"Αν δεν στοχαζόμαστε για την τέχνη και δεν εντάσσουμε τον στοχασμό μας σε ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, ο κίνδυνος να εκπέσουμε στο ναρκισσισμό είναι σοβαρός" λέει ο Παντελής Μπουκάλας, θέτοντας μια κομβική παράμετρο στη συζήτηση για τη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και τη δημοκρατία που επιχειρεί να διερευνήσει το συνέδριο που οργανώνει το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, από την Πέμπτη 7 μέχρι το Σάββατο 9 του μηνός, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης.
"Θα επιχειρήσουμε να εξετάσουμε το θέμα ‘Τέχνη και Δημοκρατία’ σαν αφορμή για έναν ειδικότερο διάλογο για το φαινόμενο της τέχνης αλλά και για την ίδια τη δημοκρατία, δηλαδή πόσο ικανοποιημένοι μπορεί να είμαστε σήμερα από τα όρια των δημοκρατιών μας, που φαίνεται ότι στενεύουν όλο και περισσότερο" λέει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Παντελής Μπουκάλας, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου.
"Το θέμα είναι διττό" εξηγεί. "Τι κάνουν οι δημοκρατίες για την υπεράσπιση της τέχνης ώστε να μην καταντήσει κι αυτή ένα από τα προϊόντα της ελεύθερης αγοράς και να μην υπόκειται στους όρους της οικονομίας και από την άλλη τι κάνουν η τέχνη και οι άνθρωποί της σε σχέση με τη δημοκρατία. Εξακολουθούν δηλαδή οι τεχνίτες της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου, των εικαστικών κ.ο.κ., να έχουν κοινωνικό ενδιαφέρον για όσα συμβαίνουν δίπλα τους ή έχουν μόνο επιδιώξεις κέρδους ή φήμης;".
Ενδιαφέρον και αρκούντως οφέλιμο στην εποχή μας το θέμα "Τέχνη και δημοκρατία", πολλώ δε μάλλον όταν η διερεύνησή του τίθεται για πρώτη φορά υπό το πρίσμα ενός διεπιστημονικού διαλόγου και τα ζητήματά του ερευνώνται από τη σκοπιά της Φιλοσοφίας της Τέχνης, της Πολιτικής Θεωρίας και της Ιστορίας των Ιδεών - Νοοτροπιών.
Έννοιες διαφορετικές η τέχνη και η δημοκρατία και στο συνέδριο η σχέση τους θα επιχειρηθεί να εξεταστεί διεπιστημονικά ανάμεσα σε ιστορικούς, πολιτικούς επιστήμονες, φιλοσόφους, αισθητικούς, θεωρητικούς της λογοτεχνίας και παράλληλα να διερευνηθεί μια συγκριτική ανάγνωση και ερμηνεία των διεθνών και των εθνικών-ελληνικών φαινομένων, κινημάτων, νοοτροπιών, ιδεολογικών και καλλιτεχνικών πρακτικών στη μακρά διάρκεια.
Οι ενότητες του συνεδρίου οργανώνονται με βάση τις ιστορικές περιόδους κρίσης στον δυτικό και όχι μόνο κόσμο, τον 19ο και 20ό αιώνα, εκκινώντας από τα επαναστατικά κινήματα του 1848 στην Ευρώπη, τα επαναστατικά και εθνικά κινήματα, τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, τη Ρωσική Επανάσταση, τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και φθάνουν έως την εποχή της παγκοσμιοποίησης.
"Θα εξεταστούν οι περίοδοι που η δημοκρατία ήταν στα όριά της, όπως ο ευρωπαϊκός Μεσοπόλεμος, όπως και πρωτοποριακά γεγονότα και πόσο άλλαξαν την πρόσληψη των τεχνών, όπως ο υπερρεαλισμός, το νταντά. Θα εξεταστεί επίσης κατά πόσο τα πρωτοποριακά κινήματα της τέχνης κατάφεραν να αποτελέσουν και κοινωνικό γεγονός ή παρέμειναν μέσα στα κλειστά σύνορα των καλλιτεχνικών ομάδων, όπως για παράδειγμα οι πιθανές διαφορές ανάμεσα στη Ρωσική και τη Δυτική Πρωτοπορία" λέει ο Παντελής Μπουκάλας.
Υπάρχουν άραγε εποχές περισσότερο μικρόψυχες για την τέχνη σε σύγκριση με κάποιες άλλες; Όντως σιγούν οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες ή μήπως απλώς δεν τους ακούμε; Είναι ερωτήματα που κατά τον Παντελή Μπουκάλα θα τεθούν στο τραπέζι του διαλόγου μαζί με την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης, το άτομο και την κοινωνία, την τέχνη σε εποχές κρίσης, την τέχνη και την έννοια της παρακμής, την εθνική τέχνη, τις πνευματικές και καλλιτεχνικές πρωτοπορίες του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και του Μεσοπολέμου, τον εικονοκλαστικό μοντερνισμό στη λογοτεχνία και την τέχνη των αρχών του 20ού αιώνα.
Στην έναρξη του συνεδρίου χαιρετισμό θα απευθύνουν ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης και η γενική γραμματέας του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων αναπληρώτρια καθηγήτρια Νίκη Μαρωνίτη. Οι εργασίες του συνεδρίου αρχίζουν καθημερινά στις 10 το πρωί. Την οργανωτική επιτροπή αποτελούν επίσης οι Μανόλης Αγγελίδης, Κώστας Αθανασίου, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Ελισάβετ Κοτζιά, Νίκη Μαρωνίτη, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Τάσος Σακελλαρόπουλος και Παύλος Σούρλας.
