"Δεν θέλησα να γράψω ένα βιβλίο για την Οκτωβριανή Επανάσταση και την αποτίμησή της, θέλησα να αναδείξω την ιστορικότητα που έχει το κίνημα της Αριστεράς, που δεν είναι απλώς ιστορικότητα, είναι διάσταση ζωής. Για την Αριστερά η ιστορία είναι το πλαίσιο της ύπαρξής της" επισήμανε ο Τάσος Τρίκκας ευθύς εξαρχής στην ομιλία του στη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου του "Οκτωβριανή Επανάσταση 1917-2017. Από το Όραμα στην Πράξη. Κομμουνιστική Διεθνής, Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Ρωγμές στη μονολιθικότητα" στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ προχθες το βράδυ. Εκδήλωση που, συνδυασμένη με τους προβληματισμούς που θέτει το βιβλίο, έδωσε από την πλευρά της πολλαπλές αφορμές σκέψης για το αριστερό κίνημα, τη διαδρομή, τη διάδραση και τη σημερινή του απεύθυνση, μέσα από τις ομιλίες της Ρένας Δούρου, περιφερειάρχη Αττικής, του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Φίλη, του προέδρου των ΑΣΚΙ, καθηγητή Ηλία Νικολακόπουλου, της εκδότριας του "Θεμέλιου" Άννας Μαλικιώση και του συντονιστή, ιστορικού, επ. καθηγητή στο ΕΚΠΑ Βαγγέλη Καραμανωλάκη. Συγκινητικό ήταν επίσης το κλίμα στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ ιδιαίτερα όταν ο συγγραφέας, "γνήσιο διανοούμενο με τη γκραμσιανή έννοια" τον χαρακτήρισε η Ρένα Δούρου, "οργανικό διανοούμενο της Αριστεράς" τον αποκάλεσε ο Νίκος Φίλης, πρότεινε και τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή για όλους εκείνους "τους ωραίους και αφανείς ανθρώπους, που έδωσαν το αίμα της καρδιάς τους για τα ιδανικά που ενσαρκώθηκαν με την Οκτωβριανή Επανάσταση. Αυτούς τους ανθρώπους όχι μόνο δεν πρέπει να τους ξεχνάμε, πρέπει να τους τιμούμε συνεχώς γιατί κουβαλούσαν μια σκευή που δεν την έχουμε σήμερα. Τη σκευή της ανιδιοτέλειας, της συντροφικότητας, της πίστης στον εαυτό τους και στο μέλλον".
Στο βιβλίο του, όπως επισήμανε, δεν περιορίστηκε μόνο στην κατάδειξη της ιστορικότητας για την Αριστερά αλλά πρωτίστως στη σημασία της πολιτικής. "Είμαστε σε μια εποχή που αμφισβητείται η πολιτική ως έννοια, ως μεσολαβητική διαδικασία που χαρακτήρισε τις ανθρώπινες, τις ταξικές σχέσεις, τη διαδικασία μεσολάβησης ανάμεσα σε αντίθετα συμφέροντα, τη διαδικασία σύγκρουσης. Αυτού του είδους η πολιτική σήμερα τείνει να αντικατασταθεί από την πολιτική του μπακάλη, από την πολιτική του δούναι και λαβείν, η οποία όμως πραγματοποιείται από απλούς υπαλληλίσκους του κεφαλαίου. Η ανάγκη της πολιτικής γίνεται αισθητή σε εκείνους ακριβώς που την βιώνουν περισσότερο, που είναι οι αριστεροί".
Άλλωστε, για τον ίδιο, "ένα από τα μεγαλύτερα σημεία επιτυχίας της Οκτωβριανής Επανάστασης ήταν η πολιτικοποίηση των μαζών. Είναι ότι έβγαλε ανθρώπους από το περιθώριο της χαμοζωής και τους έβαλε μέσα σε μια δραστηριότητα που δεν τους αφύπνιζε μόνο αλλά άλλαζε την ποιότητα της ανθρώπινης ύπαρξής τους. Μέσα από την έξαρση της πολιτικοποίησης που έβαλε η Οκτωβριανή Επανάσταση, προσπαθώ να δείξω την ανάγκη της πολιτικής" είπε. Αναφέρθηκε επίσης στη "δυναμική της αυτοτέλειας", όπως την αποκαλεί στο βιβλίο, που αποτελεί, όπως είπε, "το ισοδύναμο της εθνικής ανεξαρτησίας που επισημαίνει ο Σβορώνος στα ιστορικά του συγγράματα". Τελικά "το ίδιο πράγμα εκφράζεται και μέσα στο κίνημα. Είμαστε μια ατίθαση συλλογικότητα, αυτή εκφράζεται τόσο στο πεδίο της συγκρότησή μας ως έθνος όσο και στο ταξικό πεδίο, καθώς και στο πολιτικό πεδίο της συγκεκριμένης Αριστεράς".
Τρίτο σημείο που θέλησε επίσης να επισημάνει με το βιβλίο του είναι "η ανάγκη της ανάδειξης της καταγωγικής κρίσης της ελληνικής Αριστεράς. Πάρα πολλές αδυναμίες με τις οποίες είναι φορτωμένη η ελληνική Αριστερά από την ίδρυσή της έχουν σχέση με την ιδιαίτερη διαμόρφωσή της που δεν παρατηρείται σε άλλα κόμματα διεθνώς", με κορυφαίο δείγμα "την αποδόμησή της από τις διεθνείς συλλογικότητες της εποχής της γέννησής της". Αυτού του είδους η στέρηση "έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην παραπέρα ανάπτυξή της. Έννοιες θεμελιώδεις, που είχαν δουλευτεί μέσα στο πλαίσιο των συλλογικοτήτων αυτών δεκαετίες πριν, τις αντιμετώπισε ξαφνικά τη στιγμή της ίδρυσής του το ΣΕΚΕ. Δεν ήταν οι σύντροφοι τότε να κάνουν διάκριση ανάμεσα στην επανάσταση και τη μεταρρύθμιση".
"Είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι η υπόθεση της έκφρασης της Οκτωβριανής Επανάστασης δεν έχει πει την τελευταία της λέξη" διευκρίνισε και υπενθύμισε ότι "την Οκτωβριανή Επανάσταση την έκαναν άνθρωποι".
Ρ. Δούρου: Εργαλείο αναστοχασμού της ιστορίας του ελληνικής Αριστεράς
"Πολύτιμο" χαρακτήρισε το βιβλίο του η Ρένα Δούρου και "βιβλίο - εργαλείο για στοχασμό και αναστοχασμό σελίδων της ιστορίας του ελληνικού αριστερού κινήματος, σήμερα, περίοδο ιστορικού αναθεωρητισμού και ανιστόρητων, προκλητικών και επικίνδυνων θεωριών που επιχειρούν να ταυτίσουν ναζισμό με κομμουνισμό". Έκανε λόγο για ένα βιβλίο που "τεκμηριώνει την ύπαρξη σοβαρών ρηγματώσεων στον δεσμό μεταξύ της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του ελληνικού κόμματος", εξετάζει "ουσιαστικά τα διαφορετικά πρόσωπα της Αριστεράς και τις δυνατότητες επίτευξης του ανέφικτου, του ανέφικτου που ενίοτε γίνεται εφικτό", και για ένα βιβλίο "μεγάλης χρησιμότητας" διότι προσφέρει "και μια οπτική ανάλυσης, που επιχειρεί τη σύζευξη του παρελθόντος και του παρόντος, θέτοντας καίρια ζητήματα, τη διαχείριση της εξουσίας στη βάση των αξιών της Αριστεράς, τον βαθμό εξάρτησης από το διεθνές περιβάλλον, τα όρια των ιδιαιτεροτήτων, τον ρόλο των διανοουμένων".
Το χαρακτήρισε επίσης "κρίσιμη ανάλυση-εμβρυουκλός του μέλλοντος της Αριστεράς" που "το παρόν της φέρει το σύνολο του παρελθόντος της" για να συσχετίσει με τη σημερινή Αριστερά στον τόπο μας, που, "ως φορέας και προϊόν όλων των περιόδων του παρελθόντος της, επιχειρεί παράλληλα, σε μια διαρκή διαδικασία να αυτοκαθοριστεί, ειδικά τώρα που διάφορα κέντρα, εντός και εκτός Ελλάδας, έχουν βαλθεί να απαξιώσουν κάθε προσπάθεια κοινωνικού μετασχηματισμού". Η Ρ. Δούρου ανέτρεξε μάλιστα στην προχθεσινή συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου, "ενδεικτική του πόσο μακριά βρίσκεται μια μερίδα του πολιτικού κόσμου από την προάσπιση στοιχειωδών δικαιωμάτων" και "αποκαλυπτική των σκληρών συντηρητικών εστιών που υφίστανται σήμερα στο πολιτικό σκηνικό και εντός της Αριστεράς", η οποία αφορά όμως "πολύ περισσότερα από ένα νομοσχέδιο, αφορά μια βασική θέση της Αριστεράς, την υπέρβαση της κρίσης χωρίς εκπτώσεις στα κοινωνικά δικαιώματα, στη βάση θεμελιακών αξιών της Αριστεράς". Ο Τάσος Τρίκκας, κατέληξε η Ρένα Δούρου", αφήνει πολύτιμη παρακαταθήκη για το σήμερα και το αύριο της μαχόμενης Αριστεράς, εκείνης που αναλαμβάνει την ευθύνη της, στη βάση των οικουμενικών προοδευτικών αξιών, απέναντι στην Ιστορία, το κίνημα, τον τόπο, τους πολίτες. Της μόνης δηλαδή Αριστεράς που μπορεί να υπάρξει".
Ν. Φίλης: Η αναμέτρηση της Αριστεράς με την ιστορία της
Ο Νίκος Φίλης έκανε λόγο για την "εντιμότητα του Τρίκκα απέναντι στα γεγονότα", καθώς του οφείλουμε επίσης το βιβλίο για την ΕΔΑ και είναι διανοούμενος "απ' αυτούς που σήμερα σπανίζουν ή δεν υπάρχουν γιατί τους 'έκλεψαν' διάφορα περιφερειακά ιδρύματα και τους μεταποίησαν, τους μετασχημάτισαν, γιατί δεν έχουμε σήμερα νέα παιδιά, δεν έχουμε και κίνημα να τροφοδοτεί ανησυχίες, προβληματισμούς και επιμόρφωση". Μας θυμίζει με την έρευνά του "τη σημασία της Ιστορίας για μια αριστερή πολιτική, ότι δεν είμαστε παρθενογέννητοι. Μας θυμίζει ότι είναι θέμα ταυτότητας για την Αριστερά η αναμέτρηση με την ιστορία της". Τονισε επίσης ότι το βιβλίο "αποφεύγει την ιδεολογική χρήση της Ιστορίας", ενώ αναφερόμενος στη “λαογέννητη” Αριστερά, όπως την αποκαλεί ο Τρίκκας, τόνισε ότι "επιβεβαιώθηκε την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης, κατά την οποία εκδηλώθηκε με τον πιο χαρακτηριστικό και ελπιδοφόρο τρόπο η δυναμική αυτοτέλεια της Αριστεράς", η οποία "εμφανίζεται στο Γράμο και το Βίτσι" μέσα από τις "μεγάλες διεργασίες που αναπτύχθηκαν και με αντιφατικό τρόπο και οδήγησαν στο πολιτικό κεφάλαιο ΕΔΑ". Αναφερόμενος στην Οκτωβριανή Επανάσταση, που ο Τρίκκας χρησιμοποιεί ως φόντο, ο πρώην υπουργός επισήμανε ότι " ήταν μια διαδικασία ανατροπής με ελπίδα, δεν είναι ότι χάθηκε η Σοβιετική Ένωση και χάθηκαν όλα". Κατέληξε δε ότι "το σταθερό μήνυμα του Οκτώβρη διακηρύσσει ότι τα πράγματα άλλαξαν μία φορά και μπορούν κάλλιστα να αλλάξουν πάλι. Το ερώτημα είναι προς τα πού".
Ηλ. Νικολακόπουλος: Δεν επιζητεί τις εύκολες απαντήσεις
Ο Ηλίας Νικολακόπουλος, που προλογίζει και το βιβλίο, χαρακτήρισε δύσκολο το εγχείρημα του Τάσου Τρίκκα, το οποίο κατέληξε σε ένα "εξαιρετικό βιβλίο" που αποτελεί "πραγματική εισφορά για την ιστορία της συγκρότησης του ΚΚΕ κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου" καθώς στο "λεπτομερέστατο πρώτο μέρος αναφέρεται στην Οκτωβριανή επανάσταση και στο δεύτερο πραγματεύεται τον δύσκολο γάμο ανάμεσα στη 'λαογενή' εγχώρια Αριστερά και μια ολιστική θεωρία που δεν αφήνει περιθώρια για αποκλίσεις". Επισήμανε ότι "δεν επιζητεί τις εύκολες απαντήσεις ούτε παρακάμπτει τις σκοτεινές πλευρές".
Στην παρουσίαση παραβρέθηκαν ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γ.Μπαλάφας, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής Δρίτσας και οι Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, Χάρης Γολέμης, Θόδωρος Μαλικιώσης, Φώτης Κουβέλης, Γιώργος Βότσης, Παναγιώτης Ιωακειμίδης, Περικλής Κοροβέσης, Φανή Πετραλιά, Λ. Δουκίδου κ.ά.
