Το εκλεπτυσμένο γούστο και η καλαισθησία του Ερνέστου Τσίλλερ αποκαλύπτονται σταδιακά σε όλο τους το μεγαλείο και αποκαθίστανται καθώς προχωρούν οι εργασίες συντήρησης στο τρίπατο νεοκλασικό μέγαρο της οδού Μαυρομιχάλη 6 που σχεδίασε ο Γερμανός αρχιτέκτονας και χρησιμοποίησε για κατοικία και γραφείο του μετά την αποπεράτωσή του το 1885.
Τα σχέδια πρόσοψης κτηρίου που έφτιαχνε με μολύβι στον τοίχο του γραφείου του έχουν ήδη αποκαλυφθεί, όπως και οι περίτεχνες τοιχογραφίες που παραπέμπουν στην Πομπηία, τα μωσαϊκά δάπεδα, οι επιζωγραφισμένες οροφές και ο γλυπτός διάκοσμός του. Μαζί τους αποκαθίστανται και οι επεμβάσεις που υπέστη το 1929 από τον Κεφαλλονίτη, ιδρυτή της Ιωνικής Τράπεζας, Διονύσιο Λοβέρδο, που το αγόρασε σε πλειστηριασμό το 1912, και εκτός από την οικογένειά του στέγασε επίσης την περίφημη συλλογή του μεταβυζαντινών εικόνων που από το 1979, μετά τη δωρεά των κληρονόμων του, βρίσκεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Ένα πραγματικό κόσμημα στην καρδιά της Αθήνας σε περίπου έξι μήνες θα μπορούν να το χαρούν οι πολίτες. Αυτή τουλάχιστον είναι η πρόθεση του υπουργείου Πολιτισμού, όπως επισήμανε η Λυδία Κονιόρδου στη χθεσινή δημοσιογραφική ξενάγηση, αναφέροντας ότι "στόχος μας είναι να ανοίξει στο κοινό όταν ολοκληρωθεί η συντήρηση και η μουσειολογική και η μουσειογραφική μελέτη και να λειτουργήσει κανονικά σαν μουσείο, να μπορεί να είναι επισκέψιμο το κτήριο πριν μεταφερθεί η συλλογή Λοβέρδου" αφού ολοκληρωθεί η συντήρησή της στα εργαστήρια του Βυζαντινού Μουσείου.
Οι 470 εικόνες, τα 169 χειρόγραφα, τα ξυλόγλυπτα, τα υφάσματα και τα άλλα αντικείμενα που συνθέτουν τη συλλογή, την καθιστούν από τις μεγαλύτερες στο είδος της.
"Μόνο όσοι δούλεψαν και επέβλεψαν το έργο γνωρίζουν τις μεγάλες δυσκολίες και τους κινδύνους που διέτρεξαν κατά τη διάρκεια των εργασιών" ανέφερε από την πλευρά της η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ Μαρία Βλαζάκη, χωρίς να μπορεί να κρύψει τη "μεγάλη χαρά και ευχαρίστηση που αυτό το δύσκολο έργο βρίσκεται στο τέλος του". Η ίδια άλλωστε έχει παρακολουθήσει όλη την πορεία των εργασιών, αρχικά ως διευθύντρια Συντήρησης και στη συνέχεια ως γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και γ.γ. του υπουργείου.
"Ήταν πολλά τα προβλήματα, οι δυσκολίες αλλά και οι χαρές που μας έδωσε αυτό το έργο" είπε επισημαίνοντας ότι "υπήρχαν πολλά επικίνδυνα σημεία για την ασφάλεια των εργαζομένων". Όμως "το πιο δύσκολο σημείο ήταν όταν έπρεπε να γίνονται ταυτόχρονα εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης. Από αυτόν τον συνδυασμό φαίνεται οι πολυπλοκότητα του έργου" υπογράμμισε συμπληρώνοντας ότι "η αναστήλωση έχει ολοκληρωθεί, απομένει να ολοκληρωθεί σε περίπου 6 μήνες η συντήρησή του".
Όμως και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, που συνέχιζαν τη δουλειά τους όσο διαρκούσε η ξενάγηση, το έβλεπες ότι χαίρονταν τη σταδιακή αποκάλυψη των θησαυρών αυτού του κτηρίου, που το 1992 περιήλθε στο Δημόσιο από την κληρονόμο του Δ. Λοβέρδου, κ. Κουταρέλη. Όμως στις αρχές της δεκαετίας του 1980 είχε την ατυχία να υποστεί σοβαρές φθορές από πυρκαγιά. Τίποτα απ' αυτά που θαυμάζαμε χθες δεν θύμιζε την κατάσταση που πρωτοαντίκρισαν τα κλιμάκια του υπουργείου στις πρώτες αυτοψίες του 2005, αλλά και στο ξεκίνημα των σωστικών εργασιών στα δάπεδα, τις οροφές και τον διάκοσμο το 2012, με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ ύψους 1.200.000 ευρώ για τη συντήρηση του διακόσμου και 3.500.000 ευρώ για την αναστήλωση.
Σήμερα πλέον έχουν διαμορφωθεί ακόμα και μεταλλικές κατασκευές για την πρόσβαση ατόμων ΑμεΑ.
Η ομορφιά του κτηρίου δεσπόζει με την Καρυάτιδα στην κύρια είσοδό του, ακριβώς δίπλα από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, μετά την υποδειγματική αναστήλωση και συντήρηση από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ.
"Τώρα αποκαλύπτεται η αρχική του όψη. Στην αναπαλαίωση πρέπει να φτάσεις έως το σημείο όπου να φαίνεται το αυθεντικό. Δεν θέλουμε να κάνουμε αναπαραγωγή προσθέτοντας καινούργια στοιχεία" έλεγε η Αμαλία Ανδρουλιδάκη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Συντήρησης όταν ξεκίνησαν οι εργασίες και σήμερα γενική διευθύντρια Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων του ΥΠΠΟΑ, που μαζί με την Καλλιόπη Δήμου, προϊσταμένη τμήματος Έργων και επιβλέπουσα του έργου, και τη Μαρία Αργυροπούλου, αναπληρώτρια διευθύντρια Συντήρησης, έκαναν την ξενάγηση στο τριώροφο κτήριο. Στόχος είναι να αναδειχτούν οι δύο φάσεις του κτηρίου.
Οι θολίσκοι της πλαϊνής εισόδου με τον περίτεχνο διάκοσμο της περιόδου Τσίλλερ, που είχαν καλυφθεί με γυψοσανίδες κατά τις επεμβάσεις της περιόδου Λοβέρδου, έχουν αποκαλυφθεί, οι ξύλινες επενδύσεις της ίδιας περιόδου έχουν συντηρηθεί, το ίδιο και το κακοπαθημένο από την πυρκαγιά "πομπηιανό" σαλόνι, του πρώτου ορόφου, που ονομάστηκε έτσι γιατί ο ζωγραφικός του διάκοσμος φέρει στοιχεία που παραπέμπουν σε τοιχογραφίες της Πομπηίας.
Αντίστοιχες τοιχογραφίες συναντούμε στο Ηλίου Μέλαθρον, φιλοτεχνημένες επίσης από τον Σλοβένο ζωγράφο Γιούρι Σούνπιτς αλλά και στο μέγαρο Σερπιέρη, όπως μας έλεγε η Μαρία Αργυροπούλου.
Αναστηλωμένο και το παρεκκλήσι στο αίθριο, προσθήκες και τα δύο της περιόδου Λοβέρδου. Αποκατεστημένες οι αρχικές τοιχογραφιές που βάφτηκαν από τη δεύτερη ιδιοκτησία του κτηρίου, αλλά και η αίθουσα που φιλοξενούσε τη συλλογή Λοβέρδου, προσθήκη κι αυτή πάνω από την αίθουσα ψηφιδωτών.
Εντυπωσιακή η οροφογραφία στον προθάλαμο του πρώτου ορόφου με το μονόγραμμα «Ε.Ζ.» του Ερνέστου Τσίλλερ. Το μονόγραμμα της Σοφίας Τσίλλερ "SEZ" εμφανές στην κρεβατοκάμαρά της στον επόμενο όροφο, ενώ στο γραφείο του Τσίλλερ τα σχέδιά του με μολύβι αποκαλύφθηκαν όταν αφαιρέθηκε η σκάλα που είχε προστεθεί επί Λοβέρδου. Ένα κτήριο που και μόνο του θα μπορούσε να σταθεί ως ξεχωριστό Μουσείο, πόσο μάλλον όταν φιλοξενήσει, ως παράρτημα του Βυζαντινού, την περίφημη συλλογή μεταβυζαντινών εικόνων.
