Συνέντευξη στη Μάνια Ζούση
“Ο τίτλος 'Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο' είναι η πιο μικρή διαδρομή που μπορούμε να κάνουμε μέσα σε μια πόλη, κάτι που ωστόσο δεν σημαίνει ότι είναι εύκολη. Μπορεί να έχει πολύ μεγάλη περιπέτεια και πόνο” εξηγεί ο ποιητής Γιάννης Στίγκας για την ποιητική του συλλογή, που εκδόθηκε το 2012 από τη Μικρή Άρκτο και που από αύριο ζωντανεύει ως performance στη σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης από την κολεκτίβα σύγχρονης τέχνης Medea Electronique σε δραματουργία Αγγελικής Πούλου και Παναγιώτη Γουμπούρου.
Το έργο παρουσιάζεται μέσα στην ευρύτερη ενότητα «Λογοτεχνία στη Σκηνή», όπου δημιουργοί συνομιλούν με λογοτέχνες της γενιάς τους ψάχνοντας την κοινή γλώσσα και τους κοινούς τρόπους με τους οποίους αναδεικνύονται οι κοινές εμπειρίες, οι ίδιες αγωνίες, οι ελπίδες τους. Μετά την ολοκλήρωση της παράστασης στις 31 Ιανουαρίου, θα ακολουθήσουν οι παραστάσεις «Άλμπα» του Θωμά Τσαλαπάτη, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Χαντζή και η «Αρχή του Κακού» της Μαρίας Φακίνου, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη.
“Θεωρώ πως είναι ένα βιβλίο που εμπλέκει και τις τρεις διαστάσεις του χρόνου, παρελθόν, παρόν και μέλλον, ξεκίνησε το 2008 έχει έμμεση σχέση με την κρίση και θέλω να πιστεύω ότι θα υπάρχει και μετά από αυτήν. Άλλωστε, η ποίηση δεν μιλά με όρους επικαιρότητας, δεν ψάχνει την αφορμή, αλλά την αιτία. Είναι διαφορετική η εμπλοκή με τα γεγονότα και τις καταστάσεις” σημειώνει ο κ. Στίγκας.
“'Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο' γίνεται στα χέρια της Medea Electronique το διακύβευμα του καιρού, η εφεύρεση ενός -ελάχιστου- νοήματος για να περάσει κανείς τον δρόμο απέναντι, ακόμη κι αν ο λόγος είναι απλώς για να πάρει τσιγάρα” λέει η Αγγελική Πούλου, που αποκαλύπτει πως είναι το βιβλίο που αγαπά να διαβάζει ξανά και ξανά, χαρακτηρίζοντάς το “ένα κείμενο πολύ καινούργιο για τη σκηνή και εμείς αυτό που θέλαμε ήταν να αποδώσουμε την αίσθηση, την ατμόσφαιρα μέσα από τον συνδυασμό των τεχνών με τις οποίες ασχολούνται τα μέλη των Medea. Ψάχναμε να βρούμε ισοδύναμα, δεν χρειαζόταν να κάνουμε παιδαριώδεις πειραματισμούς”.
Πρόκειται για μια προσπάθεια του ανθρώπου, όπως υποστηρίζουν οι Medea, να δώσει νόημα στον εαυτό, στη ζωή, στον κόσμο. Η ανάγκη για κατασκευή του νοήματος μέσα στο χάος του κόσμου. Το καθήκον κάθε ανθρώπου ατομικά και κάθε κοινωνίας συλλογικά να το κατασκευάζει κάθε φορά από την αρχή.
Η κολεκτίβα καταπιάνεται για πρώτη φορά με τη μεταφορά ενός λογοτεχνικού έργου στη σκηνή και επιλέγει να θέσει το οπτικοακουστικό της αλφάβητο στην υπηρεσία της ποίησης του Στίγκα.
“Εκείνο που έχει ενδιαφέρον είναι να αφήσεις αυτούς τους ανθρώπους ελεύθερους για να δεις τον τρόπο με τον οποίο τους αγγίζει το έργο. Αναμένω με χαρά και με μια μικρή αγωνία. Άλλωστε, όταν ένα έργο εκδίδεται, φεύγει από τα δικά μας χέρια και είναι εκ νέου μια περιπέτεια να δεις τον τρόπο που προσλαμβάνεται” υποστηρίζει ο ποιητής.
“Ο Στίγκας μας άφησε το πεδίο προσέγγισης αποκλειστικά δικό μας. Ο ίδιος επιχειρεί να ορίσει μια ολόκληρη εποχή, το τυχαίο, τον κόσμο, με άπειρες αναφορές στους παλιότερους ποιητές, τον Καρούζο, τον Πάουντ, τον Σεφέρη, τον Μαγιακόφσκι φυσικά που είναι ο βασικός του συνομιλητής, όπως συνομιλητές είναι ο έρωτας και η πολιτική. Πρόκειται για την αγωνία του ποιητή να ορίσει τον κόσμο. Επιχειρεί να βρει ένα νόημα αποδεχόμενος το ποιος είναι” αναφέρει η Αγγ. Πούλου, προσθέτοντας πως “Ο τίτλος δεν σηματοδοτεί μια ηρωική πράξη, αλλά σε μια εποχή που έχουν τελειώσει οι μεγάλες ιδεολογίες και τα μεγάλα αφηγήματα έρχεται ο Στίγκας να πει ότι πρέπει να επιστρέψουμε στο νόημα και να βάλουμε την αταξία του κόσμου σε τάξη”.
Η παράσταση συμβαίνει μπροστά στα μάτια του θεατή, λένε οι Medea, και στη σκηνή συνομιλούν ο κονστρουκτιβισμός, ο κινηματογράφος σε πραγματικό χρόνο, οι ηλεκτρονικοί πειραματισμοί και οι μελωδίες με το ανθρώπινο σώμα και την κίνηση. Μινιατούρες, προβολές, οθόνες, κάμερες, αναλογικές και ψηφιακές συσκευές αναπαραγωγής ήχου, ζωντανός πειραματισμός με “χειροποίητα” μουσικά όργανα. Ο Γιάννης Νικολαΐδης, διακεκριμένος χορευτής, συμμετέχει στη δημιουργική διαδικασία, ενώ παράλληλα επιμελείται την κίνηση των σωμάτων. Μαζί του η Μάγδα Καυκούλα, σε μια performance όπου τη μουσική σχεδιάζει ο Μανώλης Μανουσάκης και τα φώτα ο Δημήτρης Μπαλτάς.
Κατά τη διάρκεια της παράστασης, το ποίημα ακούγεται ηχογραφημένο από τον ίδιο τον δημιουργό του, έναν δημιουργό που έχει πει ότι η γενιά του είναι μια γενιά ποιητών που τολμούν να ακούγεται η φωνή τους.
“Περάσαμε μια εικοσαετία μεγάλης ξηρασίας σε σχέση με την ποίηση. Φαίνεται ωστόσο να υπάρχει μια ανόρθωση, την παρακολουθώ με ενδιαφέρον αυτήν την άνθηση της γραφής” λέει ο Στίγκας και δεν διστάζει να δηλώσει αντίθετος με μια “νεολαγνεία”, όπως αναφέρει, και “ταυτόχρονα τον αποκλεισμό όλων αυτών που βρίσκονται γύρω στα 45. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Μας έρχεται από την Αμερική και δεν είναι σοβαρό κριτήριο” διευκρινίζει.
Ο ίδιος είναι γεννημένος το 1977 και εργάζεται ως γιατρός στη δημόσια Υγεία. Το 2004 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Η αλητεία του αίματος", ενώ ακολούθησαν τα “Η όραση θ’ αρχίσει ξανά”, “ Ισόπαλο τραύμα”, “Βλέπω τον κύβο Ρούμπικ φαγωμένο”.
“Είμαι χαρούμενος που η δουλειά μου ως γιατρός στη δημόσια Υγεία μου εξασφαλίζει μια ανεξαρτησία ώστε να κρατώ τη σελίδα της γραφής ιερή, να μην κάνω καμιά παραχώρηση και να μην δεσμεύομαι από τίποτα. Είναι πολύ σημαντικό αυτό. Χρειάζεται μια ανεξαρτησία για να μπορέσεις να γράφεις αυτά που θέλεις ακριβώς, χωρίς να υπολογίζεις το κόστος. Η τέχνη οφείλει να είναι για τον άνθρωπο. Και πάντα θα υπάρχουν ποιητές, γιατί η ποίηση θα είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Ποίηση θα υπάρχει πάντα γιατί δεν υπάρχει ευτυχία” αναφέρει.
Θαυμάζει πολλούς ποιητές, όπως λέει, αλλά “δεν ταυτίζομαι με κανέναν. Αγαπώ τον Λειβαδίτη, τον Ρίτσο, τον Σαχτούρη, τον Καρούζο, τον Σινόπουλο, τον Ντίλαν Τόμας, τον Μαγιακόφσκι και έχω γράψει ένα βιβλίο για ποιητές όπου κάθε ποίημα αναφέρεται σε έναν ποιητή, σαν εικονοστάσι. Αλλά και μέσα στην πεζογραφία υπάρχει ο πυρήνας της ποίησης. Είναι αδύνατον να μην αγαπάς τον Ντοστογιέφσκι και τον Μπόρχες, που κατά βάθος είναι ποιητές!” καταλήγει.
Η παράσταση “Ο δρόμος μέχρι το περίπτερο” παρουσιάζεται από αύριο και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης στις 9.30 μ.μ. έως και τις 31 Ιανουαρίου.
