Παράλληλα, διασαφηνίζει ανακρίβειες ή αποσιωπήσεις σχετικά με το τι παρέλαβε η νυν διοίκηση από το προηγούμενο Δ.Σ., με ελέγχους που εκκρεμούν και πορίσματα που αναδεικνύουν παθογένειες δεκαετιών.
Αποκαλύπτει μεταξύ άλλων το πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης για τα αναψυκτήρια, που καταδεικνύει ζημιά πάνω από 500.000 ευρώ για το Δημόσιο από ανείσπρακτα ενοίκια, μιλάει για τους τρεις τραπεζικούς λογαριασμούς του ΤΑΠ με συνολικό υπόλοιπο 2,5 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν είχε απεικονιστεί ποτέ στο λογιστικό σύστημα του Ταμείου, αλλά και για το πώς σταμάτησε η ανακαίνιση του πωλητηρίου της Ακρόπολης τον Ιούλιο, στην καρδιά της τουριστικής περιόδου, όπως και η προμήθεια πενήντα ταμειακών μηχανών για ισάριθμους χώρους το ίδιο διάστημα.
Συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη
* Το ΤΑΠ έχει συνδεθεί με προβλήματα. Πού οφείλονται και πώς μπορούν να ξεπεραστούν;
Το κύριο πρόβλημα του Ταμείου, όπως και συνολικά του δημόσιου τομέα, είναι η υποστελέχωση και δη η έλλειψη προσωπικού με γνώσεις στα οικονομικά, που δημιουργεί πολλές δυσλειτουργίες. Στο σύνολο των εργαζομένων μόνο ένας έχει πτυχίο αμιγώς οικονομικής κατεύθυνσης. Παράλληλα, όταν το ΤΑΠ λειτουργεί χωρίς καμία ουσιαστική επικαιροποίηση του ιδρυτικού του νόμου από το 1977, τότε τα προβλήματα διογκώνονται. Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή στο Ταμείο που διαχειρίζεται το ηλεκτρονικό εισιτήριο και ολοκληρώνει την εγκατάσταση του συστήματος erp καλύπτεται από μόνο μία θέση μονίμου υπαλλήλου με ειδικότητα στην Πληροφορική. Αυτά μπορεί να φαίνονται μικρά, είναι όμως πολύ σημαντικά ζητήματα, πολλώ δε μάλλον όταν το ΤΑΠ είναι το "θησαυροφυλάκιο" του υπουργείου Πολιτισμού. Από το 2015 και μετά έγινε κατ' αρχάς προσπάθεια αντιμετώπισης της υποστελέχωσης, με την προκήρυξη πλήρωσης συνολικά δέκα θέσεων μέσω ΑΣΕΠ, την πρόσληψη διακοσίων υπαλλήλων με σύμβαση ορισμένου χρόνου και εβδομήντα έξι ατόμων μέσω προγράμματος απασχόλησης του ΟΑΕΔ, όλοι πτυχιούχοι και πολλοί με οικονομικές σπουδές και σπουδές στην Πληροφορική. Το σημαντικότερο όμως ήταν η ενεργοποίηση διάταξης με την οποία προβλέπεται η κάλυψη του συνόλου των θέσεων ευθύνης του Ταμείου μέσω αποσπάσεων από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, για να μπορεί να λειτουργεί εύρυθμα, με προσωπικό εξειδικευμένο, το οποίο γνωρίζει το δημόσιο λογιστικό. Η ιστορία ενός οργανισμού είναι οι άνθρωποί του. Το αντικείμενο που έχουν να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι του ΤΑΠ είναι ευρύ και σε πολλές περιπτώσεις γινόταν και εξακολουθεί να γίνεται εξαιρετική δουλειά και σε πολλούς τομείς.
* Γιατί τόσα χρόνια, και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεν ολοκληρώθηκε ο Οργανισμός;
Όσο πιο παλιός είναι ο ιδρυτικός νόμος ενός φορέα τόσο πιο δύσκολη είναι η οποιαδήποτε τροποποίηση του Οργανισμού του. Κανονικά έπρεπε να αλλάξει ο ιδρυτικός νόμος του ΤΑΠ κι αυτό προσπάθησε ο τότε υφυπουργός Κώστας Στρατής από τη θητεία του ακόμα στη διοίκηση του ΤΑΠ. Ο Οργανισμός ήταν ουσιαστικά έτοιμος και διασφάλιζε τον δημόσιο χαρακτήρα του με σύγχρονες προδιαγραφές. Μας πρόφτασαν οι εκλογές.
* Είχατε παραλάβει σχέδιο Οργανισμού από την προηγούμενη διοίκηση;
Η κ. Χατζηπέτρου δεν παρέδωσε τίποτα, παρά μόνο κλειδιά και laptop καταχωρημένα σε μια κόλλα χαρτί, χωρίς να κάνει καμία ενημέρωση για κανένα από τα φλέγοντα ζητήματα, όπως τα αναψυκτήρια, οι δημοσιονομικοί και άλλοι έλεγχοι που διενεργούνταν εκείνη την περίοδο, η πορεία εφαρμογής του ηλεκτρονικού εισιτηρίου και του συστήματος erp, το οποίο ουσιαστικά άρχισε και ωρίμασε επί των ημερών της διοίκησής μας και το παραδώσαμε στη φάση εκπαίδευσης των υπαλλήλων, ούτως ώστε να ξεκινήσει άμεσα η λειτουργία του.
* Εσείς τι παραδώσατε; Η υπουργός δήλωσε ότι η ίδια παρέδωσε την έκθεση κατασταλτικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τα έτη 2014 - 2016 στην κ. Χατζηπέτρου.
Κατ' αρχάς, με δική μου πρωτοβουλία ενημέρωσα την υπουργό εγγράφως για όλα τα θέματα του Ταμείου, συμπεριλαμβάνοντας και τους ελέγχους, δεδομένου ότι απέφυγε να συναντηθούμε. Της έστειλα τουλάχιστον είκοσι έγγραφα συνολικά εκατό σελίδων, με εμπιστευτικά αρχεία. Με τον διορισμό της νέας διοίκησης υπήρξε ηλεκτρονική επικοινωνία με την κ. Χατζηπέτρου προκειμένου να γίνει η διαδικασία παράδοσης - παραλαβής, αλλά η ίδια δεν απάντησε ποτέ και, ως όφειλα, έστειλα στις 8 Οκτωβρίου με το υπ' αριθ. ΕΠ (εμπιστευτικό) 266 Πρωτόκολλο επιστολή παράδοσης που συνοδευόταν από CD με όλα τα αρχεία του Ταμείου που αφορούσαν τους ελέγχους που διενεργούνταν και τα πεπραγμένα της διοίκησής μας.
* Τι διαπιστώνει η έκθεση;
Διαπιστώνει ουσιαστικά την έλλειψη της σωστής λειτουργίας του λογιστηρίου του ΤΑΠ σύμφωνα με τους κανόνες του δημοσίου λογιστικού και υποδεικνύει αναλυτικά τον τρόπο συμμόρφωσής του. Εμείς ήδη από τον Μάρτιο του 2019 που παραλάβαμε την προκαταρκτική έκθεση του ΕΛΣΥΝ και ενεργήσαμε χωρίς να παραλείψουμε ούτε μία από τις συστάσεις του Ελεγκτικού μέσω αποφάσεων του Δ.Σ. εγκυκλίων μου και συγκρότησης ομάδων εργασίας από στελέχη του ταμείου. Έχει ενδιαφέρον ότι όταν διαβιβάστηκε σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία της χώρας η εγκύκλιος που υποδείκνυε την ορθή διαδικασία είσπραξης από εισιτήρια και πωλητέα, η ΠΕΥΦΑ μου έκανε έγγραφη καταγγελία. Η σημαντικότερη ίαση στα προβλήματα που εντοπίζει η έκθεση θα επέλθει με την εφαρμογή του συστήματος erp, το οποίο συνδέει το ηλεκτρονικό εισιτήριο με τα πωλητήρια και το λογιστήριο του ΤΑΠ.
* Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν έδειξε τρύπα 2,3 εκατ. ευρώ;
Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναφέρει ότι στο εξετασθέν δείγμα δεν μπόρεσε να διασταυρώσει αυτό το ποσό λόγω έλλειψης παραστατικών που να αποδεικνύουν την κατάθεσή του στους τραπεζικούς λογαριασμούς. Αυτό το ποσό αφορά τα εισιτήρια. Η ίδια ακριβώς έκφραση χρησιμοποιείται και για τα έσοδα από τα πωλητήρια με αναγραφή άλλου ποσού.
* Όταν πήρατε το πόρισμα της ΕΔΕ για τη μεταφορική εταιρεία, που μεταξύ άλλων προβλέπει παραπομπή είκοσι υπαλλήλων στο πειθαρχικό, τι κάνατε;
Δεδομένου ότι δεν είναι το μοναδικό πόρισμα για ΕΔΕ, αποφασίσαμε ως Δ.Σ. να ανατεθεί σε νομικό η παραπομπή όλων των υποθέσεων στο πειθαρχικό. Με επιστολή του κ. Πλατίτσα, διευθυντή του γραφείου της υπουργού, σταμάτησε αυτή η διαδικασία. Επιπλέον, όλος ο φάκελος για τη μεταφορική διαβιβάστηκε τον περασμένο Μάιο στο ΣΔΟΕ. Κυρίως όμως, σε συνέχεια έγγραφης εντολής του υφυπουργού Πολιτισμού, τον περασμένο Μάρτιο δόθηκε εντολή στο Τμήμα Επιθεώρησης και Ελέγχου του Ταμείου να επεκταθεί ο έλεγχος από το 2012, οπότε έγινε η πρώτη σύμβαση με τη συγκεκριμένη εταιρεία προκειμένου να διερευνηθεί η συνολική ζημιά και να αναζητηθεί αποζημίωση από το ΤΑΠ. Πέραν αυτού, το γραφείο υφυπουργού κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά στον εισαγγελέα.
* Αλλάζει κάτι σε σχέση με το πόρισμα της ΕΔΕ;
Βεβαίως αλλάζει, γιατί θα μπορούσε η ΕΔΕ να επεκταθεί στα προηγούμενα από το 2014 χρόνια, ώστε να διαπιστωθούν ο ακριβής αριθμός των εμπλεκομένων υπαλλήλων και ο βαθμός εμπλοκής τους. Θα συμφωνήσω λοιπόν με την κ. Μενδώνη ότι οι αντιδράσεις για την κατάθεση πορισμάτων πρέπει να είναι άμεσες, με την απλή προσθήκη όμως ότι πρέπει να είναι και σωστές.
* Τι εννοείτε;
Εννοώ ότι επιβάλλεται προσεκτική ανάγνωση του θεσμικού πλαισίου για να μην υπάρξουν πλημμέλειες που ενδεχομένως θα δημιουργήσουν πρόβλημα στη διαδικασία και θα ματαιώσουν τον σκοπό της.
* Μιλήσατε και για άλλους ελέγχους...
Εκκρεμούν έλεγχοι που σχετίζονται με το πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης για τα αναψυκτήρια. Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων το πόρισμα, η ζημιά για το Ελληνικό Δημόσιο κοστολογείται σε πάνω από 500.000 ευρώ από ανείσπρακτα ενοίκια αναψυκτηρίων, μερικά από τα οποία σε μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους.
* Πόσα αναψυκτήρια αφορά και για ποια διαστήματα;
Ο έλεγχος αφορά τα έτη 2015 έως 2018, ωστόσο το σημαντικότερο απ' αυτόν τον έλεγχο, ο οποίος ξεκίνησε μετά τις καταγγελίες της Ασπασίας Λούβη, είναι το γεγονός ότι καταγράφει αναλυτικά όλη την παθογένεια γύρω από τα αναψυκτήρια. Εκκρεμεί επίσης έλεγχος για τις αμοιβές των φυλάκων του υπουργείου και για το ηλεκτρονικό εισιτήριο.
* Στην επιστολή σας κάνετε λόγο για 2,5 εκατ. ευρώ τα οποία δεν έχουν απεικονιστεί στις οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου. Τι ακριβώς συμβαίνει;
Αφορά τρεις τραπεζικούς λογαριασμούς του Ταμείου οι οποίοι έχουν ανοιχτεί εδώ και δεκαετίες και στους οποίους κατατίθονταν οι εισπράξεις από τα είδη επί παρακαταθήκη, δηλαδή κυρίως από εκδόσεις που πωλούνται στα πωλητήρια. Πέραν όμως των εισπράξεων, κόβονταν σ' αυτούς τους λογαριασμούς έως το 2012 και επιταγές, δηλαδή έφευγε χρήμα από το ΤΑΠ χωρίς να συνοδεύονται αυτές οι πράξεις από τα νόμιμα παραστατικά. Επιπλέον, κόβονταν επιταγές στους φύλακες ως ποσοστό επί των πωλήσεων που έκαναν. Μιλάμε για "μαύρο χρήμα" σύμφωνα με έγγραφα της τότε προέδρου του ΤΑΠ Μάρθας Σημαντώνη. Δηλαδή είναι σαν να είχαμε τρεις κρυφούς λογαριασμούς από τους οποίους έφευγε χρήμα και δεν φαίνεται να είχε ενημερωθεί καμία διοίκηση του ΤΑΠ από το 2012 και μετά. Η τότε πρόεδρος είχε ενημερώσει και τον υπουργό, και τη γενική γραμματέα. Εξ όσων γνωρίζω, δεν υπήρξε από μέρους τους κάποια ενέργεια για τη διαλεύκανση της υπόθεσης. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορώ να είμαι βέβαιη για το τι συνέβη σε μια περίοδο πολύ παλιότερη από την περίοδο της δικής μου διοίκησης. Πάντως, εμείς στείλαμε εντολή ελέγχου στον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, στη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων και καταθέσαμε μηνυτήρια αναφορά στον εισαγγελέα.
* Γιατί η υπουργός μιλάει μόνο για δύο ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν στο ΤΑΠ;
Δεν μπορώ να μιλήσω για τον τρόπο με τον οποίο η υπουργός αντιλαμβάνεται ή αξιολογεί τα θέματα. Εγώ την ενημέρωσα για το σύνολο των εκκρεμών ελέγχων, όπως και για τον εντοπισμό από τη διοίκησή μας του ανωτέρω ποσού στους τρεις λογαριασμούς. Και αναφέρω τον συγκεκριμένο έλεγχο γιατί γίνονταν αναλήψεις διαρκώς έως το 2012. Αυτοί οι λογαριασμοί ανακυκλώνονταν διαρκώς. Γνωρίζουμε από πού έμπαιναν τα χρήματα. Μένει να ελεγχθούν το ύψος των ποσών που έβγαιναν και ο προορισμός τους.
Αναψυκτήρια και πωλητήρια είναι τα δύο μεγάλα αγκάθια του ΤΑΠ. Δεν μπορέσατε να βρείτε τις κατάλληλες λύσεις;
Για τα πωλητήρια ας μιλήσουμε με τη γλώσσα των αριθμών. Από τον Νοέμβριο του 2018 που αναλάβαμε μέχρι τον περασμένο Ιούνιο, τα έσοδα από τα πωλητέα αυξήθηκαν κατά 40% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Ενδεικτικά θα αναφέρω ότι τα έσοδα Απριλίου του 2019 ανήλθαν σε 135.000 ευρώ, έναντι 79.000 τον ίδιο μήνα του 2018, τα έσοδα Μαΐου 2019 ανήλθαν σε 189.000 ευρώ έναντι 118.000 τον Μάιο 2018 και είχαμε διαρκώς αυξανόμενη τάση κάθε μήνα. Με πρωτοβουλία της αρχαιολόγου Μιμίκας Γιαννοπούλου, μέλους του Δ.Σ. με αρμοδιότητες στο Τμήμα Πολιτιστικών Προϊόντων, ανακαινίστηκαν δεκαεννέα πωλητήρια στο διάστημα των επτά μηνών της διοίκησής μας. Πρόκειται για πωλητήρια όπως στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Σούνιο, στην Κνωσσό, την Ολυμπία, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, στους Δελφούς, στις Μυκήνες, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου δηλαδή χώροι με μεγάλη επισκεψιμότητα. Για πρώτη φορά ανοίξαμε τα πωλητήρια της Πέλλας, της Κορίνθου και του Αρχαιολογικού Μουσείου Μεσσηνίας. Επιπλέον, ενέργειες όπως η οργάνωση και ο εξορθολογισμός της παραγωγής των εργαστηρίων, η αναβάθμισή τους και η προβολή του έργου τους (παραγωγή επικοινωνιακού σποτ, το οποίο προβάλλεται μεταξύ άλλων στους συρμούς του μετρό και ηλεκτρικού) συνέβαλαν στην αύξηση των εισπράξεων από τα πωλητήρια. Ξεκινήσαμε να ανακαινίζουμε το πωλητήριο της Ακρόπολης, όμως μετά από εντολή του γραφείου της κ. Μενδώνη οι εργασίες διακόπηκαν στα μέσα Ιουλίου. Καταλαβαίνετε την απώλεια εσόδων στην καρδιά της τουριστικής περιόδου. Ακόμα δεν έχει ανοίξει το πωλητήριο απ' όσο γνωρίζω.
* Δηλαδή η υπουργός δεν ήθελε να ανοίξει το πωλητήριο του πιο εμβληματικού αρχαιολογικού χώρου;
Ζήτησε να ενημερωθεί σχετικά με τις εργασίες, η ανταπόκρισή μου ήταν άμεση, όμως μέσω του γραφείου της δόθηκε εντολή να σταματήσουν και συνεπώς το πωλητήριο παραμένει κλειστό. Πέραν αυτού, είχε αποστείλει μέσω του διευθυντή του γραφείου της έγγραφο με το οποίο ζήτησε να μην προχωρήσουν οι προμήθειες πενήντα ταμειακών μηχανών σε ισάριθμους αρχαιολογικούς χώρους όπως και οι υπηρεσίες καθαριότητας στα γραφεία και τα εργαστήρια του ΤΑΠ. Βέβαια, φαίνεται ότι είχε ξαναδημιουργηθεί ζήτημα με τις ταμειακές μηχανές. Σε έγγραφο της κ. Σημαντώνη στις 11 Σεπτεμβρίου του 2012 προς την τότε γ.γ. αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι "σύμφωνα με την εντολή που σου έδωσε ο κ. υπουργός τηλεφωνικά από το Μόναχο και μου διαβίβασες προφορικά: 'να μην προχωρήσω τον διαγωνισμό με τις ταμειακές μηχανές', ο διαγωνισμός έχει ολοκληρωθεί και το αποτέλεσμα έχει κατακυρωθεί. Όμως σύμφωνα με την παραπάνω εντολή δεν προχώρησα στην προμήθεια των ταμειακών μηχανών μέχρι σήμερα". Βέβαια, δεν γνωρίζω την απάντηση του υπουργείου στο έγγραφο αυτό.
* Και σχετικά με τα αναψυκτήρια;
Έγινε μεγάλη προσπάθεια για την επίτευξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης σε δεκατέσσερα αναψυκτήρια, η οποία θα απέδιδε καρπούς τον Ιούλιο (προσωρινή λύση). Η προηγούμενη διοίκηση αρκέστηκε σε απραξία, παρά το γεγονός ότι το νέο θεσμικό πλαίσιο άρχισε να ισχύει επί των ημερών της, ήδη από τις 2.7.2018 που ψηφίστηκε ο σχετικός νόμος. Παράλληλα, σε συνέχεια διαρκών συσκέψεων με την τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ και με στελέχη δύο έγκριτων εταιρειών, η μία στον χρηματοοικονομικό και η άλλη στον νομικό τομέα, παραδόθηκε η πρώτη φάση του προγράμματος αξιοποίησης των αναψυκτηρίων (μόνιμη λύση) με την κατηγοριοποίηση και ανάλυση των γενικών οικονομικών χαρακτηριστικών τους, με σκοπό την κατάδειξη των σημαντικότερων αξιοποιήσιμων χώρων και την εξεύρεση του βέλτιστου τρόπου αξιοποίησης. Τα σχετικά παραδοτέα βρίσκονται στην κατοχή του ΥΠΠΟ.
* Ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα επιτεύγματα της διοίκησής σας;
Πραγματικά προσπαθήσαμε να μεριμνήσουμε για όλα τα θέματα του Ταμείου, χωρίς να υποβαθμίσουμε τη σημασία κανενός και καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε και να λύσουμε πολλά από τα χρόνια προβλήματα του Ταμείου. Ενδεικτικά αναφέρω: ηλεκτρονικό πρωτόκολλο, διαγωνισμοί για κάλυψη πάγιων αναγκών (π.χ. υπηρεσίες μεταφορών) και εμπλουτισμό πωλητηρίων, οδηγίες για ορθή διοικητική διαδικασία, μείωση τραπεζικών προμηθειών, τακτοποίηση τραπεζικών λογαριασμών, αποφάσεις για αποπληρωμή όλων των εκκρεμών υποθέσεων απαλλοτριώσεων, ηλεκτρονικό τιμολόγιο, αναβάθμιση και επέκταση ηλεκτρονικού εισιτηρίου, πλειοδοτικοί διαγωνισμοί ακινήτων, συνεργασία με Γαλλική Σχολή Αθηνών και ΕΕΤΕ, επανασχεδιασμός λογοτύπου κ.λπ.
* Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία σας για το ΤΑΠ;
Φοβάμαι μήπως ιδιωτικοποιηθεί το ΤΑΠ, μήπως γίνει ανώνυμη εταιρεία. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για το Ταμείο που τροφοδοτεί οικονομικά το υπουργείο Πολιτισμού και τις υπηρεσίες του σε όλη την Ελλάδα. Ο σεβασμός στον πολιτισμό μας προϋποθέτει τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του Ταμείου.
* Τι σας κάνει να το φοβάστε αυτό;
Η συντονισμένη προσπάθεια για μηδενισμό του έργου της διοίκησής μας, αν και τα γεγονότα τη διαψεύδουν περίτρανα, απαξίωσης του προσωπικού του Ταμείου, αλλά και σχετικές δηλώσεις της κυβέρνησης που δείχνουν σ' αυτή την κατεύθυνση.
