Το νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα «βάζει επιτέλους, έπειτα από δεκαετίες, τάξη στο τοπίο, εξασφαλίζει διαφάνεια, λογοδοσία και έλεγχο των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης» τόνισε η υπουργός Πολιτισμού Λ. Κονιόρδου κατά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας του νομοσχεδίου στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Το νομοσχέδιο συζητείται και ψηφίζεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής. Επί της αρχής σε επίπεδο επιτροπής το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ. και καταψηφίστηκε από ΚΚΕ και Ποτάμι, ενώ τα άλλα κόμματα επιφυλάχθηκαν.
Η Λ. Κονιόρδου επισήμανε ότι το νομοσχέδιο «εναρμονίζει τους κανόνες διαφάνειας και ελέγχου στους ανώνυμους οργανισμούς διαχείρισης», ενώ «ενισχύει τον έλεγχο από τους ίδιους τους δημιουργούς, ενισχύοντας τις αρμοδιότητες των συλλογικών οργάνων και του Εποπτικού Συμβουλίου». Η Λ. Κονιόρδου παρατήρησε ότι ο επίτροπος Εξυγίανσης προβλέπεται «σαν έσχατη λύση». Η Λ. Κονιόρδου αναφέρθηκε στα όσα συζητήθηκαν στην ακρόαση των φορέων, εκτιμώντας ότι η επικέντρωση της κριτικής σε ορισμένα μόνο από τα άρθρα του νομοσχεδίου υποδηλώνει ότι αυτό είναι «ευρύτερα αποδεκτό» στο μεγαλύτερο μέρος του.
Συμβιβαστική λύση στη διαμάχη βιβλιοθηκών και εκδοτών
Ένα από τα επίμαχα άρθρα του νομοσχεδίου ήταν το 55 που σχετίζεται με τις βιβλιοθήκες, τον δανεισμό βιβλίων και τα δικαιώματα των συγγραφέων και των εκδοτών. Το άρθρο αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των βιβλιοθηκών και των εκδοτών, με τη Λ. Κονιόρδου να προτρέπει τα δύο μέρη «να γεφυρώσουν τις διαφορές τους». Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις και τελικώς, λίγο πριν ολοκληρωθεί η επεξεργασία του νομοσχεδίου σε επίπεδο επιτροπής, υπήρξε συμφωνία μεταξύ των δύο μερών την οποία το υπουργείο Πολιτισμού υιοθέτησε «πλήρως».
Η αλλαγή που συμφωνήθηκε αφορά τη χωρίς άδεια του δηµιουργού και χωρίς αµοιβή αναπαραγωγή άρθρων ή αποσπασμάτων έργων. Η αρχική ρύθμιση προέβλεπε ότι αυτή η αναπαραγωγή αφορούσε παρουσίαση στο κοινό αποκλειστικά για την επιστηµονική έρευνα, ενώ μετά την τροποποίηση προβλέπεται ότι η αναπαραγωγή «γίνεται αποκλειστικά χάριν παραδείγματος».
Διαφωνία για το ύψος της εύλογης αμοιβής
Αντικείμενο διαφωνίας αποτέλεσε και η ρύθμιση για την εύλογη αμοιβή σε περίπτωση πνευματικών δικαιωμάτων που συνδέονται με την κινητή τηλεφωνία. Πολλοί εκπρόσωποι οργανισμών συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων που εμπλέκονται στην ανοιχτή δικαστική διαμάχη διαφώνησαν με τον προσδιορισμό της εύλογης αμοιβής στο 1%, καθώς δικαστικά διεκδικείται ποσό ύψους 6%. Παρόμοιες απόψεις σχετικά με το ζήτημα διατυπώθηκαν και από τη μεριά της κυβερνητικής πλειοψηφίας και συγκεκριμένα του πρώην υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού Αρ. Μπαλτά, που ζήτησε το ποσό να οριστεί αργότερα με Υπουργική Απόφαση.
Διαφορετικές απόψεις και αιτήματα για τροποποίηση ρυθμίσεων διατυπώθηκαν και για το όριο του 20% για τα λειτουργικά έξοδα των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, με αρκετούς από τους εκπροσώπους να διαμαρτύρονται ότι το ποσό αυτό είναι αρκετά χαμηλό. Από μερίδα των φορέων υπήρξε έντονη κριτική στον διαχωρισμό των Ανεξάρτητων Οντοτήτων Διαχείρισης και την πρόβλεψη για ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση. Η κριτική αφορούσε τη διαφορετική αντιμετώπιση των ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση σε σχέση με τις άλλες και διατυπώθηκαν εκτιμήσεις ότι ίσως η ρύθμιση αντιβαίνει την κοινοτική νομοθεσία.
Διαφορά απόψεων μεταξύ δημιουργών και χρηστών
Διαφορά απόψεων καταγράφηκε και για το ζήτημα των διαπραγματεύσεων μεταξύ των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης και των χρηστών των καλλιτεχνικών προϊόντων, κατά βάση εμπορικές και τουριστικές επιχειρήσεις. Από τη μεριά των χρηστών ζητήθηκε μεγαλύτερη έμφαση στις διαπραγματεύσεις, ώστε να αποφεύγονται οι πολλές προσφυγές στα δικαστήρια που ταλαιπωρούν τους επιχειρηματίες, ενώ από τη μεριά των δημιουργών καταγράφηκε η προηγούμενη αρνητική εμπειρία των διαπραγματεύσεων, όταν πολλές επιχειρήσεις αρνούνταν να ενταχθούν στο συμφωνημένο πλαίσιο.
Δεν έχει καταβληθεί ούτε το 30%
Παράλληλα, η επίτροπος της ΑΕΠΙ Μ. Βλάχου μετέφερε στους βουλευτές τη διαπίστωσή της σχετικά με την εικόνα της εταιρείας το σύντομο χρονικό διάστημα του ενάμιση μήνα από όταν τοποθετήθηκε σε αυτήν. Σύμφωνα με τη Μ. Βλάχου, «επιβεβαιώνονται τα αποτελέσματα του διαχειριστικού ελέγχου για τον οποίο είχε δώσει εντολή ο ΟΠΙ κατόπιν αιτημάτων της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού». Ενδεικτικά, η Μ. Βλάχου ανέφερε ότι στον ισολογισμό του 2015 της ΑΕΠΙ που δημοσιεύτηκε πρόσφατα παρουσιάζεται ζημία 9 εκατ. ευρώ και αρνητικά ίδια κεφάλαια 19.900 ευρώ, εικόνα που προσιδιάζει στην εκτίμηση του διαχειριστικού ελέγχου.
Η Μ. Βλάχου σημείωσε ότι η μη αναγκαία ρευστότητα της ΑΕΠΙ την οδήγησε να καταβάλει τμηματικά τα δικαιώματα του Ιουνίου στους δημιουργούς, επισημαίνοντας ότι μέχρι χθες «ακόμη δεν έχει καταβληθεί ούτε το 30% το οποίο έχει αποφασίσει να αποδοθεί». Η Μ. Βλάχου πρόσθεσε ότι «επειδή η ρευστότητα της εταιρείας ήταν πολύ κάτω από το ποσό που έπρεπε να καταβληθεί σ’ αυτή τη διανομή, χρησιμοποιεί τα χρήματα, τα οποία συλλέγουμε με την παρουσία μας εκεί».
Η Μ. Βλάχου υπογράμμισε ότι «έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό η αξιοπιστία. Τα χρήματα τα οποία θα εισπραχθούν θα πάνε στους δημιουργούς και οι χρήστες συμβάλλουν και πληρώνουν τα ποσά τα οποία τους αναλογούν». Σχολιάζοντας τους φόβους των δημιουργών για πτώχευση της ΑΕΠΙ, η Μ. Βλάχου παρατήρησε ότι «δεν μπορώ να σας πω μια δική μας εκτίμηση. Τα λένε τα ίδια τα στοιχεία και ο ισολογισμός της» και πρόσθεσε ότι «επανειλημμένως έχουμε ζητήσει από τη διοίκηση να μας παρουσιαστεί σχέδιο εξυγίανσης της εταιρείας, το οποίο δεν φαίνεται να υπάρχει».
