Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
"Αγαμέμνων" στην Επίδαυρο / "Αγαμέμνων" στην Επίδαυρο: Χαμένοι στη μετάφραση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Αγαμέμνων" στην Επίδαυρο / "Αγαμέμνων" στην Επίδαυρο: Χαμένοι στη μετάφραση

Του Λέανδρου Πολενάκη

Αποτελεί άποψη ρομαντική του 19ου αιώνα, ότι η “Ορέστεια” του Αισχύλου στερείται δραματικής ενότητας και ότι δεν είναι τίποτε άλλο από μια σειρά μεγαλειώδεις ποιητικές εικόνες, χαλαρά συνδεδεμένες. Ότι, τέλος, σε αυτό το “ποιητικό άκουσμα” και όχι στη δράση, πρέπει να αναζητήσουμε την ενότητα της Ορέστειας...

Ότι η “Ορέστεια” στερείται ενότητας δραματικής, είναι αστείο σήμερα να το λέμε. Ο αφορισμός, επίσης, για το “ποιητικό άκουσμα”, προϋποθέτει το ερώτημα: “σε ποια μετάφραση και από ποια γλώσσα;”. Θα το πω ευθέως ότι η μετάφραση του Μπλάνα είναι αντιαισχυλική και αντιποιητική σε αντιβολή με το αφάνταστα πυκνό, ζωντανό κείμενο - σώμα της Τραγωδίας. Κόβει, ράβει, εξηγεί όσα δεν θέλουν εξήγηση, αφαιρεί όσα δεν καταλαβαίνει, μεταθέτει, αλλοιώνει, εν ολίγοις κάνει τα πάντα για να ακούσουμε Μπλάνα και όχι Αισχύλο. Αναρωτιέται π.χ. στο σημείωμά του: “τι θέλει η Κασσάνδρα εκεί, στη μέση της Τραγωδίας, να εκθέτει τη δική της τραγωδία”; Και βάζει ψαλίδι στον λόγο της. Ευχαρίστως να του πούμε εμείς τι θέλει η Κασσάνδρα. Δεν εκθέτει τη δική της τραγωδία, αλλά δρα καταλυτικά, “κατεβάζοντας” τον Απόλλωνα στο παιχνίδι. Είναι η στιγμή ακριβώς που η Κλυταιμήστρα κάνει ένα λάθος μοιραίο στον λογαριασμό των αιμάτων. Έχει ως εδώ υπολογίσει σωστά τον συσχετισμό των αντιπάλων θεϊκών δυνάμεων, έχει αδρανοποιήσει προσωρινά τον ίδιο τον Δία και φέρνει σοφά το έγκλημά της μπροστά στο Δικαστήριο των Ερινύων που ξέρει ότι θα την αθωώσουν, επειδή αρμοδιότητά τους είναι να τιμωρούν όσους, όπως ο Αγαμέμνων, χύνουν αίμα συγγενικό...

Ο φόνος της Κασσάνδρας, όμως, μένει ηθικά και τελετουργικά αδικαίωτος. Το αίμα της που θα χυθεί δεν εξαγοράζει άλλα αίματα, ζητάει, αντιθέτως, την εξαγορά του. Η Κασσάνδρα, ξέροντας ότι θα πεθάνει, “χτυπάει τα τύμπανα” για να ξυπνήσουν οι κοιμισμένοι Θεοί. Ο Μπρεχτ το είδε αυτό και το έδωσε με τη δική του “Κατερίνα” της “Μάνας...”. Εμείς με όλη μας τη σπουδαιοφανή μπρεχτοσύνη, δεν το βλέπουμε. Ο χορός μετά τη γενναία στάση της Κασσάνδρας παίρνει θάρρος και αντιστέκεται στην τυραννία. Μεταφραστής και σκηνοθέτης κόβουν στο τέλος τα λόγια της αντίστασης, αφήνοντας στο κοινό την εντύπωση της υποταγής. Τι άλλο να προσθέσω;

Η σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, είναι βαθιά νυχτωμένη. Ο χορός των γερόντων, παρά τις πατερίτσες, επιδεικνύει μια ζωτικότητα αξιοσημείωτη. Η Κλυταιμήστρα της Μαρίας Πρωτόπαπα διδάχθηκε ως ελαχιστομόριο της τραγικής ηρωϊδας. Στη νεαρή Ιώβη Φραγκάτου (Κασσάνδρα), δεν επιτράπηκε, όχι να παίξει, αλλά ούτε καν να κουνάει τα χέρια της. Ο Γιάννης Στάνκογλου (Αγαμέμνων και Αίγισθος), απροσδιόριστου υποκριτικού στίγματος, με αποκορύφωμα τη στιγμή που εμφανίζεται στην πύλη, μας αναγγέλλει ότι τον έσφαξαν και αποσύρεται πάλι μέσα. Ο Κήρυκας (Αργύρης Πανταζάρας) χαμένος στη μετάφραση. Ο έμπειρος Θόδωρος Κατσαφάδος κάνει ό,τι μπορεί για να σώσει τον “Φύλακα”. Σκηνικά - κοστούμια (Κέννυ Μάκ Λέλαν) σχηματικά, οι μουσικές του Χάρη Πεγιάζη άχαρες, οι φωτισμοί του Αλέκου Γιάνναρου χτίζουν στον αέρα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL