Του Κυριάκου Π. Λουκάκου
Εξαιρετική στο επετειακό 39ο Φεστιβάλ Ροσσίνι υπήρξε η αναβίωση του «Κουρέα της Σεβίλλης» από τον 88χρονο μάγο της σκηνοθεσίας Pier Luigi Pizzi. Τον ίδιο που πριν δύο δεκαετίες είχε υπογράψει μιαν αλησμόνητη τριλογία Μοντεβέρντι στο ΜΜΑ και ο οποίος, μετά από -κατά δήλωσή του στη RAI- 30 (!) εκδρομές σε άλλα έργα του Ροσσίνι, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με αυτή την πλέον τετριμμένη καταχώρηση του λυρικού δραματολογίου! Χωρίς αποδομητική ευτέλεια, αποκλειστικά μέσα από την εις βάθος μελέτη του λιμπρέτου (Cesare Sterbini), ο Πίτσι παρουσίασε τις στάσεις της πλοκής ως γεγονότα αλληλουχίας οντολογικών αιτίων, περιστάσεις ροής μιας συγκεκριμένης ιστορικής καθημερινότητας.
Το σκηνικό (του ιδίου) αποτέλεσαν δύο αντικριστές επαύλεις, όπως εκείνες των περιπάτων μας στο Πέζαρο. Στον εξώστη της μιας ξεπροβάλλει αγουροξυπνημένος και ημίγυμνος ο ερωτοχτυπημένος Κόμης Αλμαβίβα, ευσταλής σαν χορευτής και αρχετυπικά κατάξανθος, για να υποδεχθεί τους έμμισθους εωθινούς κανταδόρους της Ροζίνας, της νέας που πολιορκεί από απόσταση βολής. Λίγο αργότερα εμφανίζεται ο Φίγκαρο, διόλου τυχαία επίσης. Εκθέτει τα προσόντα του στην πασίγνωστη καβατίνα, ενώ απαλλάσσεται από τα ρούχα του για πρωινό νίψιμο προσώπου και σώματος στη δημόσια κρήνη της πλατειούλας, στην οποία «βλέπουν» τα οικήματα. Σε μιαν εποχή με περιορισμένες τις δυνατότητες οικιακής καθαριότητας, ο μελαχρινός, μυώδης, μετρίου αναστήματος άνδρας με τους σκούρους βοστρύχους σηματοδοτεί αμέσως την κοινωνική διαφορά με τον ευγενή σε αυτή τη συνεργασία που θα διαταραχθεί, ένα βιβλίο αργότερα, στην επαναστατική τριλογία του Beaumarchais. Η συνύπαρξή τους στο ντουέτο του στρατηγήματος παραλλάσσει την αβίαστη παραπομπή στο δίδυμο κυρίου και υπηρέτη του μοτσάρτειου «Ντον Τζοβάννι». Με αυτό τον τρόπο ο Πίτσι δρομολόγησε τη δραματουργική αναδιατύπωση της όπερας, μέχρι και το πιο ασήμαντο ρετσιτατίβο, όπως το συντομότατο του υπηρέτη Φιορέλλο (ο δυναμικός βαρύτονος William Corrò), που εξεγείρεται απέναντι στην ανέμελη καταφρόνια του κόμη, παραπέμποντας στον κοινωνικά διεκδικητικό Φίγκαρο των «Γάμων», που είχε προλάβει να μελοποιήσει ο Μότσαρτ.
Πνεύμα και αισθήσεις παραδόθηκαν στη σαγήνη της ανάδειξης πολυδιάστατων dramatis personae, όπως και των λεπτοδουλεμένων ενδυμασιών (επίσης του Πίτσι) που συνέβαλαν στην αισθητική πληρότητα αλληλοδιαδόχων σκηνικών tableaux vivants. Όλα αυτά και πλήθος άλλα έχτισε συνειδητά ο δάσκαλος στη διαδρομή της παράστασης, με την εποπτεία και την εμμονή στη λεπτομέρεια του σπουδαγμένου αρχιτέκτονα. Και αυτό το πλαίσιο υπηρέτησαν με ακρίβεια και πάθος οι επίλεκτοι μονωδοί. Εν πρώτοις, ο Ρώσος τενόρος Maxim Mironov, ως Κόμης Αλμαβίβα ονείρου, αντάξιος της αποκατάστασης της δεξιοτεχνικής άριας που στέφει το αίσιο τέλος. Ύστερα ο Ιταλός βαρύτονος Pietro Spagnoli, πραγματικός ευπατρίδης ως Μπάρτολο, πιστευτός αντίζηλος του Κόμη, με άρθρωση ληντερίστα και με δωρική υποκριτική λιτότητα όπως και ο συνεργός του Ντον Μπαζίλιο, που σμίλευσε με ιδεωδώς λεία εκφορά και ανατομικό ψυχολογικό βλέμμα ο βαθύφωνος Michele Pertusi. Τους αντιμετώπισε με υδραργυρική μαεστρία ο ζωηρός Κουρέας του βαρυτόνου Davide Luciano. Τη συνεργάσιμη Ροζίνα υποδύθηκε πιο ωχρά η επίσης νεανική μεσόφωνος Aya Wakizono, αλλά η βινιέτα της παράστασης ήλθε από την οικονόμο Μπέρτα της παλαίμαχης Elena Zilio, που είχε να εμφανισθεί στο Φεστιβάλ από το... 1981, ένα κυριολεκτικό coup de génie για μετάκληση! Η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της RAI έλαμψε υπό την σπινθηροβόλα διεύθυνση του Yves Abel στην κριτική έκδοση της όπερας από τον αείμνηστο Alberto Zedda. Ήταν η δική της πρώτη παρουσίαση στη Σκάλα (1972) που είχε αφήσει ξάγρυπνο τον φιλόμουσο γιατρό Gianfranco Mariotti και τον οδήγησε τελικά στη θεμελίωση του ιδιαίτερου αυτού Φεστιβάλ...
