Απαντήσεις με αφορμή ορισμένες αντιδράσεις σχετικά με την προκήρυξη για την πλήρωση της θέσης του διευθυντή/ διευθύντριας του ΕΜΣΤ, εξέδωσε το υπουργείο Πολιτισμού.
Στη σχετιική ανακοίνωση σημειώνετια ότι «το υπουργείο αναγνωρίζει έμπρακτα τη σημαντική συμβολή όλων των καλλιτεχνών, επιμελητών και πολιτιστικών διαχειριστών που διατήρησαν στη διάρκεια της κρίσης και διατηρούν διαχρονικά ζωντανά τα κύτταρα του πολιτισμού στη χώρα μας.
» Αναγνωρίζει επίσης τη συμβολή όλων όσοι στηρίζουν καθημερινά με τον τρόπο τους στις πολιτισμικές διεργασίες και την καλλιτεχνική δημιουργία και φυσικά αυτών που έχουν διεθνή εμβέλεια και δραστηριοποιούνται με το έργο τους πέραν της ελληνικής επικράτειας.
Ωστόσο, ορισμένες φωνές φαίνεται να μην είναι πρόθυμες να κατανοήσουν ότι η φήμη του δυναμικού της χώρας στην τέχνη δεν πλήττεται από τη διαδικασία της προκήρυξης, αλλά το αντίθετο».
Παράλληλα, το ΥΠΠΟΑ τονίζει ότι «θεωρούμε καταστροφικό να μετατοπίζεται το ενδιαφέρον από τις προκηρύξεις που αποτελούν εγγυήσεις αξιοκρατίας, εγκυρότητας και ανανέωσης σε σχόλια που οδηγούν σε αδιέξοδες σκέψεις. Κι αυτό, γιατί ο σεβασμός του θεσμικού πλαισίου και των ιδρυτικών νόμων των νομικών προσώπων, καθώς και η τήρηση των διαδικασιών δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τη σημασία που έχουν, μετά από δεκαετίες διορισμών, οι προκηρύξεις των διευθυντών στους πολιτιστικούς οργανισμούς».
«Η υπουργός πήρε την ευθύνη για αυτό το μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού, εξορθολογισμού και ανανέωσης της λειτουργίας των εποπτευόμενων φορέων του ΥΠΠΟΑ, ακόμη κι αν ο συγκεκριμένος διαγωνισμός κηρύχθηκε άγονος. Σε ένα κράτος δικαίου τα προσόντα είναι και τυπικά, δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Το μεγάλο βήμα όμως έγινε και δεν μπορεί, ούτε και πρέπει να γυρίσει πίσω» σημειώνεται στην ίδια ανακοίνωση.
8 + 1 απαντήσεις του ΥΠΠΟΑ για την προκήρυξη της θέσης Διευθυντή/Διευθύντριας του ΕΜΣΤ
1. Διορισμός ή προκήρυξη;
Προκήρυξη, για λόγους αξιοκρατίας, αντικειμενικότητας και διαφάνειας. Η βούληση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ να προχωρήσει στην πλήρωση θέσεων ευθύνης στους εποπτευόμενους φορείς είτε με δημόσιες προκηρύξεις, και όχι με τη μέθοδο του διορισμού, είτε με ανανέωση της πρώτης θητείας για μία και μοναδική δεύτερη θητεία, ανοίγει καινούργια σελίδα στην πολιτισμική διακυβέρνηση με στόχο τον εκδημοκρατισμό και εξορθολογισμό της λειτουργίας των εποπτευόμενων φορέων του ΥΠΠΟΑ.
2. Νομικό πλαίσιο
Α) Ο πρόσφατος νόμος 4369/2016 (άρθρο 8 παρ. 4) προσδιορίζει ότι «οι θέσεις των Καλλιτεχνικών Διευθυντών, καθώς και οι θέσεις με αρμοδιότητες ειδικού πολιτιστικού σκοπού μπορεί να πληρούνται με διαδικασία δημόσιας πρόσκλησης ή δημόσιας διεθνούς πρόσκλησης».
Β) Ο ιδρυτικός νόμος του ΕΜΣΤ (Ν. 2557/1997, άρθρο 2 παρ.1 περ. 3 υποπερ. ββ) προσδιορίζει ότι «ο Διευθυντής του Μουσείου πρέπει να διαθέτει πτυχίο Α.Ε.Ι, διδακτορικό ή μεταπτυχιακό τίτλο Α.Ε.Ι στη Μουσειολογία ή Ιστορία ή Θεωρία της Τέχνης ή Αισθητική ή Πολιτιστική Διοίκηση και Διαχείριση της ημεδαπής ή ισότιμο τίτλο σπουδών της αλλοδαπής, πενταετή τουλάχιστον επαγγελματική εμπειρία σε θέματα εικαστικής και μουσειακής πολιτικής, δημοσιεύσεις επιστημονικών εργασιών σε θέματα ιστορίας και θεωρίας της τέχνης και γνώση δύο γλωσσών από τις ακόλουθες: αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, ισπανική και ρωσική».
3. Μπορεί να εξεταστεί φάκελος υποψηφιότητας που δεν έχει όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ή που υποβλήθηκε μετά τη λήξη της προθεσμίας;
Σύμφωνα με την προκήρυξη (ΦΕΚ 31/ τ. ΑΣΕΠ/ 6.11.2018), «η Επιτροπή Αξιολόγησης εξετάζει κατ' αρχάς το παραδεκτό των αιτήσεων των υποψηφίων». Κατόπιν αυτού «αιτήσεις εκπρόθεσμες ή χωρίς τα απαιτούμενα δικαιολογητικά απορρίπτονται ως απαράδεκτες και αποκλείονται από το επόμενο στάδιο της διαδικασίας με απόφαση της Επιτροπής Αξιολόγησης». Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή η περαιτέρω εξέταση φακέλου υποψηφιότητας που δεν περιέχει όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ή που υποβλήθηκε μετά τη λήξη της προθεσμίας. Η τεκμηρίωση των προσόντων που αναφέρονται στην υποβληθείσα αίτηση ή/και στο βιογραφικό σημείωμα με την υποβολή των αντίστοιχων δικαιολογητικών είναι απαραίτητη.
4. Γιατί ο διαγωνισμός δεν προχώρησε στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης;
Ο έλεγχος της πληρότητας των δικαιολογητικών πραγματοποιείται από την Επιτροπή Αξιολόγησης στο πρώτο στάδιο της προβλεπόμενης διαδικασίας και αποτελεί προαπαιτούμενο για τα επόμενα στάδια. Φάκελοι οι οποίοι κατατέθηκαν εκπρόθεσμα, καθώς και φάκελοι που δεν περιείχαν όλα τα απαιτούμενα έγγραφα που τεκμηριώνουν την ύπαρξη των απαιτούμενων ειδικών προσόντων, όπως αυτά αναφέρονται στην προκήρυξη (πχ. αναγνωρισμένοι τίτλοι σπουδών, πιστοποιητικά γνώσης ξένων γλωσσών, πιστοποιημένη πενταετής συναφής προϋπηρεσία) δεν μπορούν να εξετασθούν περαιτέρω.
5. Υπήρξε έκθεση των υποψηφίων, επειδή ο φάκελός τους απορρίφθηκε ως ελλιπής;
Το ΥΠΠΟΑ, τηρώντας τη νομοθεσία περί Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων, δεν δημοσιοποίησε ονόματα υποψηφίων. Ο ελλιπής φάκελος δεν υπονοεί σε καμία περίπτωση απαξίωση κάποιου υποψηφίου.
6. Τι μπορεί να κάνει κάποιος υποψήφιος που θεωρεί ότι έχει αδικηθεί;
Υπάρχει η δυνατότητα ενστάσεων για όσους θεωρούν ότι η υποψηφιότητά τους δεν κρίθηκε δίκαια και αντικειμενικά.
7. Θα προκηρυχθεί νέος διεθνής διαγωνισμός;
Ναι, εντός του προσεχούς διαστήματος.
8. Συμπέρασμα
Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενη ανακοίνωση, τα εμπόδια και οι δυσκολίες σ΄ αυτή την πορεία επιβεβαιώνουν ότι η κουλτούρα των προκηρύξεων απαιτεί κάποιο διάστημα προκειμένου να αφομοιωθεί τόσο από την επιστημονική και την καλλιτεχνική κοινότητα, όσο και από όλους τους ενδιαφερόμενους. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν δυνάμεις που πρέπει να αξιοποιηθούν. Έμπειροι, αλλά και νεώτεροι άνθρωποι που λόγω διορισμών δεν είχαν μέχρι τώρα την ευκαιρία να συμμετέχουν στη διοίκηση μεγάλων οργανισμών, πολιτιστικοί διαχειριστές με όραμα, καλλιτέχνες με προτάσεις και σχέδιο για την προοπτική των οργανισμών. Οι προκηρύξεις των θέσεων καλλιτεχνικών διευθυντών θα διαμορφώσουν τις συνθήκες και τους όρους για την αξιοποίηση τέτοιων ανθρώπων, των οποίων οι γνώσεις, το όραμα, η οργανωτική ικανότητα, η συνέπεια και η αποτελεσματικότητα είναι σημαντικές για τη διοίκηση, την εξωστρέφεια και το μέλλον των πολιτιστικών οργανισμών της χώρας μας.
9. Είναι αναγκαίο να τροποποιηθεί το νομικό πλαίσιο, ώστε να ανταποκρίνεται με μεγαλύτερη ευελιξία στους στόχους που προσδιορίζει το ΥΠΠΟΑ;
Το ζήτημα της βελτίωσης του υφιστάμενου εδώ και χρόνια νομικού πλαισίου εξετάζεται από το ΥΠΠΟΑ ενδελεχώς, προκειμένου να αποφεύγονται προβλήματα και να επιτυγχάνεται το καλύτερο αποτέλεσμα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι ιδιαιτέρως σύνθετο, διότι πρέπει να ληφθούν υπόψη α) οι ιδρυτικοί νόμοι όλων των εποπτευόμενων οργανισμών, που είναι διαφορετικοί μεταξύ τους και β) το πλαίσιο που επιβάλλουν οι κανόνες που αφορούν οργανισμούς, οι οποίοι ανήκουν στους «Φορείς Γενικής Κυβέρνησης», επιδοτούνται δηλαδή με δημόσια χρηματοδότηση. Σε κάθε περίπτωση, θα αποφασιστούν τροποποιήσεις εφόσον κάτι τέτοιο κριθεί σκόπιμο και αναγκαίο.
