Το Σάββατο ανοίγει επισήμως τις πύλες της η 57η Μπιενάλε της Βενετίας, φέτος με κεντρικό θέμα “Viva Arte Viva” (σε ελεύθερη απόδοση “ζήτω η τέχνη”) και έφορο την Κριστίν Μασέλ. Η Γαλλίδα που στήνει μέχρι τις 26 Νοεμβρίου την αρχαιότερη Μπιενάλε στην Ευρώπη -η πρώτη διοργανώθηκε το 1893-, είναι από το 2000 έφορος στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, όπου διοικεί το Τμήμα Σύγχρονης Τέχνης, ενώ από το 2007 έχει ενεργή συμμετοχή στην έκθεση της Βενετίας είτε στήνοντας το περίπτερο του Βελγίου, είτε της Γαλλίας, είτε συμμετέχοντας στην επιτροπή των βραβείων.
Γύρω από την κεντρική έκθεση της Μασέλ απλώνονται τα εθνικά περίπτερα, τα οποία, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Μπιενάλε Πάολο Μπαράτα, “αφήνουν για άλλη μια φορά να ξεδιπλωθεί η πολυμορφία των φωνών, που είναι τόσο χαρακτηριστική για την Μπιενάλε της Βενετίας”.
Λίγες ημέρες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, ο Μπαράτα χαιρετίζει την αυτοαναφορικότητα της φετινής διοργάνωσης: “Στην 57η έκθεση παρουσιάζουμε μια νέα εξέλιξη” λέει και εξηγεί: “Κάνουμε βασικό θέμα της Μπιενάλε αυτό που πρέπει πάντα να είναι η σημαντικότερη μέθοδος της δουλειάς μας, τη συνάντηση και τον διάλογο. Άλλωστε, ο λόγος ύπαρξης της Μπιενάλε είναι να γιορτάζουμε την τέχνη και τους δημιουργούς της, ουσιαστικά να τους λέμε ευχαριστώ, επειδή με το έργο τους, με τους κόσμους τους διευρύνουν τους ορίζοντές μας, μας χαρίζουν χώρο να υπάρξουμε. Η έκθεσή μας εμπνέεται από τον ανθρωπισμό, όπως το διατυπώνει η Κριστίν Μασέλ. Έναν ανθρωπισμό στον οποίο η καλλιτεχνική δράση είναι ταυτόχρονα πράξη αντίστασης, απελευθέρωση και γενναιοδωρία”.
Συνολικά, στην Μπιενάλε παρουσιάζονται 85 εθνικά περίπτερα, τα 28 εξ αυτών στα Giardini (τους κήπους) της συνοικίας Καστέλο. Οι υπόλοιπες χώρες παρουσιάζουν τα δικά τους περίπτερα, σκορπισμένα σε ολόκληρη τη Βενετία, ενώ θεματικές εκθέσεις παρουσιάζονται στα Arsenale, τα παλιά ναυπηγεία της πόλης, που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα και μέχρι το 1999 ήταν στρατιωτική ζώνη.
120 καλλιτέχνες, καλλιτεχνικές ομάδες και κολεκτίβες παρουσιάζουν στην κεντρική έκθεση τα έργα τους, μεταξύ των οποίων οι καταξιωμένοι Kader Attia, Olafur Eliasson, Alicja Kwade, Ernesto Neto, Gabriel Orozco, Philippe Parreno, Anri Sala, Kiki Smith και Franz Erhard Walther, αλλά και, όπως πάντα, λιγότερο γνωστοί καλλιτέχνες. Υπενθυμίζεται ότι στην Μπιενάλε της Βενετίας συμπεριλαμβάνονται, εκτός από τις εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, ένα μουσικό φεστιβάλ, το γνωστό φεστιβάλ κινηματογράφου, ένα φεστιβάλ θεάτρου και ένα φεστιβάλ σύγχρονου χορού. Επιπλέον, από το 2002 διοργανώνεται εναλλάξ με τις εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, στα ζυγά χρόνια, η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής, που άνοιξε πρώτη φορά τις πύλες της το 1980. Μάλιστα, οι διοργανώσεις επικοινωνούν τρόπον τινά η μία με την άλλη. Για παράδειγμα, και στην Μπιενάλε από το 1986 απονέμονται χρυσοί και αργυροί λέοντες ως βραβεία, στα χνάρια του φεστιβάλ κινηματογράφου της Βενετίας.
