Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
19.3°C22.4°C
2 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αραιές νεφώσεις
16 °C
13.8°C17.1°C
3 BF 87%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
21 °C
18.8°C23.2°C
4 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σκόνη
29 °C
26.1°C28.8°C
4 BF 24%
ΛΑΡΙΣΑ
Αυξημένες νεφώσεις
16 °C
15.9°C16.9°C
0 BF 88%
Μία συνηθισμένη απασχόληση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μία συνηθισμένη απασχόληση

Συνηθισμένη απασχόληση των Ευγενών της Αναγέννησης ήταν ο βασανισμός, μέχρι θανάτου, των άτυχων, γυναικών κυρίως, θυμάτων από «κατώτερα» κοινωνικά στρώματα που έπεφταν στα χέρια τους. Αυτό το «σπορ» τούς πρόσφερε τη μέγιστη δυνατή ηδονή και το ονόμαζαν «ελευθεροφροσύνη ή «λιμπερτινισμό». Κάποια καλλιεργημένα μέλη της κάστας αυτής μας άφησαν και αξιόλογα καλλιτεχνικά έργα, όπως ο γνωστός Μαρκήσιος ντε Σαντ, που καθιέρωσε τον όρο: «σαδισμός».

Εκκινώντας από το δόγμα: «Αφού δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται», ο Σαντ δοκίμασε να καταγράψει τις άπειρες δυνατές πράξεις βίας του ανθρώπου. Εγκατέστησε στη θέση του Θεού τον Άπειρο Αριθμό και θέλησε να τον υπερβεί κατά μία μονάδα σωρεύοντας πράξεις βίας για να κερδίσει αθανασία θεϊκή. Απέτυχε, επειδή το άπειρο συν μία μονάδα ισούται ξανά με το άπειρο - ή με το ένα, δηλαδή με επιβεβαίωση του πεπερασμένου χρόνου του ανθρώπου...

Δίπλα στη χονδροκομμένη όψη του «λιμπερτίνου» ευδοκίμησε η συγγενική μορφή του πιο εκλεπτυσμένου «Δον Ζουάν», όπως ο ήρως του Ισπανού Τίρσο ντε Μολίνα ή ο νεότερος του Μολιέρου και πολλοί άλλοι που ακολούθησαν.

Στις «Επικίνδυνες σχέσεις» του Σοντερλό ντε Λακλό (1782), δύο αριστοκράτες, «λιμπερτίνοι», η Μαρκησία Μερτέιγ και ο υποκόμης Βαλμόν ξεκινούν ένα παίγνιο ερωτικής αποπλάνησης και εγκατάλειψης. Ο Βαλμόν δέχεται το στοίχημα της Μερτέιγ, να σύρει στο κρεβάτι ένα νεαρό, άβγαλτο κορίτσι, ενώ συγχρόνως θα χρησιμοποιεί κάθε μέσο για να διαφθείρει μια «τίμια» παντρεμένη γυναίκα... Το μυθιστόρημα του Λακλό, που μιμήθηκαν πολλοί μεταγενέστεροι, διαθέτει μια ιδιοτυπία μοναδική: προβλέπει τη μορφή της γυναίκας - λιμπερτίνου ή θηλυκού Δον Ζουάν, προλαβαίνοντας τον Φρόυντ, μάλιστα όπως τον ερμηνεύει και τον συμπληρώνει καίρια στον «Οδυσσέα», ο Τζέημς Τζόυς:

«Απέναντι στον άνδρα με ναρκισσιστικό στίγμα, υποστηρίζει ο Τζόυς, που υποτάσσεται πρόθυμα στη γυναίκα, με υστερόβουλο σκοπό να την υποτάξει, οι αληθινές γυναίκες γίνονται καχύποπτες, επιθετικές, απειλητικές και αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία στο ερωτικό παιχνίδι, για να βγουν από τον παθητικό ρόλο. Μέχρι που, ο άνδρας να πεισμώσει, να εξοργισθεί με τη γυναίκα και να γίνει απέναντί της, με τη σειρά του, επιθετικός, εκδικητικός και βίαιος. Θέλοντας να εξαφανίσει το ερωτικά επιθετικό θήλυ που απειλεί τη φαντασιακή παντοδυναμία του, απελπισμένος παίρνει τον μόνο ανδρικό ρόλο που εκείνη του επιτρέπει να πάρει: του διαφθορέα Δον Ζουάν, κατακτητή και καταστροφέα της. Έχουμε εδώ, καταλήγει ο Τζόυς, μια ‘μίμηση δονζουανισμού’ από τον άνδρα, για να αντιμετωπίσει τη γυναίκα με τόλμη όπως εκείνη και να την ανταγωνιστεί με τα όπλα της. Έτσι παράγεται σε γενικές γραμμές το φαινόμενο ‘Δον Ζουάν’. Τον κατασκευάζει μια ανδρόβουλη γυναίκα, με τη διπλή ιδιότητα της μητέρας - ερωμένης».

Η ανδρόψυχη Μαρκησία Μερτέιγ είναι στο έργο του Λακλό το κεντρικό πρόσωπο που κινεί τα νήματα, ενώ ο Βαλμόν, το εξωτερικό προσωπείο του τέρατος, το υποχείριό και ενεργούμενο της, ο «ελλείπων φαλλός», όπως θα έλεγε ο Φρόυντ. ΄Ετσι ακριβώς συνέλαβε και ανέβασε δαιμόνια το έργο, στο «Θέατρο Άλμα» η σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Κιμούλη, μεταφέροντάς το στη ναζιστική Γερμανία, για να μας δείξει με δικά του άρτια video το τέρας δίπλα μας.

Ο ίδιος έδωσε υποδειγματικά «υπνοβατικά» τον ρόλο του Βαλμόν ως «μεμηχανημένο τέχνημα», νευρόσπαστο, άβουλο άθυρμα στα χέρια της Μαρτέιγ. Και οδήγησε παράλληλα την έξοχη Εβελίνα Παπούλια να ενσαρκώσει συναρπαστικά τη «δίψυχη» Μαρκησία. Ένα αριστουργηματικό αλληλοσυμπληρούμενο, δίδυμο ανδρόγυνο πλάσμα στη σκηνή, που τα έλεγε και τα έκανε όλα.

Η Μάρω Κοντού ξεδίπλωσε το ευρύ φάσμα του ταλέντου της. Η Άννα - Μαρία Παπαχαραλάμπους άριστη παρουσία, δίνει με ακρίβεια, χαμηλότονα, την ευαίσθητη, έξυπνη καλόπιστη και προδομένη νέα γυναίκα. Η Μαρία Δαρμουσλή ανταποκρίνεται άρτια στον δικό της ανάλογο ρόλο. Η νεαρή Νἀνσυ Μπούκλη κρατάει γερό υποκριτικό χαρτί, το «δέκα το καλό» που λένε. Οι Σπύρος Σαραφιανός, Λάμπρος Κτεναβός είναι «μέσα» στους αντίστοιχους ρόλους. Θετική είναι η παρουσία των Χρύσας Κλούβα, Αστέρη Κρικώνη, Θεόδωτου Μπουζικάκου, Στάθη Παναγιωτίδη, Σπύρου Πετούση, Μυρτούς Σαρρή. Σκηνικά - κοστούμια εντυπωσιακά, αντάξια «μεγάλης παραγωγής» (Πάβελ Ντομπρίσκι, Σοφία Νικολαΐδη).

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL