Του Αγγελου Μανταδάκη
Σήμερα θα μιλήσουμε για το παλιό τρενάκι που συνέδεε το κέντρο της Αθήνας με το Λαύριο, διέσχιζε την Αττική προς τον Νότο εξυπηρετώντας τις ανάγκες χιλιάδων επιβατών που κινούνταν από την Αθήνα προς το Λαύριο και αντίστροφα. Δεν ήταν λίγοι και εκείνοι που το χρησιμοποιούσαν και για ενδιάμεσους προορισμούς. Για πολλά χρόνια κομμάτια της γραμμής Λαυρίου συναντούσε κανείς σε περιοχές όπως το Χαλάνδρι, η Μεταμόρφωση κ.λπ.
Γενική άποψη πλατείας Λαυρίου, 1925 (συλλογή Πέτρου Πουλίδη, πηγή: αρχείο ΕΡΤ archive.ert.gr/7869/)
Ο τερματικός σταθμός της Αθήνας ήταν στην πλατεία που σχηματίζεται από τις οδούς Γ' Σεπτεμβρίου, Χαλκοκονδύλη και Βερανζέρου. Αυτό το άνοιγμα που διαμόρφωναν οι παραπάνω δρόμοι έμεινε στην ιστορία ως πλατεία Λαυρίου.
Αφετηρία Λαυριακού σιδηρόδρομου με τα λουστράκια (πηγή: paliaathina.com)
Αφετηρία Λαυριακού σιδηρόδρομου (Αρχείο "Η Αθήνα μέσα στο χρόνο" πηγή: mixanitouxronou.gr)
Λόγω του σταθμού και της γειτνίασης με τη γραμμή Ομόνοια, δημιουργήθηκε ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο. Τόσο ο σταθμός και το τρενάκι όσο και η ίδια η διαδρομή προσφέρονταν στους Αθηναίους για μια όμορφη και οικογενειακή βόλτα.
Η κατάργηση της γραμμής δεν άργησε όμως. Ήταν συνέπεια μιας άφρονος πολιτικής που ακολουθούσαν οι κυβερνήσεις μας. Περιορισμός στα μέσα σταθερής τροχιάς και ενίσχυση του λόμπι των αυτοκινήτων.
Οδός 3ης Σεπτεμβρίου 1925. (Πουλίδης 1925, πηγή: mixanitouxronou.gr)
Τότε που το λεκανοπέδιο έχασε το ένα μετά το άλλο τα μέσα σταθερής τροχιάς που το εξυπηρετούσαν. Το τραμ της Αθήνας, το τρένο του Περάματος και βέβαια αυτό του Λαυρίου.
Όσο για την πλατεία Λαυρίου, αυτή βιώνει σήμερα τη μοίρα που βιώνουν οι άλλες πλατείες της πόλης...
