Του Τάσου Κουράκη*
Χωρίς κανέναν ενδοιασμό και με απόλυτη συνέπεια στην πολιτική εκποίησης της δημόσιας περιουσίας και της πολιτισμικής κληρονομιάς της χώρας, η κυβέρνηση προχωρά στη δημοπράτηση της Στοάς Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη. Μέσω της ιστοσελίδας ηλεκτρονικών διαγωνισμών ακινήτων του ΤΑΙΠΕΔ έχουν ήδη πωληθεί τρία κρατικά ακίνητα, τα οποία απέφεραν στο Δημόσιο περίπου 7,5 εκατομμύρια ευρώ. Οι κυβερνητικές προσδοκίες κάνουν λόγο για 10 εκατομμύρια, που αναμένονται στο άμεσο μέλλον από το δεύτερο κύμα των δημοπρασιών. Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι πραγματικά επιτακτικό: γνωρίζουμε τι ακριβώς εκχωρούμε στους ιδιώτες; Ξέρουμε τι θυσιάζουμε στον βωμό του χρέους και της κρίσης;
Στο πωλητήριο του ΤΑΙΠΕΔ συμπεριλαμβάνεται και το μερίδιο του Δημοσίου (43%) της ιστορικής Στοάς Μοδιάνο. Σήμερα η Στοά έχει υποστεί μικρότερες ή μεγαλύτερες φθορές, λόγω του χρόνου, της υγρασίας και της εγκατάλειψης, αφού δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενες εργασίες συντήρησης. Ωστόσο, διατηρεί ανέπαφη τη λειτουργικότητα, τη γοητεία και την ομορφιά της. Καθώς στεγάζει την κεντρική αγορά τροφίμων, σφύζει καθημερινά από ζωή. Για τους επισκέπτες και τους κατοίκους της πόλης, η Στοά Μοδιάνο παραμένει ένα σημείο αναφοράς, ένα σημείο-ορόσημο, με τα προϊόντα της, τις φωνές των πωλητών, τα χρώματα και τις ποικίλες μυρωδιές.
Η ιστορική της αξία δεν χωράει φυσικά αμφισβήτηση. Είναι κομμάτι του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, που έχει μεγάλη ιστορία στοών. Θυμίζω μόνο πως γενικότερα οι στοές αναπτύχθηκαν στη λογική εξευρωπαϊσμού της πόλης, όπως την είχε οραματιστεί ο Εμπράρ, για να χωροθετήσουν τις εμπορικές δραστηριότητες, να τις συγκεντρώσουν σε ενιαίο χώρο, να τις οργανώσουν. Ήταν μία αναγνώριση της σημασίας του λιανικού εμπορίου, των οικονομικών και κοινωνικών δικτύων που οικοδομούνται γύρω από την πυκνή, καθημερινή, εμπορική δραστηριότητα.
Ειδικά η Στοά Μοδιάνο είναι ένα από τα πληρέστερα κτήρια στοών, με ένα εμβαδόν περίπου 300 τετραγωνικών μέτρων. Οφείλει το όνομά της στον σχεδιαστή της, Ελί Μοδιάνο, πολιτικό μηχανικό της γνωστής οικογένειας. Άρχισε να χτίζεται το 1923, στο πλαίσιο της ευρύτερης ανοικοδόμησης που ακολούθησε τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Ολοκληρώθηκε οκτώ χρόνια αργότερα και υπήρξε ένα συστατικό στοιχείο στη διαμόρφωση του σύγχρονου αστικού περιβάλλοντος της πόλης. Εκείνο όμως που οι περισσότεροι ενδεχομένως δεν γνωρίζουν είναι πως κάτω από αυτήν υπάρχει ένας μεγάλος υπόγειος χώρος, που χρησιμοποιείται ως αποθήκη. Το μεγαλύτερο όμως τμήμα του παραμένει κλειστό κι ανεκμετάλλευτο.
Ως εκ τούτου, αντί να ξεπουλήσουμε ένα σημαντικό μνημείο από το ιστορικό κέντρο της πόλης μας, να φροντίσουμε να το αποκαταστήσουμε και να το καταστήσουμε πολυλειτουργικό, διαφυλάσσοντας τον χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία του. Για τον τρόπο της ανάδειξής του υπήρξαν πολλές σκέψεις και προτάσεις από διάφορους φορείς, αλλά και από τη δημοτική κίνηση του χώρου μας. Είχαμε μάλιστα υπόψη μας και την προσέγγιση που μας πρόσφερε μια ειδική, διπλωματική εργασία, που έκαναν φοιτήτριες του τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του ΑΠΘ.
Η μελέτη αυτή πρότεινε να αποκατασταθεί, με σεβασμό στα μορφολογικά στοιχεία του κτηρίου της Στοάς. Να κρατηθεί και να ενισχυθεί ο σημερινός χαρακτήρας του ισογείου, η αγορά όπως λειτουργεί και όπως την ξέρουμε. Και ο υπόγειος χώρος, αντί να μένει νεκρός και ερειπωμένος, να ζωντανέψει ξανά. Να γίνει χώρος φιλοξενίας νέων ανθρώπων, που θα στεγάσει καλλιτεχνικές δραστηριότητες, παραστάσεις, χάπενιγκ, καινούργιες πολιτισμικές αναζητήσεις. Υπήρχε μάλιστα και ένα σχέδιο για δημιουργία εκθεσιακού χώρου στα δώματα των καταστημάτων.
Το να ξεπουλάς υπό το κράτος του «επείγοντος» την πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά σου, όπως τώρα συμβαίνει, δείχνει πόσο μικρόψυχη, πόσο στενή κι εν τέλει επαρχιώτικη είναι η λογική της κυβέρνησης. Δεν έχει κανένα όραμα, κανέναν πραγματικό σχεδιασμό για το μέλλον. Είμαι πεπεισμένος πως μια πραγματικά σύγχρονη οπτική για τη Στοά Μοδιάνο θα μεριμνούσε για την αρμονική συνύπαρξη του εμπορίου, της ψυχαγωγίας και του πολιτισμού. Θα ενίσχυε τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της πόλης, θα υπογράμμιζε την αξία του παρελθόντος και του παρόντος της. Θα της πρόσφερε έναν νέο πυρήνα ανάπτυξης, όχι με τους αμείλικτους και ευτελείς όρους της αγοραίας επιχειρηματικότητας, που έχουν με ποικίλους τρόπους βεβηλώσει την αρχιτεκτονική της και έχουν καταστήσει την καθημερινότητά μας άχαρη, φτωχή, δίχως καμία αισθητική ικανοποίηση, δίχως καμία ομορφιά για το βλέμμα.
Η δική μας αντίληψη κινείται στον αντίποδα, καθώς θέλουμε πόλεις που σέβονται την ιστορία και τον πολιτισμό τους, να στηρίζονται στους ανθρώπους τους και ιδιαίτερα στους νέους.
Η Στοά Μοδιάνο είναι υπόθεση όλων μας. Και είναι μια υπόθεση που πρέπει να τη διεκδικήσουμε και να την κερδίσουμε. Χωρίς εκπτώσεις και παραχωρήσεις στη γυμνή, μίζερη λογιστική του ΤΑΙΠΕΔ και κυρίως χωρίς τη διαγραφή της ιστορικής πορείας της Θεσσαλονίκης.
* Ο Τάσος Κουράκης είναι βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης, συντονιστής Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ
