Μια κυνική, κοινωνική σάτιρα για τον αμοραλισμό, την παρακμή της ανώτερης τάξης και τη δημοσιογραφία της κλειδαρότρυπας, η όπερα «Powder her face» του Τόμας Άντες, βασισμένη στην πολυτάραχη ζωή της δούκισσας Μάργκαρετ Κάμπελ του Αργκάιλ, η οποία το 1963 σόκαρε το κοινό της Αγγλίας με τις σεξουαλικές της ακρότητες, κάνει απόψε πανελλήνια πρεμιέρα στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ευκλείδη.
Το έργο, σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου, με το Ergon Ensemble, διερευνά τη σχέση φύλου, πολιτικής και εξουσίας μέσα από τον θυελλώδη βίο της δούκισσας, που έγινε συνώνυμο με το σκάνδαλο, τους έρωτες, τις σεξουαλικές επιθυμίες και το διαζύγιο. Σε λιμπρέτο του Βρετανού μυθιστοριογράφου Φίλιπ Χένσερ περιγράφεται από τον συνθέτη ως «μια όπερα για μια γυναίκα που τελικά παγιδεύεται σε έναν κόσμο αρωμάτων, φαντασίας και ανάμνησης».
Γραμμένη το 1995, η αιχμηρή όπερα του «τρομερού παιδιού» της βρετανικής μουσικής Τόμας Άντες έφερε στα λυρικά θέατρα του κόσμου την τολμηρή άρια που πυροδότησε έντονες συζητήσεις, τη γνωστή ως «blowjob aria».
Πολυβραβευμένος συνθέτης, ο Άντες, αποκαλούμενος και «βιρτουόζος των άκρων», χάρη στην ευρεία γκάμα της μουσικής του γλώσσας, συνδυάζει ετερόκλητες επιρροές από τα καμπαρέ του Κουρτ Βάιλ, την τζαζ και τα τάνγκο του Άστορ Πιατσόλα, έως τον Άλμπαν Μπεργκ και τον Ίγκορ Στραβίνσκι.
«Πρόκειται για τις λίγες όπερες των τελευταίων τριάντα ετών που μπορούν τόσο εύκολα να διεκδικήσουν μια σημαντική θέση στην ιστορική συνέχεια του είδους» υποστηρίζει ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Ευκλείδης, προσθέτοντας πως «η μορφολογική της πολυπλοκότητα, το εύρος των αναφορών της, η τολμηρή σύνδεσή της με την πολιτική πραγματικότητα της εποχής της και η υπόρρητη, αλλά ευδιάκριτη κριτική των έμφυλων ταυτοτήτων συγκροτούν ένα εξαιρετικά πολυεπίπεδο έργο που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε και αριστούργημα αν δεν ήταν τόσο ξεκάθαρο ότι το πρώτο που υπονομεύεται στο έργο του 24χρονου, όταν το έγραψε, συνθέτη είναι η ίδια η έννοια του αριστουργήματος».
Το κινηματογραφικό σκηνικό αναπαριστά μια αίθουσα ξενοδοχείου της δεκαετίας του ’30 που γερνάει παράλληλα με την πρωταγωνίστρια του έργου. Ο χώρος γίνεται ένας σιωπηλός μάρτυρας της πορείας της από τη δόξα και την ομορφιά στη μοναξιά και τη λήθη.
Το σεξουαλικό σκάνδαλο του ‘60
Το «Powder her face», που περιστρέφεται γύρω από το σεξουαλικό σκάνδαλο της δεκαετίας του ’60 που συντάραξε τη βρετανική κοινή γνώμη, εξιστορεί τη λαμπερή άνοδο και την τραγική πτώση της δούκισσας Μάργκαρετ Κάμπελ του Αργκάιλ από τη δεκαετία του ’30, που υπήρξε μία από τις πιο πολυφωτογραφημένες γυναίκες στον κόσμο, έως τα τελευταία χρόνια της ζωής της στις αρχές της δεκαετίας του ’90.
Το έργο εστιάζει κυρίως στο πολύκροτο διαζύγιό της από τον δεύτερο σύζυγό της, τον 11ο Δούκα του Αργκάιλ, το 1963, την ίδια χρονιά που ξέσπασε η περίφημη υπόθεση Προφιούμο. Ο ίδιος την κατηγόρησε δημόσια ότι κατά τη διάρκεια του γάμου της είχε 88 εξωσυζυγικές σχέσεις. Η λίστα με τα καταγεγραμμένα ονόματα περιλάμβανε υπουργούς, μέλη της βρετανικής βασιλικής οικογένειας και διάσημους καλλιτέχνες. Κατά τη διάρκεια της δίκης κατατέθηκαν ως αποδεικτικά στοιχεία αποκαλυπτικές πολαρόιντ, ανάμεσά τους και η περιβόητη φωτογραφία «ο ακέφαλος άνδρας», όπως ονομάστηκε από τις εφημερίδες της εποχής, η οποία απεικόνιζε τη δούκισσα γυμνή να έχει ερωτικές περιπτύξεις με έναν άνδρα του οποίου το πρόσωπο ήταν κομμένο.
Η κωμικοτραγική όπερα, γεμάτη μαύρο χιούμορ, σαρκασμό και πικάντικες ερωτικές σκηνές, περιέχει τον περίφημο στίχο «Να πηγαίνεις στο κρεβάτι νωρίς και συχνά», που δείχνει να υπαγορεύει την πορεία ζωής της δούκισσας Μάργκαρετ Κάμπελ.
Τον ρόλο της δούκισσας ερμηνεύει στην παραγωγή της ΕΛΣ η Αυστραλοβρετανή υψίφωνος Τζαστίν Βιάνι, ενώ πρωταγωνιστούν επίσης οι Χρύσα Μαλιαμάνη, Χρήστος Κεχρής και Γιάννης Γιαννίσης. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Γιάννη Κατρανίτσα, οι φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα και η κινησιολογία του Φώτη Διαμαντόπουλου.
Το «Powder her face» θα παρουσιαστεί επίσης 27 και 31 Οκτωβρίου και 2, 7 και 9 Νοεμβρίου.
