"Τίποτα δεν πάει χαμένο, παρά μόνο αν ξεχαστεί" υπενθύμισε χθες ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης με αφορμή τη διοργάνωση "12 Οκτωβρίου 1944. Αθήνα Ελεύθερη", που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια με έναν ιστορικό περίπατο για να εξελιχθεί σε ένα δυναμικό και φιλόδοξο πρόγραμμα δημόσιας Ιστορίας, πολλαπλών εκδηλώσεων και να καλύψει ένα μεγάλο κενό στην επίσημη μνήμη της περιόδου της Κατοχής.
Καθώς έχουμε πάψει πια να αποτελούμε τη μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που δεν γιορτάζει τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης, ο πρώτος που έβαλε τη σπίθα της γιορτής, επισήμανε και τούτο το σημαντικό. "Είναι μια ιδέα που ξεκίνησε από τα κάτω".
Από τον κόσμο δηλαδή που συνέρρευσε το 2013 στον ιστορικό περίπατο που ο ίδιος διοργάνωσε σε κομβικά σημεία της πόλης, με μνήμες από την Κατοχή, για να φτάσει σήμερα η "Αθήνα Ελεύθερη" υπό τη σκέπη πέντε φορέων να συγκροτεί τη "μεγαλύτερη σε διάρκεια αντιεξουσιαστική γιορτή", όπως επισήμανε ο δημοσιογράφος Γιώργος Γιουκάκης, εκ μέρους της τηλεόρασης της Βουλής, στην παρουσίαση του προγράμματος των φετινών εκδηλώσεων.
Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ συνδιοργανώνουν και υποστηρίζουν το σύνολο των φετινών δράσεων για την ανάδειξη της επετείου της απελευθέρωσης της Αθήνας από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής τον Οκτώβριο του 1944.
Όλο τον φετινό Οκτώβριο, από το Χαϊδάρι μέχρι την Καισαριανή και από τον εκθεσιακό χώρο του Πάρκου Ελευθερίας πρώην ΕΑΤ ΕΣΑ και το Μέγαρο Μουσικής μέχρι την Γκράβα, κομβικά σημεία της πόλης γίνονται τοπόσημα μνήμης νοηματοδοτώντας εκ νέου γεγονότα εκείνης της εποχής υπό το πρίσμα των σημερινών συνθηκών.
Εκθέσεις, αναγνώσεις με θέμα Λογοτεχνία και Ιστορία από γνωστούς λογοτέχνες, όπως οι Μάρω Δούκα, Χρήστος Χωμενίδης, Ελ. Χρονοπούλου, ιστορικοί περίπατοι, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια συνθέτουν το φετινό πρόγραμμα.
Κομβικό σημείο της φετινής διοργάνωσης είναι η ενεργή συμμετοχή του Μουσικού Σχολείου του Αλίμου, κίνηση ουσίας και συμβολική μαζί, όπως σημειώθηκε χθες, καθώς τα νέα παιδιά μετέχουν της μνήμης.
Η κεντρική έκθεση της διοργάνωσης, με τίτλο "14 ιστορίες αντίστασης", στο Πάρκο Ελευθερίας (5-30.10), την οποία θα εγκαινιάσει ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, επικεντρώνεται σε άγνωστους αγωνιστές που αντιστάθηκαν επιχειρώντας να δώσει πρόσωπο σε αυτό που αφηρημένα ονομάζουμε "Αντίσταση", ενώ η έκθεση με την οποία συμμετέχει το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων αφιερώνεται σε μια από τις πιο ηρωικές και ταυτόχρονα τραγικές μορφές του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, τον Νίκο Πλουμπίδη.
Η έκθεση «Στενή κι αδιάβατος, τραχεία η οδός. Νίκος Πλουμπίδης 1902 -1954» θα εγκαινιαστεί επίσης από τον πρόεδρο της Βουλής την Τρίτη 2 Οκτωβρίου, στο χώρο εκδηλώσεων της Βουλής, ενώ συνοδεύεται από επιστημονική ημερίδα. Η έκθεση για τη "Βιβλιοθήκη της Κατοχής και της Αντίστασης στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας" στο Μέγαρο Διομήδη (8.10) και η έκθεση "Έτσι σώθηκε η Ηλεκτρική... Μια μάχη στην καρδιά της Απελευθέρωσης" (14.10) ολοκληρώνουν το εκθεσιακό τετράπτυχο. Ο φετινός ιστορικός περίπατος επικεντρώνεται στον δωσιλογισμό στην κατεχόμενη Αθήνα (7.10) ενώ και φέτος οργανώνεται Δρόμος Μνήμης και Τιμής από το Μπλοκ 15 του Χαϊδαρίου στο Σκοπευτήριο Καισαριανής.
Οι βασικοί στόχοι της διοργάνωσης είναι "η διάχυση της επιστημονικής έρευνας στο ευρύ κοινό και η ελάχιστη ένδειξη τιμής σε εκείνους που αγωνίστηκαν ενάντια στον φασισμό. Θέλουμε να καλύψουμε αυτό το κενό μνήμης γύρω από τον αγώνα τους" έλεγε ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης, που έχει την επιστημονική ευθύνη των εκδηλώσεων.
"Η άρτια ανασύσταση της μνήμης της πόλης είναι σημαντική και για το σήμερα και για το αύριο, σε μια περίοδο που οι νοσταλγοί του φασισμού προσπαθούν να επιβάλουν το ολοκληρωτικής κοπής αφήγημά τους" επισήμανε η αντιπεριφερειάρχης Αττικής Ερμίνα Κυπριανίδου, ενώ η αντιδήμαρχος Αθήνας Νέλλη Παπαχελά υπογράμμισε ότι "η απελευθέρωση της Αθήνας είναι από τις λίγες στιγμές που ο λαός μας βρέθηκε ενωμένος. Αυτό θέλουμε να στηρίξουμε και να μεταδώσουμε κυρίως στους νέους".
Από την πλευρά της η διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Βουλής Έλλη Δρούλια έκανε λόγο για εκδηλώσεις που επιδιώκουν να "αποτυπώσουν αγώνες ως μάθημα", ενώ ο πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Νίκος Καραπιδάκης επισήμανε ότι η διοργάνωση γίνεται ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα και υπογράμμισε ότι "η ερμηνευτική της προσπάθεια είναι συναινετική, καθόλου διχαστική, έτσι που γίνεται μια πραγματική συνάντηση για την πόλη".
