Τη βαθιά του σχέση με την ποίηση και τον γραπτό λόγο θύμισε ο Γιάννης Ψυχοπαίδης ανατρέχοντας χθες το μεσημέρι στα παιδικά του χρόνια και στη μεγάλη οικογενειακή βιβλιοθήκη, απαρχή της σχέσης που εξελίχθηκε σε ένα ολόκληρο κομμάτι της ζωής και της τέχνης του, καθώς μας ξεναγούσε στη μεγάλη αναδρομική έκθεση «Ποιητικά - Η ζωγραφική συναντά την ποίηση» στο αίθριο του τέταρτου ορόφου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μια έκθεση με πορτρέτα ποιητών αλλά και το σύμπαν του καθενός τους, που ο Ψυχοπαίδης ζωγραφίζει μέσα στα χρόνια σαν μια πορεία παράλληλη με την κυρίως ζωγραφική του. Ο ίδιος μίλησε για «ένα υλικό που τελείως αυτοσχεδιαστικά καταγράφηκε» μέσα στη δουλειά του, «γι’ αυτό και είναι πάρα πολλοί αυτοί οι ποιητές που λείπουν», όπως είπε.
Δήλωσε δε ιδιαίτερα ευχαριστημένος από την ύπαρξη «αυτού του ιδανικού χώρου» για να δειχθούν αυτά τα έργα. «Το φυσικό περιβάλλον της βιβλιοθήκης, με τις ράχες των βιβλίων που είναι ορατές κι ένα είδος στηρίγματος για την ίδια την έκθεση, είναι ό,τι καλύτερο για να φανερωθεί η σχέση ζωγραφικής με την ποίηση, μια σχέση που αντιμετωπίζω και διαχειρίζομαι με έναν τρόπο που θα ήθελα να παραμείνει ερασιτεχνικός και άδολος. Με την έννοια ότι αυτά τα έργα θέλω να κρατήσουν την αθωότητα ενός αναγνώστη που πλησιάζει την ποίηση αντλώντας από αυτήν τα αισθήματα και προσπαθώντας να τα μεταφέρουν σε μια άλλη γλώσσα. Αυτό που συμβαίνει εδώ είναι η προσπάθεια να συντονιστούν δύο διαφορετικές γλώσσες, της ποίησης και της ζωγραφικής, σαν δυο ποτάμια που τρέχουν παράλληλα, αλλά είναι καταδικασμένα να μη συναντηθούν ποτέ, αλλά έχουν και τη μεγάλη τύχη να αντλούν από το ίδιο υπέδαφος, τις ίδιες ευαισθησίες, τους ίδιους ψυχικούς κοινούς τόπους των δημιουργών» έλεγε ο Γ. Ψυχοπαίδης.
Η έκθεση, εξαιρετικά σχεδιασμένη από τη Λίλη Πεζανού, εμπεριέχει είκοσι δύο ενότητες, οι οποίες αναφέρονται, εμπνέονται και συνομιλούν με Έλληνες και ξένους ποιητές και τον ποιητικό τους λόγο. Περιλαμβάνει έργα διαφορετικών τεχνικών, όπως χαρακτικά, ακουαρέλες και ελαιογραφίες, καθώς και μια σειρά με πορτρέτα των ποιητών.
«Προσπαθήσαμε να κρατήσουμε μια χρονική σειρά, από τον Ηρώνδα της κλασικής εποχής έως τον Παλαμά, τον Σεφέρη, τον Ρίτσο, τον Καρυωτάκη, τον Σαχτούρη και τους σύγχρονους, μεγάλες ζωγραφικές ενότητες που υπήρχαν σαν ένας ανοιχτός λογαριασμός ο οποίος ολοκληρωνόταν και έκλεινε χωρίς να υπάρχει ιστορικός ειρμός και σήμερα βάλαμε μια τάξη σ’ αυτό το υλικό» εξηγούσε ο δημοφιλής εικαστικός μας.
Στη βαθύτερη σχέση του Γιάννη Ψυχοπαίδη με την ποίηση, που είναι μακρά, συστηματική, συνεχής και δοκιμασμένη μέσα στα χρόνια και αποτελεί ένα βασικό τμήμα στο ευρύτερο πλαίσιο του δημιουργικού του έργου, αναφέρθηκε ο ιστορικός τέχνης Ντένης Ζαχαρόπουλος.
«Σ’ αυτήν την έκθεση οι ποιητές, που είναι οι τελευταίοι τρελοί, ξυπνούν και δίνουν στον Ψυχοπαίδη τη δυνατότητα μιας νοσταλγίας για ανθρώπους που δεν έχουμε το πρόσωπό τους, αλλά τον λόγο τους. Αυτό που είναι το πιο ενδιαφέρον στην έκθεση του Ψυχοπαίδη είναι ότι ο ζωγράφος σ’ αυτές τις σπάνιες εικόνες, που είναι σαν γραμματόσημα ενός γράμματος που δεν έφτασε, μοιάζει σαν ένα παιδί που θα έξυνε μια φωτογραφία για να δει τι υπάρχει από πίσω, μια άλλη διάσταση που είναι το πρόσωπο. Σαν το παιδί που ό,τι βρει μπορεί να το κάνει παιχνίδι, γιατί μπορεί να του δώσει μια διάσταση χαράς που δεν έχει καμία σχέση με αυτές τις πένθιμες εικόνες των πορτρέτων των ποιητών. Αυτή η χαρά που πηγαίνει μαζί με τη μελαγχολία είναι και το νόημα των τελευταίων τρελών, που είναι οι ζωγράφοι και οι ποιητές» επισήμανε ο Ν. Ζαχαρόπουλος.
«Το έργο του Ψυχοπαίδη χαρακτηρίζεται από μια πολύ διεισδυτική ματιά στη σύγχρονη Ιστορία και στις διαδρομές του ιδιωτικού μας βίου. Το ίδιο διεισδυτικός αλλά και επιδραστικός είναι ο εικαστικός διάλογός του με τους ποιητές που παρουσιάζονται σ’ αυτήν την έκθεση, με το καλλιτεχνικό της ενδιαφέρον αλλά και τον έντονα εκπαιδευτικό χαρακτήρα της» σχολίασε ο Νίκος Μανωλόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του ΚΠΙΣΝ.
Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά 9 π.μ. με 10 μ.μ., έως τις 12 Ιανουαρίου, με είσοδο ελεύθερη.
Μάνια Ζούση
