Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Ο Δον Κιχώτης και η ποιητική του ορατού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο Δον Κιχώτης και η ποιητική του ορατού

«Ο Δον Κιχώτης δεν είναι ο άνθρωπος του παραλογισμού, αλλά μάλλον ο ψιλολόγος προσκυνητής, που σταματάει σε όλα τα σημάδια της προσομοιότητας. Είναι ο Ήρωας του Ίδιου», σημειώνει ο Michel Foucault και συνεχίζει: «Ο Δον Κιχώτης διατρέχει συνεχώς τη μικρή του επαρχία, χωρίς ποτέ να διαβεί τα καθαρά σύνορα της διαφοράς, ούτε να φτάσει στην καρδιά της ταυτότητας. Ο ίδιος βρίσκεται στην ομοιότητα των σημείων. Μακρύ και ισχνό γράμμα, μόλις ξέφυγε κατευθείαν από το χασμουρητό των βιβλίων... είναι μια γραφή που πλανάται μέσα στον κόσμο, ανάμεσα στην ομοιότητα των πραγμάτων»1.

Η ψιλόλιγνη, κουρασμένα νευρώδης φιγούρα του Δον Κιχώτη με συντροφεύει από παιδί. Η αποφασιστικότητα του «φτωχού ιδαλγού», η λυπημένη ελπίδα του εραστή των ιπποτικών μυθιστορημάτων, η εύθραυστη διανόηση του επίμονου ερευνητή του πραγματικού και του αληθινού, του ίδιου και του όμοιου, της ταυτότητας και της διαφοράς, αναδύονται αβίαστα από τις σελίδες του Θερβάντες, ο οποίος γράφει το μυθιστόρημά του στην Ισπανία, όταν ανέτειλε ο 17ος αιώνας του επιβλητικού μπαρόκ και της φαντασμαγορίας.

Αγαπώ ειλικρινά την ισχνή, ψηλή και τόσο πεισματικά ευαίσθητη φιγούρα. Και είμαι ευγνώμων όταν μια παράσταση με κέντρο τον Δον Κιχώτη, πέρα από κάθε άλλη χάρη ή έλλειμμα, καταφέρνει να μεταδώσει αυτό που κρύβεται πίσω από τις λέξεις και τη σκηνική δράση: τη νοσταλγία για εκείνο που είναι μονίμως διαφεύγον, αλλά τόσο επιθυμητό...

Σαν να μην πέρασε μια μέρα από τον "Δον Κιχώτη" στο Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία και διασκευή Σταύρου Τσακίρη, το 2005. Στον ρόλο του Δον Κιχώτη, ο εξαιρετικός, ταλαντούχος ηθοποιός Κώστας Ζαχαράκης, που δυστυχώς «έφυγε» νωρίς, μας έδωσε μια ερμηνεία - παρακαταθήκη για τον ήρωα του Θερβάντες. Μπόρεσε να αποδώσει τα ημιτόνια της προσωπικότητας, τις λεπτές αποχρώσεις των διαθέσεων, τις υποτονθορύζουσες σωματικές και ψυχικές μεταπτώσεις του περιπλανώμενου ευγενή. Θυμάμαι το κοινό να παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον την παράσταση, η οποία στήθηκε με προσοχή και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Στον ρόλο της Δουλτσινέας εμφανιζόταν η Βαλέρια Χριστοδουλίδου, του πανδοχέα ο Ζαφείρης Κατραμάδας, στον ρόλο του Σάντσο Πάντσα ο Νίκος Γιαλελής. Όλοι είχαν αγκαλιάσει τους ρόλους τους, έπαιζαν με τέχνη και αφοσίωση το παιχνίδι του πραγματικού και του φανταστικού, του όμοιου και του διαφορετικού. Θα μπορούσα να πω ότι η πολυπληθής ομάδα των ηθοποιών είχε ερμηνεύσει με αξιώσεις τους πολυάριθμους ρόλους.

Τα σκηνικά και τα κουστούμια είχε επιμεληθεί η Ελένη Μανωλοπούλου, τη χορογραφία η Αποστολία Παπαδαμάκη, τη μουσική είχε γράψει ο Στέφανος Κορκολής και τους φωτισμούς φρόντισε η Ελευθερία Ντεκώ. Άραγε θα ήθελα να παρακολουθήσω την παράσταση του 2005 σε βιντεοσκοπημένη εκδοχή; Σίγουρα θα ήταν χρήσιμο για λόγους ερευνητικούς, αρχειακούς και φυσικά εκπαιδευτικούς.

Η συγκίνηση του «εδώ και τώρα» συμβάντος μπορεί να βιωθεί ισοτρόπως με τη διαμεσολάβηση; Η συγκίνηση στο θέατρο ή ορθότερα η έκλυση συναισθήματος από το σκηνικό δρώμενο, από την ποιητική του ορατού, είναι κάτι που δύσκολα επαναλαμβάνεται. Βιώνεται εντατικά, ενεστωτικά, προσωπικά, και έκτοτε είτε νοσταλγείς είτε απλώς προσπερνάς...

Ελευθερία Ράπτου

1 Μισέλ Φουκώ, "Οι Λέξεις και τα Πράγματα", μτφρ. Κωστής Παπαγιώργης, εκδ. Γνώση, Αθήνα, 2008

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL