Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Ιστορικός τόπος χαρακτηρίστηκαν οι Φυλακές Ωρωπού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ιστορικός τόπος χαρακτηρίστηκαν οι Φυλακές Ωρωπού

"Και εσύ λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό" τραγούδησε ο Μίκης Θεοδωράκης για έναν από τους εμβληματικούς τόπους κράτησης και μαρτυρίου όχι μόνο του ίδιου αλλά και τόσων άλλων Ελλήνων, μεταξύ των οποίων ο Μανώλης Γλέζος, ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Ανδρέας Λεντάκης, που διώχθηκαν από τη χούντα για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Οι Φυλακές Ωρωπού, σε μια ιδιαίτερης σημασίας απόφαση για τη συλλογική μνήμη, χαρακτηρίστηκαν ομόφωνα ιστορικός τόπος από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων στην τελευταία συνεδρίασή του.

Το κτηριακό συγκρότημα οικοδομήθηκε το 1909 μέσα σε έκταση που κληροδότησε ο Ανδρέας Συγγρός το 1897 στο Αμαλίειο Ορφανοτροφείο Κορασίδων. Αρχικά, προορισμός του ήταν αποτελέσει νοσοκομείο για τα ορφανά κορίτσια. Το 1915 στεγάζονται εκεί προσωρινά προσφυγόπουλα από την Αρμενία, ενώ το 1922 η διοίκησή του το παραχωρεί για τη στέγαση παιδιών προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Από το 1926 ώς το 1929 στεγάζεται το Εμπειρίκειο Άσυλο Αρρένων και στη συνέχεια το Αναμορφωτικό Σχολείο Αρρένων. Το 1931 το Δημόσιο εξαγοράζει το κτήριο και ένα χρόνο αργότερα ιδρύεται η Επανορθωτική Φυλακή στη Σκάλα Ωρωπού, η οποία, παρά τις διεθνείς προδιαγραφές λειτουργίας των φυλακών, στεγάζει μαζί ενήλικες και ανήλικους φυλακισμένους.

Οι πρώτοι κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι φυλακίζονται στον Ωρωπό τον Μάρτιο του 1933. Σύμφωνα μάλιστα με τον Τύπο της εποχής, στις φυλακές χωρητικότητας 80 ατόμων, κρατούνται 400 άτομα που κοιμούνται στο τσιμέντο.

Μετά τον σεισμό του 1938 και τις ζημιές που υπέστησαν αλλά και τη περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τα κτήρια εγκαταλείπονται μέχρι το 1955, οπότε το συγκρότημα μετονομάζεται σε Ανοιχτό Σωφρονιστικό Κατάστημα.

Την περίοδο της χούντας κρατούνται 72 νεαροί πολιτικοί κρατούμενοι, ενώ μεταφέρονται εκεί και περίπου 100 πολιτικοί κρατούμενοι από το Λακί της Λέρου. Τον Δεκέμβριο του 1969, ο κρατούμενος Μίκης Θεοδωράκης επιχειρεί να στείλει επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινή γνώμη. Η διοίκηση των φυλακών δεσμεύει την επιστολή με το αιτιολογικό ότι ο Μίκης "δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις". Η επιστολή μπορεί να μην έφτασε στον προορισμό της ωστόσο, εξ αυτού ο Μίκης έγραψε το γνωστό τραγούδι του.

Το 1970 το συγκρότημα αλλάζει λειτουργία και γίνεται πλέον αναμορφωτήριο ανηλίκων και το 1973 εγκαταλείπεται. Για ένα διάστημα, το 1979, στεγάζει το Πρώτο Γυμνάσιο της περιοχής και αργότερα σε ένα από τα κτήρια θα στεγαστεί το Δημοτικό Ωδείο και σε λυόμενα κτίσματα το νηπιαγωγείο Σκάλας Ωρωπού. Στην ίδια ωστόσο συνεδρίαση του ΚΣΝΜ χαρακτηρίστηκαν ως μνημείο και οι φυλακές Γυθείου.

Το συγκρότημα οικοδομήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και λειτούργησε ως φυλακές μέχρι το 1972, ενώ συνδέθηκε ιδιαίτερα με την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου. Τα μέλη του Συμβουλίου αποφάσισαν με πλειοψηφία τον χαρακτηρισμό του κελύφους των δύο κύριων κτηρίων του συγκροτήματος, αυτών δηλαδή που στέγαζαν τη διοίκηση των φυλακών και τους κρατούμενους, για το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τόσο από αρχιτεκτονική άποψη όσο για λόγους ιστορικής μνήμης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL