O Ευριπίδης στις «Τρωάδες» εικονίζει με ζωηρά, ανεξίτηλα χρώματα την «επομένη ημέρα» της άλωσης της Τροίας. Είναι μια εικόνα σχεδόν παραδοσιακή, που έρχεται και ξαναέρχεται στην συλλογική μνήμη των «νικητών» Ελλήνων. Ένας ανάγλυφος πίθος του έβδομου αιώνα π.Χ. (σήμερα στο μουσείο της Μυκόνου) μας δίνει το εικαστικό της αντίστοιχο: μια ομάδα Αχαιών αποσπούν με τη βία τα βρέφη της ηττημένης πόλης από την αγκαλιά των μανάδων τους και τα διαπερνούν με τα ξίφη ή τους τσακίζουν το κεφάλι στον τοίχο. Δεν έχει ειδική σημασία αν οι «Τρωάδες» γράφηκαν μετά την καταστροφή της Μήλου από τους Αθηναίους στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου ή όχι. Το επεισόδιο της Μήλου δεν ήταν μεμονωμένο. Αυτός ο πόλεμος, όπως όλοι οι πόλεμοι μέχρι σήμερα, σφραγίζεται από τέτοιες αγριότητες. Ο Θουκυδίδης μάς περιγράφει τη σφαγή των μαθητών ενός σχολείου της Βοιωτικής πόλης Μυκαλησσού από τους Θράκες μισθοφόρους των Αθηναίων, με τη δραματικότατη έκφραση: «γένος ό αν θαρσήσει, χαλεπώτατον εστί» (πρόκειται για ένα γένος που, έτσι και ξεθαρρέψει, γίνεται φοβερό και τρομερό).
Πέρα από αυτό, οι «Τρωάδες» αποτελούν την πρώτη, σε παγκόσμιο επίπεδο, ψυχολογική σπουδή του ονομαζόμενου σήμερα συνδρόμου εξάρτησης του αιχμαλώτου από τον δεσμοφύλακά του. Μια ομάδα ανωνύμων, εγκλείστων γυναικών της Τρωαδίτικης «καλής τάξης» (για να τονισθεί η μετάβαση «από ευτυχίας εις δυστυχίαν») μοιάζει να ελπίζει μάταια στην επιείκεια και στην «καλοσύνη» των δημίων της. Με εξαίρεση τις επώνυμες ηρωίδες (Κασσάνδρα, Ανδρομάχη, Εκάβη), οι οποίες δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις και διαθέτουν πλήρη συνείδηση της δυστυχίας τους. Το όνομά τους είναι η ψυχή τους. Δεν πρόκειται για διάκριση αριστοκρατική, δεν κάνει το όνομα τη διαφορά, αλλά, αντίθετα, η διαφορά έχει ονομασία.
Η παράσταση του Θεατρικού Οργανισμού «5ηΕποχή», με συνεργασία του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, σε καλή μετάφραση του Κ.Χ. Μύρη, εμπλουτίζεται από τον σκηνοθέτη Θέμη Μουμουλίδη, με πραγματικές αφηγήσεις γυναικών που υπέστησαν σήμερα την δοκιμασία της αιχμαλωσίας. Οι ιστορίες τους δένουν με το κείμενο, φέρνοντάς το πιο κοντά μας, κάνοντάς το οικουμενικότερο και, τολμώ να πω, λαϊκότερο. Η σκηνοθεσία λύνει με τρόπο πρωτότυπο και μια σειρά άλλων, δύσκολων προβλημάτων. Οι «Θεοί» που προλογίζουν τις «Τρωάδες» (Ποσειδών, Αθηνά), δεν είναι χάρτινες φιγούρες ούτε «αγάλματα» σε βάθρο. Δεν συζητούν ψύχραιμα, «ψηλά», δεν παίζουν «πόκερ». Κάθονται συντριμμένοι στη γη και κάνουν τον πικρό απολογισμό τους. Ο Άρης Λεμπεσόπουλος είναι ένας έξοχος, ανθρώπινος, συντριμμένος Ποσειδώνας, που τον καθηλώνει η αδυναμία του, και η Λένα Παπαληγούρα δίνει ανάγλυφη μια επίσης ανθρώπινη, ζωντανή Αθηνά, που δεν ξέρει τι να κάνει τη «νίκη» της.
Ο χορός, με κίνηση μέσα στην ακινησία και αντίστροφα, δίνει, βασισμένος σε παραστάσεις αγγείων, ένα ολοκληρωμένο, μουντό τελετουργικό του πένθους και της απώλειας, με κορυφαίες τις μελανόμορφες Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου και Λουκία Μιχαλοπούλου (μέλη ισάξια: Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Λένα Παπαληγούρα, Ειρήνη Κυρμιζάκη, ΄Ιριδα Μάρα, Ιώ Κυριακίδη).
Η «Εκάβη» της Φιλαρέτης Κομνηνού είναι μεστή, γεμάτη, απέριττη, ένα λάλον σώμα, μια «υδροφόρος λόγου», με λέξεις κρουστές και κίνηση «μελισμένη». Ο τελικός της θρήνος, ένα δώρο για το θέατρό μας.
Η «Ανδρομάχη» της Μαρίας Πρωτόπαπα, φαινομενικά μόνο απλή, σύνθετη στην πραγματικότητα, παίζει με τα μάτια, κατορθώνοντας να είναι και «εδώ» και «εκεί», στην απόμακρη Τροία και στον σύγχρονο κόσμο.
Ο Άρης Λεμπεσόπουλος εκμεταλλεύεται τη χαρακτηριστική «θαμπή» φωνή και την παλίνδρομη κίνησή του, για να δώσει καίρια τον αμφίθυμο απέναντι στο φαινόμενο «Ελένη» Μενέλαο.
Η «Ελένη» της Ζέτας Δούκα είναι μια κατορθωμένη ομιλούσα ζωγραφιά, δίνοντας κινηματογραφικά το «προφίλ» τής πέρα από χρόνο μοιραίας γυναίκας.
Ο Στέλιος Μάινας δίνει τον δύσκολο ρόλο του Ταλθύβιου ως πρίσμα κρυστάλλου, που εν μέρει απορροφά το φως, εν μέρει το διαχέει. Να είναι σκοτεινός ως ρόλος και φωτεινός ως πρόσωπο. Δεν είναι παίξε - γέλασε αυτό. Το πετυχαίνει, και αριστεύει.
Ο Χρήστος Πλαίνης (στρατιώτης), μια ικανοποιητική μορφή. Το διαχρονικό σκηνικό του Πάτσα, τα ανάλογα κοστούμια της Παναγιώτας Κοκόρου, πετυχαίνουν τον στόχο τους. Μουσική (Θύμιος Παπαδόπουλος) και ήχοι (Γιάννης Λαμπρόπουλος) μέσα στο παιχνίδι.
