Σχεδόν ένα χρόνο μετά τη συνάντηση εργασίας που διοργάνωσε στη Σύρο η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (ΓΓΕΕ) με σκοπό τη διερεύνηση, εμβάθυνση και κριτική προσέγγιση των προκλήσεων και των προοπτικών του σύγχρονου τομέα της οπτικοακουστικής παραγωγής, το αίτημα περί διασύνδεσης της έρευνας και καινοτομίας με την αγορά παραμένει ανοιχτό και ίσως πιο κρίσιμο από ποτέ.
Η εικόνα που διαμορφώνεται σήμερα φαίνεται να έχει ως εξής: Ενώ σήμερα λειτουργούν πολλά ακαδημαϊκά τμήματα και εργαστήρια έρευνας που είναι αφιερωμένα στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στον πολιτισμό και τη ψηφιακή διακυβέρνηση, ενώ κάθε χρόνο παρατηρείται μια σημαντική απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων που αφορούν στον σχεδιασμό και στην ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων με εμπορική ή πολιτιστική αξία, ενώ ο διάλογος σε διεθνές επίπεδο περιστρέφεται γύρω από μια νέου τύπου βιωματική και διαδραστική προσέγγιση του πολιτισμού, τα έργα τελικά των ερευνητών καταλήγουν σε ξεχασμένα συρτάρια των πανεπιστημίων και ανασύρονται μόνο για να παρουσιαστούν ως case study σε ημερίδες και επιστημονικά συμπόσια.
Εν αρχή ην ο διάλογος
Προκειμένου να αρχίσει ένας διάλογος ανάμεσα στα ερευνητικά και ακαδημαϊκά κέντρα και τους πολιτιστικούς φορείς, τους επαγγελματίες του χώρου της μουσειολογίας, της αρχαιολογίας, της εκπαιδευτικής τεχνολογίας αλλά και τους βιβλιοθηκονόμους και επιμελητές, η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας (ΓΓΕΕ) διοργάνωσε την Παρασκευή 26 Μαΐου 2017, στην αίθουσα συνεδριάσεών της, εκδήλωση με θέμα «Ψηφιακά Εργαλεία και Πολιτιστική Διαχείριση».
Ακόμα και η δομή της εκδήλωσης συνηγορούσε υπέρ της έναρξης ενός ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών: Η πρώτη ενότητα περιλάμβανε σύντομες παρουσιάσεις των προγραμμάτων και projects των ερευνητών, ενώ η δεύτερη ενότητα είχε τη μορφή έκθεσης όπου το κοινό μπορούσε να δει από κοντά τα εργαλεία αυτά και να συνομιλήσει με τους εμπνευστές και δημιουργούς τους.
Το αίθριο της ΓΓΕΕ, το οποίο φιλοξένησε την έκθεση, για μία περίπου ώρα γέμισε με κόσμο ο οποίος συζητούσε για τις δυνατότητες που μπορεί να έχει η διευρυμένη χρήση των νέων τεχνολογιών στο τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης, ενώ παράλληλα έπαιζε με εφαρμογές οι οποίες τείνουν να προωθούν μια βιωματική τύπου μάθηση, ακόμα και σε θεματικές ενότητες οι οποίες, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν οι ίδιοι οι ερευνητές, «είναι δύσκολες», όπως τα επαπειλούμενα πολιτισμικά μνημεία.
Τα ψηφιακά εργαλεία ως εργαλεία πολιτισμού
Η έννοια της πολιτιστικής διαχείρισης συνδέεται με την προστασία, προώθηση και ενίσχυση των πολιτιστικών πρακτικών και δράσεων, αλλά και με τον σχεδιασμό στοχευμένων επικοινωνιακών στρατηγικών οι οποίες θα είναι ικανές να αναδείξουν τον διαθέσιμο πολιτισμικό πλούτο. Τα ψηφιακά εργαλεία αποτελούν σημαντικό όχημα για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, αφού προσδίδουν μια διαδραστικότητα στην τελική εμπειρία του χρήστη.
Στην εκδήλωση που πραγματοποίησε η ΓΓΕΕ η κυρίαρχη τάση φάνηκε να είναι η συναισθηματική εμπλοκή του χρήστη και η εξατομικευμένη εμπειρία μέσα από αφηγηματικές προσωποποιημένες πολιτιστικές διαδρομές. Όπως μας ενημέρωσε ο Χρήστος Αναγνωστόπουλος, πρόεδρος του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, η αναπαράσταση τρισδιάστατων μοντέλων ναών, μουσείων και άλλων πολιτιστικών χώρων είναι πια εφικτή με τη χρήση τρισδιάστατων σαρωτών λέιζερ μεγάλης απόστασης οι οποίοι μετράνε και καταγράφουν τον περιβάλλοντα χώρο.
Ο Παναγιώτης Κουτσαμπάσης, επίκουρος καθηγητής στο Εργαστήριο Σχεδίασης Διαδραστικών Συστημάτων του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, έκανε λόγο μεταξύ άλλων για mobile εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας σε πολιτιστικούς χώρους, όπου ως επαυξημένη πραγματικότητα νοείται η τεχνολογία εκείνη η οποία προβάλει πληροφορίες και εικονικά σώματα και σχήματα στον φυσικό χώρο μέσω του κινητού, επιτρέποντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη σύγκλιση ψηφιακού και φυσικού χώρου.
Ο Νάσος Δροσόπουλος, ερευνητής του Εργαστηρίου Ευφυών Συστημάτων, Περιεχομένου και Αλληλεπίδρασης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) παρουσίασε την πλατφόρμα Mint και μίλησε για τη συσσώρευση και επανάχρηση πολιτιστικού υλικού όπως αυτό της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Europeana, αλλά και για τη δημιουργία εμπλουτισμένων και επικυρωμένων μεταδεδομένων.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν projects από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά. Η δρ. Μαρία Ρούσσου παρουσίασε ένα ερευνητικό πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο της Ακρόπολης και στηρίζεται στην εξατομικευμένη ψηφιακή αφήγηση μέσα από πολυμεσικές τεχνολογίες (Chess project). Έπειτα αναφέρθηκε στο πρόγραμμα Emotive, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Horizon 2020 και μελετά την έννοια της συναισθηματικής αφηγηματικής διαδρομής και πώς αυτή τείνει να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και εν τέλει βιώνουμε έναν αρχαιολογικό χώρο.
H δρ. Ακριβή Κατηφόρη παρουσίασε μια ψηφιακή εφαρμογή αφήγησης η οποία εφαρμόστηκε στο Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η κ. Κατηφόρη απέδωσε με λεπτομέρεια το πώς μια ψηφιακή εφαρμογή μπορεί να επηρεάσει την εμπειρία επίσκεψης σε ένα μουσείο και τι θα πρέπει να προσέχουν οι σχεδιαστές και τεχνολόγοι που δουλεύουν πάνω σε παρόμοια project, τα οποία, όπως ανέφερε, τείνουν να μην είναι εκθεματοκεντρικά, αλλά να στηρίζονται περισσότερο στην αφήγηση.
Η δρ. Αγιάτη Μπενάρδου προέτρεψε το κοινό να παίξει με το ΑRK4, μια παιγνιώδη εφαρμογή η οποία απευθύνεται σε παιδιά και χρησιμοποιεί πολιτιστικό υλικό που είναι διαθέσιμο στη βάση της Europeana. Η εν λόγω εφαρμογή αποσκοπεί στο να διερευνήσει τις δυνατότητες και τις προοπτικές επανάχρησης των διαθέσιμων πολιτιστικών πηγών μέσα από παιγνιώδεις μηχανισμούς.
Τέλος, η υποψήφια διδάκτωρ και ερευνήτρια στο Ε.Κ. Αθηνά, Κατερίνα Ελ Ράχεμπ, παρουσίασε το project WhoLoDancE, το οποίο μέσω τεχνολογιών motion capture και άλλων εργαλείων στοχεύει στην αποκωδικοποίηση, ταξινόμηση, αποθήκευση και εν τέλει νοηματοδότηση διαφορετικών πρακτικών χορού. Οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση είχαν μάλιστα την ευκαιρία να δοκιμάσουν μεταξύ άλλων και τις χορευτικές τους ικανότητες.
Ψηφιακά Εργαλεία και Πολιτιστική Διαχείριση
Σκοπός της εκδήλωσης «Ψηφιακά Εργαλεία και Πολιτιστική Διαχείριση» ήταν η ανάδειξη του ερευνητικού έργου των ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων στον τομέα της πολιτιστικής διαχείρισης και η επαφή με τους ερευνητές, τους πολιτιστικούς φορείς, τους μουσειολόγους και τους επαγγελματίες στον χώρο της εκπαιδευτικής τεχνολογίας και του πολιτιστικού τουρισμού. Ολόκληρη η εκδήλωση αλλά και οκτώ διαφορετικές ομιλίες παρουσιάζονται στο κανάλι του YouTube της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας MediaGovGR. Αν δεν θέλετε να το παρακολουθήσετε ολόκληρο, θα βρείτε ένα συνοπτικό ρεπορτάζ στο webtv της ΓΓΕΕ, στη διεύθυνση http://webtv.media.gov.gr/?p=1718. Spoiler: το πρώτο μέρος συντονίζει ο δημοσιογράφος Γιάννης Ριζόπουλος και το δεύτερο η «δική μας» Λήδα Αρνέλλου.
Ψηφιακά Εργαλεία και Πολιτιστική Διαχείριση στη διεύθυνση https://goo.gl/oTXoXs
*Ελίνα Ροϊνιώτη, κοινωνιολόγος και ερευνήτρια στον τομέα των ψηφιακών παιχνιδιών
14οNordic Game
Με πλούσιες εμπειρίες, γνωριμίες και πιθανές συνεργασίες επέστρεψε η ελληνική αποστολή από το Μάλμε της Σουηδίας και το 14οNordic Game, το διεθνές επιχειρηματικό συνέδριο πάνω στα video games.
Το Nordic Game αποτελεί σταθερό σημείο συνάντησης για την παγκόσμια κοινότητα των video games δίνοντας την ευκαιρία σε επαγγελματίες και μη να αποκομίσουν εμπειρία από τη σκανδιναβική βιομηχανία των ψηφιακών παιχνιδιών, να έρθουν σε επαφή με καταξιωμένους επαγγελματίες του χώρου, να ενημερωθούν για τις νέες κυκλοφορίες παιχνιδιών και εργαλείων και να κλείσουν επαγγελματικά ραντεβού με σκοπό την προώθηση των δικών τους projects και την ανάπτυξη νέων συνεργασιών.
Η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, που διοργάνωσε και στήριξε τη συμμετοχή αυτή των ελληνικών εταιρειών ανάπτυξης ψηφιακών παιχνιδιών, ετοιμάζεται πια για το επόμενο διεθνές συνέδριο, το White Nights, το οποίο θα διεξαχθεί στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας την ερχόμενη εβδομάδα.
