«Ο Φλορεντίνο Αρίσα την κατασκόπευε με θαυμασμό, την ακολουθούσε αδιάκοπα, σκόνταψε πολλές φορές στα καλάθια της υπηρέτριας που απαντούσε στις συγνώμες του μ’ ένα χαμόγελο, κι εκείνη πέρασε τόσο κοντά του που μπόρεσε να νιώσει την αύρα της μυρουδιάς της, κι αν τότε δεν τον είδε, δεν ήταν πως δεν μπορούσε, αλλά επειδή περπατούσε έτσι περήφανα. Του φαινόταν τόσο όμορφη, τόσο γοητευτική, τόσο διαφορετική από τους κοινούς ανθρώπους, που δεν καταλάβαινε γιατί κανένας δεν ζαλιζόταν όπως εκείνος με τις καστανιέτες των τακουνιών της στις πλάκες του δρόμου, ούτε πετούσε η καρδιά του με τους αναστεναγμούς που άφηναν οι φραμπαλάδες της, ούτε πώς ο κόσμος δεν τρελαινόταν με τον αέρα της κοτσίδας της, το πέταγμα των χεριών της, το χρυσαφένιο κουδούνισμα του γέλιου της».
Ο Κολομβιανός συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες περιγράφει στο μυθιστόρημά του «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας» το άσβεστο πάθος και την επιμονή του ήρωά του Φλορεντίνο Αρίσα στην προσπάθεια να κατακτήσει την αγαπημένη του. Η προσκόλλησή του και η εμμονή με την οποία μένει προσηλωμένος στον στόχο παρά τις αντιξοότητες αποκαλύπτουν ότι, για τον Μάρκες, οι ιστορίες που αξίζει κανείς να αφηγηθεί είναι αυτές που εμφανίζουν αντιξοότητες και εμπόδια. Οι ιστορίες αυτές, αν ιδωθούν από ένα άλλο “πρίσμα”, μπορεί να θυμίσουν στον μυημένο αναγνώστη τη σχέση του ερευνητή με την έρευνα.
Μύθοι στη δημόσια σφαίρα
Υπάρχουν πολλά αφηγήματα που συνοδεύουν τον “μύθο” της επιστήμης και του επιστήμονα. Ο μύθος του αντικοινωνικού επιστήμονα, που, κλεισμένος σε ένα γραφείο, σε ένα υπόγειο εργαστήριο ή σε μία βιβλιοθήκη, αδιαφορεί για τον έξω κόσμο και βρίσκει ουσιαστική μόνο την επαφή με τις ιδέες του. Επιστήμονες αντικοινωνικοί, ξεκομμένοι από τα εγκόσμια, που αναζητούν την αλήθεια. Είναι μετά ο “μύθος” της τρελής διάνοιας, το νήμα της σκέψης του οποίου κανείς δεν μπορεί να ακολουθήσει. Είναι ο επικίνδυνος επιστήμονας που θα φέρει το τέλος της ανθρωπότητας σαν άλλος Φρανκενστάιν. Είναι, τέλος, και το αφήγημα του αγωνιστή. Εκείνου που εργάζεται χωρίς χρήματα, χωρίς εξοπλισμό και χωρίς υποστήριξη. Ο άνθρωπος που θριαμβεύει κόντρα σε όλους. Που επιμένει, που υπομένει.
Το πάθος, η αγάπη και η προσήλωση στον στόχο φαίνεται να είναι απαραίτητες ιδιότητες για τους ερευνητές προκειμένου να μπορέσουν να μείνουν “πιστοί” στην έρευνα. Παράλληλα, πρέπει να κατέχουν ακόμη ένα χαρακτηριστικό του Φλορεντίνο Αρίσα, να μην πτοούνται από τις απορρίψεις και τις απογοητεύσεις που μπορεί να συνεχίζονται για χρόνια. Άλλωστε, η έρευνα είναι μΙα επίπονη και μακροχρόνια διαδικασία. Όταν η έρευνα εμφανίζεται στη δημόσια σφαίρα, είναι σημαντικό να προσπερνάμε τους μύθους και να αποκτούμε πρόσβαση σε αυτή απαλλαγμένη από υπερ-απλουστεύσεις και στερεότυπα. Τι πιο αποτελεσματικό σε αυτή την κατεύθυνση από το να ερχόμαστε σε επαφή με τους ίδιους τους ερευνητές;
Δύο χρόνια «Έρευνα στην Ελλάδα»
Σε αυτά τα δύο χρόνια, από το 1ο τεύχος μέχρι και το 46ο, το «Πρίσμα» φιλοξένησε πάνω από 50 άρθρα με συνεντεύξεις ερευνητών και ερευνητικών ομάδων. Τα άρθρα αυτά παρουσίαζαν έρευνες σε διδακτορικό και μεταδιδακτορικό επίπεδο, εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα και έριχναν φως στις λιγότερο “διαφημισμένες” περιοχές της επιστημονικής διαδικασίας. Τις προκλήσεις, τα εμπόδια, την απαιτούμενη υπομονή, τις μακροσκελείς διαδικασίες. Παράλληλα, παρουσίαζαν την επιστημονική διαδικασία, ρίχνοντας φως στην έρευνα στα αρχικά της στάδια, πριν τα εντυπωσιακά αποτελέσματα που συνήθως βλέπουν τη δημοσιότητα, θέτοντας τη στη ρεαλιστική βάση της πραγματικής καθημερινής ενασχόλησης με αυτή. Στα άρθρα αυτά παρουσιάστηκε μεγάλη γκάμα ερευνητικών πεδίων, κλασικών και νέων, όπως είναι η Αστροφυσική, η Βιοπληροφορική, η Βιοχημεία, η Γενετική, η Εκπαίδευση, η Ιστορία των Επιστημών, οι Νευροεπιστήμες, η Νομική, η Πληροφορική, η Ρομποτική, η Τεχνητή Νοημοσύνη, η Φιλοσοφία, η Φωτονική, η Χημεία, η Ψηφιακή Ιστορία, η Ωκεανολογία, τα big data, τα digital humanities κ.ά.
Το «Πρίσμα» μπαίνει αισίως στην τρίτη χρονιά ύπαρξής του. Για να έχει νόημα η ύπαρξη αυτή, είναι σημαντικό το «Πρίσμα» να βελτιώνεται, να γίνεται πιο ανοιχτό, πιο συμμετοχικό, να αφορά περισσότερο κόσμο. Σε αυτά τα δύο χρόνια είχαμε τη χαρά να γνωρίσουμε από κοντά τα πρόσωπα πίσω από την έρευνα και γι’ αυτό είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς. Παράλληλα, μέσα από τη στήλη δημιουργήθηκε ένας δίαυλος επαφής των αναγνωστών με τους ερευνητές. Αυτό τον δίαυλο θα θέλαμε να ενισχύσουμε λαμβάνοντας ανατροφοδότηση και από τις δύο πλευρές του. Σας καλούμε να συμμετάσχετε ενεργά στη διαμόρφωση της επικοινωνίας αυτής!
Ανοιχτή πρόσκληση σε ερευνητές, ερευνητικές ομάδες και ερευνητικούς φορείς
Η στήλη της έρευνας έχει καλύψει μεγάλο εύρος ερευνητικών πεδίων και έχει συνομιλήσει με πολλούς ερευνητικούς φορείς. Για την τρίτη χρονιά του «Πρίσματος» η πρόθεσή μας είναι να καλύψει ακόμα περισσότερους τομείς έρευνας, σε όλα τα πεδία, σε όλη την Ελλάδα.
Για τον λόγο αυτό απευθύνουμε ανοιχτή πρόσκληση σε όλους τους ερευνητές, τις ερευνητικές ομάδες και τους ερευνητικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ή ζητούμε συνεργασία με φορείς που βρίσκονται στην Ελλάδα. Θα θέλαμε να συζητήσουμε για το ερευνητικό σας έργο, να παρουσιάσουμε τις μεθόδους έρευνας που χρησιμοποιείτε, τις προκλήσεις αλλά και τις επιτυχίες!
Όσοι ερευνητές και ερευνητικοί φορείς ενδιαφέρονται μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας στο e-mail: [email protected]
Ανοιχτή πρόσκληση στους αναγνώστες του «Πρίσματος»
Θα θέλαμε το «Πρίσμα» να αποτελέσει ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας κοινού και ερευνητών. Για τον λόγο αυτό απευθύνουμε πρόσκληση και στους αναγνώστες να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση της θεματολογίας. Θα θέλαμε να μας πείτε ποια θέματα σας ενδιαφέρουν, για ποια πεδία θα θέλατε να έχετε περισσότερη πληροφόρηση, ποιες επιστημονικές διαδικασίες θα θέλατε να αποσαφηνιστούν. Σας καλούμε να στείλετε τα σχόλια και τις προτάσεις σας στο e-mail: [email protected]
Λ.Α.
