Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
15.8°C19.3°C
1 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
16 °C
11.6°C19.0°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
12.0°C15.9°C
2 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
16.8°C19.7°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.9°C15.7°C
0 BF 82%
«Διαταραγμένοι» θεατές υπό παρακολούθηση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Διαταραγμένοι» θεατές υπό παρακολούθηση

Παρακολουθείτε Netflix; Τη διαδικτυακή πλατφόρμα με τις ταινίες και τις σειρές; Αν ναι, να ξέρετε ότι σας παρακολουθεί κι αυτή...

Για την ώρα καλοπροαίρετα. Και επεμβαίνει όταν χρειάζεται. Όπως στην περίπτωση εκείνου του νεαρού που έλαβε ένα e-mail από τη Netflix στο οποίο σημείωναν ότι ο λογαριασμός του ήταν ενεργός συνεχώς επί μία βδομάδα και τον ρωτούσαν αν όλα είναι καλά.

Η εταιρεία αποφάσισε να επικοινωνήσει με τον θεατή αφού διαπίστωσε ότι είδε 188 επεισόδια της σειράς «The Office» σε μία εβδομάδα. Το «The Office» είναι μια αμερικανική κωμική σειρά του NBC, η οποία μεταδόθηκε από τον Μάρτιο του 2005 ώς τον Μάιο του 2013. Η σειρά παρακολουθεί την καθημερινή ζωή των υπαλλήλων ενός γραφείου στο υποκατάστημα στην Πενσιλβάνια μιας φανταστικής εταιρείας χάρτου, της Dunder Mifflin. Για να γίνει αληθοφανές και να μοιάζει με ντοκιμαντέρ, τραβήχτηκε με μία κάμερα χωρίς κόσμο στο στούντιο και χωρίς «γέλια». Συνολικά μεταδόθηκαν 201 επεισόδια. Παρόλο που ο πρώτος κύκλος πέρασε σχεδόν αδιάφορα, οι επόμενοι τέσσερις πήραν διθυραμβικές κριτικές και έτσι συνέχισε μέχρι το τέλος περίπου, όταν δέχτηκε κριτική για πτώση της ποιότητας. Υπάρχουν φήμες ότι το κανάλι σκέφτεται να δημιουργήσει ακόμα έναν κύκλο για την επόμενη σεζόν.

Ο θεατής πράγματι υποφέρει από κατάθλιψη. Όπως δήλωσε όμως στον λογαριασμό του στο Readit, αισθάνθηκε ευχάριστα ξαφνιασμένος που κάποιος, ακόμα κι αν είναι ένας άγνωστος από το εμπορικό τμήμα μιας εταιρείας, ασχολήθηκε μαζί του και ανησύχησε για την πνευματική του υγεία.

Το ότι οι εταιρείες έχουν πρόσβαση στα προσωπικά μας δεδομένα το γνωρίζουμε ή θα έπρεπε να το γνωρίζουμε. Ο τρόπος όμως που τα χρησιμοποίησε η συγκεκριμένη εταιρεία προκάλεσε αίσθηση σε όλους και όχι μόνο στον συγκεκριμένο χρήστη. Όσοι γνωρίζουν την κατάθλιψη ξέρουν ότι το να κλειδώνεσαι στο σπίτι και να βλέπεις τηλεόραση (και πιο πρόσφατα σειρές) είναι ένας κλασικός τρόπος αντιμετώπισής της. Δεν θα κάνουμε εδώ φθηνή ψυχολογία, μιλάμε απλά για καθημερινά προβλήματα δικά μας ή των γύρω μας.

Στο ίδιο πνεύμα, στις 11 Δεκεμβρίου, η εταιρεία στο Twitter της είχε κάνει την εξής ανάρτηση: «Προς τους 53 ανθρώπους που παρακολουθούν το ‘A Christmas Prince’ κάθε μέρα επί 18 ημέρες: Ποιος σας πείραξε;».

Το «A Christmas Prince» είναι μια ταινία που έκανε πρεμιέρα στο Netflix στις 17 Νοεμβρίου 2017. Πρόκειται για μια αμερικανική χριστουγεννιάτικη ρομαντική κομεντί. Μια ιστορία με πρίγκιπες, παρεξηγήσεις, μακρινές χώρες (που έχουν ακόμα λαμπερές αυλές) και φυσικά happy end. Η ανάρτηση στο Twitter προκάλεσε πολλές συζητήσεις. Και δεν ήταν όλοι υπέρ.

Η εταιρεία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τα δεδομένα των χρηστών για να δει ποιο ήταν το πιο δημοφιλές περιεχόμενο, ώστε να προετοιμάσει τις επόμενες παραγωγές. Τότε είχε διαπιστώσει ότι το περιεχόμενο που ο κόσμος έβλεπε περισσότερο ήταν εκείνο με τον Κέβιν Σπέισι ως ηθοποιό και τον Ντέιβιντ Φίνσερ ως σκηνοθέτη, ενώ οι πολιτικές σειρές του BBC είχαν μεγάλη ακροαματικότητα. Έτσι δημιούργησαν το remake της παλιάς σειράς του BBC με τους δύο αυτούς συντελεστές. Το μαντέψατε; Είναι το διάσημο «House of Cards».

Συμπέρασμα: τα δεδομένα ήταν αυτά που οδήγησαν στη δημιουργία μιας τεράστιας τηλεοπτικής (μάλλον λάθος το επίθετο πια, αφού δεν έχει σχέση με την παλιά καλή γραμμική μετάδοση, αλλά δεν έχω άλλο) επιτυχίας. Δεν μπόρεσαν όμως να προβλέψουν το άδοξο τέλος της, πριν την ολοκλήρωσή της.

Λάθος συμπέρασμα. Πάλι από την αρχή: Το Netflix δεν είναι περαστική μόδα. Είναι ο τρόπος της επόμενης τηλεοπτικής (πάλι αυτό) εμπειρίας. Μήπως όμως μας κάνει κακό; Μήπως η συνεχής παρακολούθηση της μικρής οθόνης προκαλεί κατάθλιψη ή όχι; Ή μήπως όταν έχεις κατάθλιψη παρακολουθείς συνεχώς σειρές;

Κατ’ αρχάς να ορίσουμε για τι μιλάμε. Η πρακτική ονομάζεται binge-watching, αμετάφραστο. Θα το λέγαμε «μαραθώνιος σειρών» για να συνεννοηθούμε καλύτερα. Η μόνη συνεννόηση που έχουμε είναι για το όνομα -κι αυτό αυθαίρετο, μόνη μου το συμφώνησα- γιατί στην πραγματικότητα οι επιστήμονες διαφωνούν. Πώς ορίζουμε τον «μαραθώνιο»; Στις πόσες ώρες ή στα πόσα επεισόδια; Κάποιοι το τοποθετούν στα δύο επεισόδια το ένα μετά το άλλο. Αλλά το ποια σειρά βλέπεις έχει τεράστια σημασία. Αν βλέπεις τα «Φιλαράκια», για παράδειγμα, που είναι λιγότερο από μισή ώρα το κάθε επεισόδιο, έχεις κάτσει στον καναπέ σου πολύ λιγότερο χρόνο από ό,τι αν έβλεπες ένα επεισόδιο του «Σέρλοκ» που διαρκεί πάνω από μία ώρα. Άρα στην πρώτη περίπτωση έχεις πρόβλημα και σε μελετάμε, ενώ στη δεύτερη όχι;

Άντε και πες ότι το καταφέραμε να βρούμε μια άκρη. Ξεκινάει η έρευνα. Κατ’ αρχάς είναι τα κλασικά, μια τεράστια γκάμα από ερωτήσεις που αφορούν από το εισόδημά των ερωτώμενων μέχρι το εάν έχουν κατάθλιψη. Και κυρίως εάν αναγνωρίζουν τις «διαταραχές» από τους μαραθώνιους όπως στην τροφή και στο ποτό. Με όλες αυτές τις παραμέτρους είναι δύσκολο να βγάλεις συμπεράσματα από μια έρευνα με λίγους ερωτώμενους.

Ο παράγοντας όμως που είναι ο πιο καθοριστικός και κάνει τις μελέτες ακόμα λιγότερο αξιόπιστες είναι η ίδια η τεχνολογία. Οι πλατφόρμες έχουν πλέον λειτουργία «autoplay», δηλαδή μόλις τελειώσει ένα επεισόδιο έπειτα από 15 δεύτερα ξεκινά και το επόμενο. Την έχω πατήσει ακόμα κι εγώ να μείνω ξύπνια έτσι μέσα στη μαύρη νύχτα επειδή δεν βρήκα τη δύναμη να σταματήσω ένα επεισόδιο που είχε ήδη αρχίσει. Δεν είμαι καταθλιπτική, αλλά την άλλη μέρα ήμουνα για κλάματα...

Οι ερευνητές προσπαθούν να δοκιμάσουν νέα «σχήματα». Για παράδειγμα, να ορίσουν ότι εξαρτημένος είναι κάποιος που σχεδόν (άντε πάλι, τι είναι αυτό το «σχεδόν»;) κάθε σαββατοκύριακο μόλις ξυπνήσει βλέπει σερί για δέκα ώρες σειρές. Αυτό ακούγεται πιο πειστικό, ωστόσο υπάρχουν άλλοι που διαφωνούν στο ότι, επειδή είναι μια καινούργια συνήθεια, δεν σημαίνει ότι είναι και διαταραχή.

Κάποιοι μάλιστα από αυτούς παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά multitasking και μεγάλης συγκέντρωσης σε αυτό που κάνουν. Για παράδειγμα, παίρνουν μέρος ενεργά σε φόρα, συνομιλούν με άλλους θεατές... Δεν το λες και κατάθλιψη.

Παρ’ όλα αυτά, κάποιες από τις έρευνες παρουσιάζουν ενδείξεις ότι οι μαραθώνιοι συνδέονται με την κατάθλιψη, τη μοναξιά και την ανικανότητα ελέγχου της συμπεριφοράς. Οι καταθλιπτικοί τείνουν πράγματι να βλέπουν περισσότερα επεισόδια, χωρίς το αντίστροφο να είναι αληθινό, δηλαδή δεν είναι οι μαραθώνιοι που σε κάνουν να είσαι καταθλιπτικός, να νιώθεις μοναξιά και να μην μπορείς να ελέγξεις τη συμπεριφορά σου.

Τόλμησα να ρωτήσω κι εγώ στο σπίτι μήπως τα οκτώ επεισόδια του «Arrow» που είδαν την Καθαρά Δευτέρα, ανάμεσα σε κούλουμα, αετούς και φαγοπότια, τους έκαναν να νιώθουν μια τόση δα κατάθλιψη. Εισέπραξα ένα περιφρονητικό βλέμμα, άλλο πράγμα. «Θα γράψω ένα άρθρο» δικαιολογήθηκα. «Ε, τότε γράψε ότι το ‘Arrow’ είναι πολύ ωραία σειρά και τα είδαμε όλα μαζί για να προλάβουμε τις δύο πρώτες σεζόν και μετά να πιάσουμε την τρίτη μαζί με την πρώτη του ‘The Flash’, γιατί οι δύο σειρές συνδέονται και αναγκαστήκαμε να παρατήσουμε την πρώτη σεζόν του ‘The Flash’ στη μέση, γιατί είχε υπερήρωες από το ‘Arrow’, και να δούμε πρώτα το ‘Arrow’. Εντάξει;» (μια ανάσα όλα αυτά).

Σε κάθε νέο κοινωνικό φαινόμενο, οι επιστήμονες προσπαθούν να αναλύσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Στην περίπτωση των μαραθωνίων οι ίδιοι παραδέχονται ότι έχουν ακόμα αρκετό δρόμο να κάνουν...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL