Ο συνοικισμός της Ελευσίνας, ιστορική αλλά άγνωστη γειτονιά της πόλης που δημιουργήθηκε το 1924-25 για να στεγάσει τους περίπου 2.500 πρόσφυγες που έφτασαν στην πόλη το 1922, σχεδόν έναν αιώνα μετά γίνεται το επίκεντρο της πιο ενδιαφέρουσας, ίσως, συνάντησης στο ελληνικό φεστιβαλικό τοπίο του φετινού καλοκαιριού. Το "Φεστιβάλ Συνοικισμός", ο πρώτος νέος θεσμός της Ελευσίνας 2001 Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, και πρώτο δείγμα της φιλοσοφίας του κεντρικού της μηνύματος "Μετάβαση στην EUphoria", επικεντρώνεται φέτος στο προσφυγικό ζήτημα και με όχημα τις σύγχρονες παραστατικές τέχνες αναλαμβάνει από την Παρασκευή 15 έως την Κυριακή 24 Ιουνίου να συμπυκνώσει, να αναλύσει και να ιχνογραφήσει ένα κεντρικό ευρωπαϊκό διακύβευμα της εποχής μας.
Στη γειτονιά των προσφύγων με τη συμβολή της τέχνης και τη συμμετοχή των ίδιων των πολιτών η Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης προτείνει μια διαδρομή κατανόησης και επαναστοχασμού στο πώς αντιμετωπίζουμε τον άλλο, τον αδύναμο, αυτόν που στην προκειμένη περίπτωση αναγκάζεται να εγκαταλείψει κομβικά στοιχεία της καθημερινότητας αλλά και της ταυτότητάς του, προκειμένου να συνθέσουμε τις ψηφίδες της δικής μας ταυτότητας στη νέα εποχή που προβάλλει μπροστά μας.
"Τα έργα του Φεστιβάλ προσκαλούν τον επισκέπτη σε μια βιωματική εμπειρία που λαμβάνει χώρα όχι σε συμβατικούς πολιτιστικούς χώρους, αλλά σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους της περιοχής. Το Φεστιβάλ επενδύει σε πρωτότυπα site specific έργα, που αναδεικνύουν τις ιδιαίτερες ιστρίες των ανθρώπων και όψεις της περιοχής αλλά και σε μακροχρόνια residencies, που προσφέρουν στους καλλιτέχνες αλλά και στους κατοίκους τον απαραίτητο χρόνο και χώρο για να γνωριστούν και εντέλει να συνυπάρξουν" υπογραμμίζει η Κέλλυ Διαπούλη, καλλιτεχνική διευθύντρια της Ελευσίνας 2021, που επιμελήθηκε το πρόγραμμα του Φεστιβάλ. Προσθέτει δε ότι "ήδη στη φετινή έκδοση συμμετέχουν δύο καλλιτέχνες, οι οποίοι δουλεύουν με την Ελευσίνα 2021 σε πολυετή βάση, ο Ευριπίδης Λασκαρίδης και η Γιολάντα Μαρκοπούλου", δίνοντας ένα σημαντικό στοιχείο για τον τρόπο με τον οποίο η διοργάνωση αντιλαμβάνεται τη σχέση της με την πόλη και τους πολίτες που σε τρία χρόνια αναλαμβάνουν μητροπολιτικό ρόλο στην Ευρώπη.
Το Φεστιβάλ ξεκινάει με τις "Διαδρομές στις Ρίζες #2//Routes On Roots#2" (15/6), ένα καλωσόρισμα στον συνοικισμό από τους ίδιους τους κατοίκους, στα σοκάκια και τα σπίτια της γειτονιάς, και μια πρώτη γνωριμία με τους ίδιους, τις ιστορίες τους, τα τραγούδια τους, τις συνήθειές τους. Για τον βιωματικό περίπατο συνεργάστηκαν ο Ευριπίδης Λασκαρίδης και ο Σύλλογος Μικρασιατών Ελευσίνας.
Στη συνέχεια, η Γιολάντα Μαρκοπούλου και η ομάδα Station Athens με τους Χαλίλ Αλιζάντα, Χοσεΐν Αμιρί, Ραμζάν Μοχάμαντ, Ρεζά Μοχαμαντί και Αϊντίμ Τζοϊμάλ φέρνουν στιγμιότυπα της ζωής τους από την Τεχεράνη, το Μπαγκλαντές, την Καμπούλ, το Καράτσι και την Αθήνα στα σπίτια και τους δρόμους του συνοικισμού στη site-specific παράσταση "Ε_ΦΥΓΑ" (15, 16, 17 και 22, 23, 24/6).
Η Τάνια Ελ Κουρί, σημαντική καλλιτέχνης live art από τον Λίβανο, δημιουργεί μια ιδιότυπη συνάντηση ανάμεσα σε έναν πρόσφυγα και ένα θεατή, με τίτλο "Ώς εκεί που φτάνουν τα δακτυλικά μου αποτυπώματα" (15-20/6).
Οι Λιβανέζοι Dictaphone Group παρουσιάζoυν τη βιωματική εγκατάσταση "Ιστορίες Καταφυγίου" (15-24/6), που στηρίζεται σε τρία βίντεο που δημιούργησαν σε συνεργασία με ομάδα Σύρων προσφύγων στο Μόναχο. Τέλος, τη θεματική του προσφυγικού ολοκληρώνει η έκθεση του Ιταλού εικαστικού Alfredo Romano "Σχισμές - Συρραφές, Η αιωνιότητα είναι το αντίθετο του αφανισμού".
Η εφήμερη φωτιστική εγκατάσταση “Φωτοσύναξη” της ομάδας Beforelight μετατρέπει το οικόπεδο της οδού Δαρδανελίων σε ένα ευέλικτο κέντρο συνάθροισης στο χάρτη της Ελευσίνας, που διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες των χρηστών του. Εδώ η Λένα Κιτσοπούλου και οι συνεργάτες της προσκαλούν το κοινό σε μια βραδιά με ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια, ενώ κάθε απόγευμα πραγματοποιείται το Καφενείο η Β(β)ουλή, μια σειρά συζητήσεων με τη συμμετοχή θεωρητικών από διάφορους χώρους και κατοίκων του συνοικισμού, που επιμελήθηκε η Μυρσίνη Ζορμπά.
Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ ολοκληρώνεται με μια σειρά παράλληλων δράσεων όπως εργαστήρια για παιδιά και μεγάλους, περιπάτους στον συνοικισμό, επισκέψεις στο Μουσείο Μικρασιατών, συναυλίες στην Πλατεία Λαού, ντοκιμαντέρ που δημιουργήθηκαν από πρόσφυγες. Η είσοδος είναι ελεύθερη, με δελτία που διατίθενται στο Info-Point-Kαφενείο του Φεστιβάλ μισή ώρα πριν την έναρξη της εκδήλωσης ή με τηλεφωνική κράτηση στο 210-5547646.
