Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
22.0°C24.8°C
3 BF 39%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.0°C24.2°C
2 BF 52%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C20.5°C
4 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
19.3°C19.8°C
5 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C24.0°C
3 BF 33%
Ο Παράδεισος και η Κόλαση σε δύο παραστάσεις
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο Παράδεισος και η Κόλαση σε δύο παραστάσεις

Του Λέανδρου Πολενάκη

Στο “Ιδρυμα Κακογιάννη” μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις του φετινού θεατρικού χειμώνα: σε μια σειρά παραστάσεων, ο σπουδαίος παγκόσμιος καλλιτέχνης των κρουστών και συνάμα δικός μας Νίκος Τουλιάτος μας αποκαλύφθηκε ως σπουδαίος συγγραφέας, ηθοποιός και σκηνοθέτης.

Πρόκειται για το έργο “Έρωτος Ύβρις”, που συνέθεσε ελεύθερα από αποσπάσματα τραγωδιών ο δικός μας Νίκος, με τη γόνιμη συνεργασία της Άννας Μωραΐτη, σε καλές, δόκιμες μεταφράσεις της ίδιας: πέντε ήρωες της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας που βαρύνονται με μιαρούς συγγενικούς φόνους, συναντιούνται σε ένα συμπόσιο στον κάτω κόσμο που τελείται εν είδει δικαστηρίου. Καταδικασμένοι να επαναλαμβάνουν αέναα, σαν σε ατέρμονη σπείρα, τον πρώτο φόνο, τα φρικτά, ωμοφαγικά “Θυέστεια Δείπνα”, ομολογούν τα εγκλήματά τους, αλληλοκατηγορούνται, αλληλοσυγχωρούνται και ζητούν την άφεση...

Το κείμενο είναι “ωραίο” με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου: επειδή δεν πληροί μόνο τους όρους της σύγχρονης αισθητικής, αλλά διαθέτει εσωτερική αρμονία που το φωτίζει. Είναι μια “νέκυια” θεατρική, ένα μυητικό ταξίδι στον Άδη των ψυχών, συντεθειμένη με τον τρόπο ενός βυζαντινού “κέντρωνα”. Μια έντεχνη συρραφή αποσπασμάτων αρχαιοελληνικών κειμένων, στα οποία δινόταν χριστιανικός, αποκαλυπτικός χαρακτήρας... Που, εδώ, δεν αποκαλύπτει αμέσως την αληθινή φύση του. Επειδή “κάποτε” δεν σαρώθηκαν από το “καινούργιο” όλοι οι αρχαίοι Θεοί. Οι “κάτω από τη γη”, λιγότερο ευάλωτοι, φαίνεται, διατηρούνται ακόμη ζωντανοί, κρυμμένοι στην κόψη μιας λαϊκής νεοελληνικής “παγανιστικής” χριστιανικής αντίληψης, που δεν αναγνωρίζει Παράδεισο ή Κόλαση αλλά μόνο τον κοινό για όλους Άδη. Σε αυτήν την αναστάσιμη λαϊκή παράδοση, που δεν νογάει από προτεσταντισμούς, λουθηρανισμούς και άλλα παρόμοια, θητεύει το έργο. Εκεί βρίσκεται όλη η κρυμμένη ομορφιά του.

Η παράσταση που σκηνοθέτησε ως ενορχηστρωτής ο Νίκος είναι εξίσου σπουδαία με το έργο, θα την έλεγα μονολεκτικά “κρουστή”. Ένας εσωτερικά δονούμενος, περιδινούμενος αυτάρκης νεανικός θίασος, σφύζοντας από υγεία και ζωή, στην εκλεκτή, πρωτότυπη χορογραφία του Φάνη Καφούσια, αποδίδει εν πνεύματι και διανοία, μετατρέπει σε απτούς σωματικούς ρυθμούς, τους άπιαστους αλλιώς ιδεότυπους της ασώματης και ατέρμονης μουσικής του Νίκου...Το επεισόδιο π.χ. της Κασσάνδρας, σύμμικτα παρμένο από Αισχύλο και από Ευριπίδη, δόθηκε ως ένα ενσώματο, ένυλο, άμεσα σπαρακτικό, σκηνικό κείμενο σώμα-δρώμενο, τέτοιο που ομολογώ ότι δεν έχω ξαναδεί.

Σημειώνω τα ονόματα των “παιδιών” της ισοδύναμης ομάδας, που “τα δίνουν όλα”: Αναστασία Μαλανδρενιώτη (κορυφαία χορού), Ιωάννα Δαρμή, Χοβικ Καραμπετιάν, Ρένα Κουμπαρούλη, Μυρσίνη Μορέλλι, Άννα Μωραΐτη, Μαρία Πλυτά, Θάνος Χατζόπουλος, Σωτηρία Χρυσικοπούλου (αισθαντική Κασσάνδρα) και ο Νίκος Τουλιάτος, επιβλητικός ως “Αγαμέμνων”. Οι φωτισμοί του Αλέξανδρου Πολιτάκη οργανικό μέρος της σκηνοθεσίας, κρουστά επι σκηνής ο Simone Mongeli.

…/...

Το πολύ γνωστό από τον κινηματογράφο έργο του Λαρς Φον Τρίερ “Χορεύοντας στο σκοτάδι”, δεν χρειάζεται να το συστήσω στον αναγνώστη. Η αυθεντική ταινία με την Bjork δεν προβάλλεται πλέον, λόγω της δικαστικής διένεξης ανάμεσα στην πρωταγωνίστρια και τον σκηνοθέτη. Αυτή που προβάλλεται είναι μια διασκευή από τον Patrick Ellsworth. Η θεατρική διασκευή που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Vault είναι μια σκηνοθετική εκδοχή του Δημήτρη Καρατζιά επάνω στη μετάφραση του Αντώνη Γαλαίου, σε μουσική-τραγούδια του Μάνου Αντωνιάδη, στίχους τραγουδιών του Γεράσιμου Ευαγγελάτου και χορογραφίες του Έλιο Φοίβου Μπέικο. Η διασκευή διατηρεί το πνεύμα του πρωτότυπου. Έχω την εντύπωση ότι, με το πρόσχημα του ρεαλισμού, ο διάσημος συγγραφέας και σκηνοθέτης προτείνει την παθητικότητα και μοιρολατρία του ανθρώπου μέσα από την αυτοθυσία, χωρίς, όμως, κοινωνική δικαιοσύνη. Προβάλλει εμφαντικά το προτεσταντικό πρότυπο του “καλού πάστορα” που όλα τα συγχωρεί, ενώ δεν γίνεται πάντοτε έτσι στη ζωή των Ευαγγελίων που επικαλείται. Ενίοτε, συχνά, εκεί, “πίπτει ράβδος” κατά των φαρισαίων, εμπόρων και χρηματιστών του Ναού...

Τέτοιο είναι το έργο του Φον Τρίερ και, παρά τις προσπάθειες του Δημήτρη Καρατζιά να μετριάσει την τραχύτητά του με στίχους περί μεταναστών κ.ά. καλοδεχούμενα ανθρωπιστικά, στην ουσία το πράγμα δεν αλλάζει... Αναγνωρίζω και τιμώ απροκάλυπτα την εργώδη, συλλογική τιτανική προσπάθεια των νέων συντελεστών της να εμφυσήσουν ζωή στους ρόλους: Δήμητρα Κολλά, Αντώνης Σταμόπουλος, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Στέλιος Καλαϊτζής, Ράσμι Σουκούλι, Θοδωρής Αντωνιάδης, Πωλ Ζαχαριάδης, Σωτήρης Μέντζελος. Ορνέλα Λούτη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL