Μια νέα κατηγορία παραστάσεων έχει εμφανιστεί δυναμικά στον θεατρικό μας χάρτη. Το θέατρο για βρέφη και πολύ μικρά νήπια αποκτά όλο και περισσότερους επιτελεστές, αλλά και σταθερούς θεατές.
Η Ξένια Καλογεροπούλου με την παρουσίαση της ευρηματικής παράστασης «Έλα - Έλα», στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2010, εισήγαγε το ευρύ κοινό στον παραστασιακό «κώδικα» του βρεφικού θεάτρου. Μετά το «Έλα - Έλα» ακολούθησαν οι πολύ καλές παραστάσεις: «Πού είναι;», «Άκου», «Μικρό - Μικρό, Μεγάλο - Μεγάλο», αλλά και η φετινή «Κοίτα» (η τελευταία σε συνεργασία με το Μικρό Θέατρο Αγρινίου και την εμψυχώτρια - ηθοποιό και σκηνοθέτη Κατερίνα Καραδήμα) υπό την αιγίδα της Ξένιας Καλογεροπούλου και του θεάτρου Πόρτα.
Η επιτυχία του αρχικού εγχειρήματος, έδωσε ώθηση ώστε, όχι μόνο να ακολουθήσουν σταθερά στο πρόγραμμα του θεάτρου Πόρτα και άλλες παραστάσεις για βρέφη και μικρά νήπια, αλλά και να εμφανιστούν νέα θεατρικά σχήματα στον χώρο του παιδικού θεάτρου, που μαζί με ήδη δραστηριοποιημένους δημιουργούς να αποτελέσουν την κρίσιμη καλλιτεχνική μάζα για την εκκίνηση του συγκεκριμένου είδους θεάτρου.
Δημιουργοί - επιτελεστές όπως η Ιρίνα Μπόικο, η οποία σταθερά και με συνέπεια ανεβάζει παραστάσεις για βρέφη και νήπια, αλλά και οι ομάδες όπως οι Anomati, η μακρόβια Artika, Τελίτσα, The Little Foxes κ.ά. συστήνουν ένα πολύ ενδιαφέρον τοπίο στο παιδικό θέατρο.
Ωστόσο, το βρεφικό θέατρο δεν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μια «μόδα», ή μια ευκαιρία για επαγγελματική δραστηριοποίηση σε καιρούς χαλεπούς. Τα βρέφη, τα μικρά νήπια, κατακλύζονται «εξ απαλών ονύχων» από πλήθος ερεθισμάτων και οπτικοακουστικών «θορύβων». Η σχέση τους με τον κόσμο, τους γονείς, το πραγματικό και το φανταστικό, είναι δυναμική, ταχέως εξελισσόμενη και πολυπαραγοντική. Επομένως η θεατρική επαφή έχει ειδικό βάρος, ενώ σε αυτές τις ηλικίες θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η αλληλόδραση με τους γονείς. Οι γονείς είναι αυτοί που εκ των πραγμάτων θα λειτουργήσουν ως «προέκταση» του μικρού παιδιού, αλλά και ως ο απαραίτητος κρίκος σε κρίσιμα σημεία της πρώτης θεατρικής εμπειρίας.
Τίθεται αναπόφευκτα μια σειρά από ερωτήματα: «Απευθύνομαι πράγματι στο βρέφος - νήπιο ή στους γονείς;», «Πώς δομώ την παράσταση;», «Βάσει ποιων αρχών, που αφορούν τη διανοητική και ψυχική ωρίμανση σε αυτές τις τρυφερές ηλικίες, επεξεργάζομαι την εκφορά της σεναριακής ιδέας;», «Ποια παραστασιακά μέσα επιστρατεύω;», «Ποια είναι η χρονική έκταση του παραστάσιμου γεγονότος;», «Υπάρχει σαφήνεια - κεντρική ιδέα που να διατρέχει την παράσταση;», «Σε ποιο βαθμό χρησιμοποιώ την αισθητηριακή προσέγγιση και με ποια μέσα;» κ.ο.κ.
Το βρεφικό θέατρο είναι σαν την τάξη «των προνήπιων» στο σχολείο. Όπως στην εκπαιδευτική - σχολική διαδικασία, έτσι και εδώ οι πρώτες επαφές με το θεατρικό γεγονός είναι σημαντικές για την υπόλοιπη πορεία ενός παιδιού ως θεατής αλλά και ως εμπλεκόμενο υποκείμενο στη θεατρική δραστηριότητα. Και επειδή σε αυτές τις ηλικίες οι γονείς παίζουν κρίσιμο ρόλο, είναι απολύτως απαραίτητο να παρουσιάζονται επιμελημένες δουλειές, με υψηλό ποιοτικό πρόσημο και χωρίς κολακείες. Η απεύθυνση στο πλέον ηλικιακά μικρό κοινό δεν είναι μόδα, δεν πρέπει να λειτουργήσει ως «λύση πάρκινγκ» για κουρασμένους γονείς ή ως «trend» για παιδιά - αξεσουάρ με γονείς που κυνηγούν ναρκισσιστικά τις εναλλακτικές και μοδάτες οικογενειακές δραστηριότητες.
Πρόκειται για μια δυνάμει αναπτυξιακή διαδικασία, που με τον χρόνο και τη συνεχή αλληλεπίδραση με τη θεατρική γλώσσα, θα συμβάλλει στην καλλιέργεια συλλογικού καλλιτεχνικού αισθητηρίου σε μια νέα γενιά θεατών, που θα κρατάει κριτική απόσταση από τη λαίλαπα μιας στρεβλής ποπ κουλτούρας και των υποπροϊόντων της. Επομένως το βρεφικό θέατρο μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης πολιτιστικής στρατηγικής και ως τέτοια πρέπει να την αντιμετωπίσουμε όλοι όσοι εμπλεκόμαστε με το θέατρο και την πολιτιστική πολιτική.
