Live τώρα    
13°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
8.6°C15.2°C
1 BF 88%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
11 °C
8.5°C13.0°C
1 BF 63%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
11.0°C14.4°C
2 BF 76%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
9 °C
8.8°C12.5°C
3 BF 81%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
6 °C
5.9°C9.1°C
0 BF 100%
Ζαν Ζακ Λεμέτρ, μουσικός: / Ζαν Ζακ Λεμέτρ: Το Θέατρο του Ήλιου με έκανε πολίτη του κόσμου
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ζαν Ζακ Λεμέτρ, μουσικός: / Ζαν Ζακ Λεμέτρ: Το Θέατρο του Ήλιου με έκανε πολίτη του κόσμου

Πληθωρικός, εντυπωσιακός και θηριώδης, με λευκά μακριά μαλλιά που τον κάνουν να μοιάζει με αρχαίο θεό αλλά και καλοκάγαθο γίγαντα των παραμυθιών, ο μουσικός, συνθέτης και περφόρμερ Ζαν Ζακ Λεμέτρ γιόρτασε πριν από δύο εβδομάδες σαράντα χρόνια συνεργασίας και δημιουργίας με το Θέατρο του Ήλιου. Το θέατρο που ίδρυσε η Αριάν Μνουσκίν το 1964 και που από το 1970 βρίσκεται εγκατεστημένο στην Καρτουσερί του δάσους της Βενσέν στο Παρίσι, συνεχίζοντας να γράφει ιστορία ως σύμβολο αμφισβήτησης και μοντέλο κολλεκτίβας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό, που άλλαξε εδώ και πενήντα χρόνια τον τρόπο δημιουργίας και θέασης για μια ποιητική τέχνη που εμπνέεται από την ανθρώπινη, κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα.

Ο Λεμέτρ, ο άνθρωπος - ορχήστρα του ιστορικού θεάτρου, που εμφανίζεται στις παραστάσεις να παίζει όλα τα μουσικά όργανα που βρίσκονται επί σκηνής, από το 1978 μέλος του θιάσου και βασικός συνεργάτης της Μνουσκίν, βρέθηκε χθες και προχθές στην Αθήνα για να συμμετάσχει στη Νύχτα Βραδύτητας στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στην Ελευσίνα και μίλησε στην “Αυγή” με τη συμβολή στη μετάφραση της Ειρήνης Παπακυριακού, για τη ζωή του στο θέατρο, γεμάτη πάθος και “αγάπη για τον άνθρωπο”.

“Το θέατρο ασχολείται με χαρακτήρες που βρίσκονται σε κίνδυνο. Κάποιοι από αυτούς θα ζήσουν χιλιάδες χρόνια, κάποιοι λιγότερο και κάποιοι καθόλου. Όπως και οι πραγματικοί άνθρωποι. Κάθε φορά στο κοινό μιας παράστασης υπάρχει τουλάχιστον ένας θεατής που ξέρει τα πάντα. Υπάρχει όμως κι ένας που έρχεται στο θέατρο για πρώτη φορά. Ορισμένοι φεύγοντας λένε πως δεν θα επιστρέψουν ποτέ. Γι' αυτό δεν φταίνε οι θεατές, αλλά ο ηθοποιός που ήταν κακός. Και υπάρχει πάντα και ένας άνθρωπος που θα βρεθεί για τελευταία φορά στη ζωή του στο θέατρο. Γιατί έτσι είναι η ζωή! Για αυτό και πρέπει να φύγει με μια αίσθηση πληρότητας από αυτό”.

Με χειμαρρώδη λόγο και μεγαλοπρεπείς κινήσεις να συνοδεύει τις σκέψεις και την αφήγησή του, αλλά και τρανταχτό γέλιο και σκωπτικά σχόλια να διακόπτουν με χάρη την εξιστόρηση, ο Ζαν Ζακ Λεμέτρ θυμήθηκε την πρώτη του συνάντηση με την Μνουσκίν: "Ήταν η εποχή που αναρωτιόμουνα τι θα κάνω με τη μουσική μου συνέχεια και διαδρομή. Αλλά και η Αριάν αναρωτιόταν ταυτόχρονα τι θα κάνει με τη μουσική στο θέατρο. Έτσι υπήρξε μια σύμπτωση αναζητήσεων, χωρίς ωστόσο κανένας από τους δυο να ξέρει εκ των προτέρων αν κάτι τέτοιο μπορεί να λειτουργήσει. Αντιμετώπιζε κάποια προβλήματα με τους μουσικούς με τους οποίους συνεργαζόταν έως εκείνη τη στιγμή και αναζητούσε νέες συνεργασίες. Κι εγώ αντιμετώπιζα κάποια θέματα με τις δικές μου συνεργασίες. Όταν συναντούσα κάποιον νέο συνεργάτη που με ρωτούσε τι θέλω να κάνω, απαντούσα ρωτώντας κι εγώ με τη σειρά μου τι θέλουν εκείνοι να κάνω. Ζητούσαν να ξέρω συγκεκριμένα μουσικά όργανα να παίζω κι εγώ πήγαινα, τα αγόραζα, τα μάθαινα και επέστρεφα έτοιμος. Ήξερα ότι η Μνουσκίν αναζητούσε έναν ιδιόρρυθμο, περίεργο συνεργάτη και δημιουργό, που να έφερνε κάτι καινούργιο στη μουσική. Ξεκινήσαμε με το 'Μεφίστο', ένα έργο δυτικό, με θέμα δυτικό σε ένα δυτικό θέατρο, μια παράσταση που έγινε διεθνής επειδή αφορούσε τον πόλεμο από το 1939 έως το 1945. Το πρωτότυπο της παράστασης αυτής, από τη δική μου πλευρά, ήταν ότι έμαθα στους 35 ηθοποιούς να παίζει ο καθένας από ένα μουσικό όργανο”.

Η Ανατολή και η καταγωγή του θεάτρου

Η Αριάν Μνουσκίν ήταν πεπεισμένη ότι οι ρίζες του θεάτρου βρίσκονται στην Ανατολή, έτσι προσπάθησε να ξαναβρεί την αλήθεια της θεατρικής τέχνης στο ινδικό, ιαπωνικό, κινέζικο θέατρο, δουλεύοντας διαφορετικούς κώδικες και τεχνικές κάθε φορά. Ο Ζαν Ζακ Λεμέτρ επιβεβαιώνει πως ακόμα και τώρα δεν έχει απομακρυνθεί από αυτό. Άλλωστε το Θέατρο του Ήλιου υπήρξε πρωτοπόρο στο να συνενώνει καλλιτέχνες από διαφορετικούς χώρους και τόπους, που ο καθένας τους έφερνε την ιδιαίτερη πολιτιστική κουλτούρα της πατρίδας του, εντασσόμενος σε μια θεατρική κολλεκτίβα με ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις.

“Αυτό το διάστημα ανεβαίνει μια παράσταση με τον τίτλο 'Δωμάτιο στην Ινδία', με θέμα έναν θίασο που τον εγκαταλείπει ο σκηνοθέτης του και η βοηθός του βρίσκεται σε ένα δωμάτιο. Αυτό εκτυλίσσεται σε μια μέρα αλλά μπορεί και σε έναν χρόνο. Κάθε μέρα, σαν σε όνειρο, πηγαίνει κι ένας ηθοποιός και της λέει ότι έχει μια ιδέα. Η ιδέα είναι πώς από το χάος του κόσμου θα δημιουργηθεί τάξη. Το ίδιο το έργο είναι χαοτικό.

Υπάρχει, για παράδειγμα, μια σκηνή με τη συνάντηση των εμίρηδων της Σαουδικής Αραβίας. Στη συνέχεια μπαίνει στη σκηνή ο Σαίξπηρ αλλά και ο Τσέχωφ, που αναρωτιούνται τι συμβαίνει και πώς εκείνοι δεν βρήκαν τη λύση στο χάος γράφοντας”.

Με την καρδιά του να χτυπά για τους κατατρεγμένους και τους βασανισμένους του κόσμου, το Θέατρο του Ήλιου ήταν από τα πρώτα που ενέταξαν στο ρεπερτόριό τους ιστορίες ξεριζωμών, απελάσεων και εξοριών.

“Στο Θέατρο του Ήλιου αγαπάμε τους ανθρώπους για τους οποίους μιλάμε και με την αγάπη όλα μπορούν να παρουσιαστούν. Ακόμα κι αυτά που δεν λειτουργούν σωστά. Άλλωστε στο θέατρο, για να υπάρχει ενδιαφέρον, παιδαγωγικό και γνωστικό, χρειάζεται να δημιουργείται σύγκρουση. Οι επιφανειακές ιστορίες δεν έχουν να πουν τίποτα και δεν αντέχουν στον χρόνο. Στο θέατρο δεν επιλέγεις και δεν διδάσκεις το καλό ή το κακό αλλά παρουσιάζεις ολόκληρη την παλέτα για να επιλέξει ο καθένας ό,τι θέλει.

Δεν πρέπει να είναι περιγραφικό, μεταφορικό, ψυχολογικό, ρεαλιστικό και να αγγίζει την καθημερινότητα. Πρέπει να είναι κάτι άλλο, να τα περιέχει όλα για να προσελκύει και να αγγίζει τον κόσμο”.

Για το πόσο τον άλλαξε ως άνθρωπο και καλλιτέχνη αυτός ο διαφορετικός τρόπος ζωής και τέχνης που είναι το Θέατρο του Ήλιου, ο Ζαν Ζακ Λεμέτρ απαντά χωρίς περιστροφές: “Το Θέατρο του Ήλιου είναι ζήτημα και σχολείο ζωής. Και με έκανε όχι τόσο καλλιτέχνη όσο πολίτη του κόσμου”.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL