Ο χώρος της κάνναβης γίνεται μέρα με τη μέρα όλο και ένα πιο ελκυστικό περιβάλλον για τον απλό επιχειρηματικό κόσμο. Το ένα μετά το άλλο ανοίγουν καταστήματα στην Αθήνα από νέους κυρίως ανθρώπους, που στέκονται απενοχοποιημένα δίπλα σε άλλα συνοικιακά μαγαζιά και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα έχουν καταφέρει να χτίσουν τη δική τους πελατεία, όπως και σχέσεις με τη γειτονιά.
Σχεδόν τρία χρόνια από τη νομιμοποίηση της κλωστικής κάνναβης, τον Απρίλιο του 2016, άνθρωποι που ασχολούνταν από πριν μπορούν να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα με λιγότερο φόβο και με λιγότερες δυσκολίες. Τα προβλήματα απέχουν πολύ από το να εξαλειφθούν. Όπως προέκυψε από τη συζήτηση που είχαμε με δύο καινούρια μαγαζιά κάνναβης, το Cannavico και το Cannabis inc, τα οποία άνοιξαν πριν από λίγους μήνες στη Σόλωνος και την Καλλιθέα αντίστοιχα, προκύπτουν σταθερά ζητήματα που οφείλονται κυρίως σε αναχρονιστικές αντιλήψεις και στον στιγματισμό της κάνναβης.
Πολύ βασικό πρόβλημα είναι οι διώξεις που υφίστανται καλλιεργητές και μαγαζάτορες βιομηχανικής κάνναβης, για τους οποίους στήνονται ακόμη και ολόκληρες επιχειρήσεις με παραγγελίες που γίνονται δήθεν από άλλες επιχειρήσεις ή πολίτες, αλλά στην πραγματικότητα βρίσκεται από πίσω τους η αστυνομία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα άστοχης επιχείρησης από την αστυνομία είναι η σύλληψη του καλλιεργητή Σεραφείμ Κάνδυλα στις 19 Απριλίου 2018 από τις διωκτικές αρχές του λιμεναρχείου Σούδας, όταν ο σκύλος της αστυνομίας μύρισε στις αποσκευές του κάνναβη. Στην πραγματικότητα, όπως γράφει το cannabisnews.gr που ανέδειξε τότε το θέμα, επρόκειτο για αλεύρι και σαπούνια από κλωστική κάνναβη.
Το άλλο μεγάλο πρόβλημα, όπως μας υπογραμμίστηκε, είναι οι περιορισμοί που μπαίνουν στους Έλληνες καλλιεργητές, με αποτέλεσμα τα περισσότερα να είναι εισαγόμενα, από χώρες όπως η Ιταλία, που βρίσκονται πιο μπροστά και αντιμετωπίζουν λιγότερο φοβικά το ζήτημα.
Η πρώτη τους επαφή
Ο Μπάμπης Χινκιάμης είναι ιδιοκτήτης του Cannabis inc (cannabisinc.gr) στην οδό Φιλαρέτου 129 στην Καλλιθέα, κοντά στον σταθμό. Η επαφή του με τη φαρμακευτική κάνναβη ξεκίνησε λόγω της δουλειάς του. "Έκανα κατ' οίκον νοσηλείες για 22 χρόνια και αιμοληψίες. Έχω δουλέψει σε πάρα πολλά διαγνωστικά και ιατρικά κέντρα, έχω φτάσει μέχρι και προϊστάμενος και υπεύθυνος ποιότητας εταιρείας. Ήταν πάντα κάτι που μου άρεσε".
Κάποια στιγμή οι συγγενείς ενός ασθενή του που έπασχε από καρκίνο και βρισκόταν στα τελευταία στάδια, βλέποντάς τον να υποφέρει και έχοντας ακούσει για τα οφέλη της κάνναβης, ζήτησαν από τον Μ. Χινκιάμη τότε να τους βρει λίγο λαδάκι. Έτσι, εκείνος ανακάλυψε έναν καινούργιο κόσμο, που στο εξωτερικό ήδη αρκετοί γνώριζαν πολύ καλά. Έμαθε για τα πολλαπλά οφέλη που μπορεί να έχει η φαρμακευτική χρήση του φυτού και συνέστησε στον ασθενή του ένα απλό CBD (κανναβιδιόλη). "Aμέσως είδαμε έπειτα από μεγάλες δόσεις να έχει καλύτερη διάθεση, πράγματα που δεν υπήρχαν πριν". Το λάδι κάνναβης "δεν του έσωσε τη ζωή, αλλά του καλυτέρευσε τα συμπτώματα".
Ο Βασίλης Σαμπράκος είναι ιδιοκτήτης του Cannavico (cannavico.gr) στην οδό Σόλωνος 107 στην Αθήνα. Η επαφή του με την κάνναβη ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία, όταν αντιμετώπιζε έντονα το πρόβλημα με το άγχος. "Είχα αγχώδη διαταραχή και αναζητούσα έναν τρόπο να μπορώ να ηρεμώ και ο οποίος δεν θα μου έκανε κακό στην υγεία. Γι' αυτό και δεν στράφηκα στο αλκοόλ. Μέσα από αυτή την αναζήτηση ήρθα σε επαφή με κάποια βιβλία και με ιντερνετικά φόρουμ στα τέλη του '90, όταν ξεκίνησε στην ουσία η σύγχρονη καλλιέργεια της κάνναβης όπως την ξέρουμε τώρα."
Τα προϊόντα τους
"Πουλάω προϊόντα σε ανθρώπους που θέλουν να ηρεμήσουν και να φτιάξουν την ποιότητα ζωής τους. Ένας άνθρωπος που έχει πάρα πολύ άγχος και θέλει να γυρίσει σπίτι και να ηρεμήσει αντί να πάρει ένα Xanax και να εθιστεί στο Xanax είναι καλύτερο να πάρει κανναβιδιόλη, στην οποία δεν θα εθιστεί ποτέ. Η κανναβιδιόλη πιο πολύ σε φέρνει σε αυτό που λένε 'ζεν'" μας λέει ο Βασίλης για τα προϊόντα που βλέπουμε στα ράφια του. Η ουσία υπάρχει σε απλά άνθη, εκχυλίσματα, λάδια, κρέμες και, όπως μας ενημερώνει, τώρα έχουν βγει επίσης καινούρια βρώσιμα προϊόντα, όπως τσίχλες και σοκολάτες, που θα τα φέρει και αυτά σε λίγο καιρό. "Επίσης το λάδι της κάνναβης, των σπόρων της κάνναβης είναι από τις καλύτερες πηγές φυτικών πρωτεϊνών".
"Μία πλήρη γκάμα από έλαια κανναβιδιόλης CBD, σε διάφορες περιεκτικότητες και μάρκες", είναι προϊόντα που θα συναντήσεις στο μαγαζί του Μπάμπη. "Το CBD μπορείς να το πάρεις εκτός από σταγόνες κάτω από τη γλώσσα, σε κάψουλες, σε υπόθετα, σε τσίχλες, και σιγά σιγά θα βγαίνουν πολύ πιο ευφάνταστοι τρόποι. Όπως ζελεδάκια για τα παιδάκια, ώστε να ειναι πιο ευδιάθετα και δημιουργικά". Σε χώρες όπου η παραγωγή κάνναβης έχει αναπτυχθεί πολύ περισσότερο και τα προϊόντα της δεν αντιμετωπίζονται με καχυποψία, το CBD έχει αποδειχτεί ότι μπορεί ακόμη και να βοηθήσει ώστε "να επιλέγεις τη διάθεσή σου ανάλογα με τι σκεύασμα θα πάρεις. Αυτό συμβαίνει γιατί περιλαμβάνονται διαφορετικά τερπένια που σου αλλάζουν τη διάθεση."
Πώς τους υποδέχτηκε ο κόσμος
Ο Μπάμπης λέει ότι το Cannabis inc "έχει πάει πάρα πολύ καλά ως καινούργιο βήμα". Όπως αναφέρει ακόμη, τον έχει αγκαλιάσει ο κόσμος της γειτονιάς, και μάλιστα εκείνοι που δείχνουν πιο "έτοιμοι" είναι οι ηλικιωμένοι. "Οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι ίσως και πιο έτοιμες από τις υπόλοιπες, γιατί μάλλον έχουν πάρει τα φάρμακα με τις χούφτες και σου λέει "ας είναι οτιδήποτε, αρκεί να με κάνει να νιώσω λίγο καλά". Ξεκαθαρίζει πάντως ότι δεν τάζει λαγούς με πετραχήλια. Θεωρεί ως πιο σημαντικό χρέος του την ενημέρωση του κόσμου και τονίζει ότι μπήκε στον χώρο της κάνναβης με σκοπό να συνεισφέρει στον τομέα της Υγείας από ένα άλλο μετερίζι και όχι για να βγάλει λεφτά.
"Πέρα από δυο εξαιρέσεις ανθρώπων, που ήταν σε μια σαστισμένη κατάσταση γενικότερα και σάστισαν και με αυτό, δεν έχω συναντήσει κάποιον να μου πει ότι αυτό που κάνω είναι κακό" λέει ο Βασίλης. Επίσης, ξεκαθαρίζει ότι τα προϊόντα του "δεν απευθύνονται σε 'χασικλήδες'. Οι 'χασικλήδες' δεν θα έρθουν σε αυτό το μαγαζί να πάρουν κάτι, διότι πολύ απλά δεν θα την 'ακούσουν'".
Για τις προκαταλήψεις
Η "θαυματουργή πικραγγουριά" το 1952, το "νερό του Καματερού" το 1976, το "σωτήριο δηλητήριο του μαύρου σκορπιού" το 1980, η "φραπελιά" το 2007 είναι ορισμένες περιπτώσεις γνωστού κομπογιαννιτισμού, τις οποίες καταγράφει ο δημοσιογράφος Γιάννης Παντελάκης στο βιβλίο του για την "Κίτρινη Δημοσιογραφία" που εκδόθηκε πρόσφατα από το Θεμέλιο. Είναι ορισμένες περιπτώσεις που έχουν επηρεάσει τον κόσμο να αντιμετωπίζει με καχυποψία καθετί νέο που αφορά την υγεία. Οι δύο επιχειρηματίες μάς απάντησαν γιατί δεν πρόκειται για ένα ακόμη "κόλπο".
"Έχουμε συνηθίσει μέσα στα χρόνια αυτά να ακούμε για νερά που θεραπεύουν, για καφέδες που τους παίρνεις και γίνεσαι αμέσως καλά. Είναι λογικό να φαίνεται ως άλλο ένα διαφημιστικό τρικ. Γι' αυτό λέω ότι είναι πολύ σημαντικό ο ιατρικός τομέας να αναλάβει δράση, είναι ένα πεδίο δόξης λαμπρό για νέους επιστήμονες που μπορεί να λειτουργήσει σαν ανάχωμα και στο brain drain" αναφέρει ο Μπάμπης. Πιστεύει πάντως ότι δεν αργεί η στιγμή που "θα ρωτάμε 'το πήρες το CBD σου;' και θα το θεωρούμε απόλυτα φυσιολογικό".
Παραπέμπει επίσης σε μια πληροφορία που μπορούμε όλοι να διασταυρώσουμε πολύ εύκολα με μία αναζήτηση στο Google και είναι ότι "τα θηλαστικά παράγουμε κανναβιδοειδή". "Η μητέρα που θηλάζει το μωρό μέσω του μητρικού θηλασμού δίνει κανναβιδοειδή CBD και THC, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην ανάπτυξη και στη δομή των κυττάρων του παιδιού. Με το THC κοιμίζει το μωράκι, με το CBD το κάνει να γελάει".
Για να δείξει την υπερβολή με την οποία αντιμετωπίζεται η κάνναβη, ο Βασίλης μάς ζήτησε να σκεφτούμε στη θέση της το αγγούρι. "Εγώ τώρα πουλάω τα άνθη μου για γενική χρήση. Δηλαδή μπορεί ο άλλος να πάρει το άνθος να το βάλει στη σαλάτα, να το καπνίσει, να το πετάξει στον αέρα και να κάτσει από κάτω. Όταν όμως παίρνεις ένα αγγούρι, σε ρωτάει ο άλλος για τι χρήση είναι; Ή μήπως σου λέει: 'θα το φας το αγγούρι. Ε!' Είναι ένα φυτό η κάνναβη και πρέπει να αντιμετωπιστεί ως αυτό που είναι, όχι ως κάτι άλλο επειδή κάποιοι φοβούνται να αντιμετωπίσουν την αλήθεια κατάματα".
Οι δυνατότητες ανάπτυξης
"Η κάνναβη μπορεί να λειτουργήσει αναπτυξιακά. Ας κοιτάξουμε πρώτα τις χρήσεις της. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ρόφημα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να φτιάξεις σπίτια. Μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις για ρούχα, τα οποία δεν χαλάνε και δεν έχουν αλλεργίες, όπως το βαμβάκι. Φαρμακευτικά επίσης έχει ήδη ξεκινήσει να αναπτύσσεται πολύ και δεν έχει ταβάνι. Θα δώσει πολλές θέσεις εργασίας, θα φέρει καινούριους τομείς απασχόλησης στη γεωπονία και στην ανθοπονία. Ακόμη και ως βιοκαύσιμο μπορεί να χρησιμοποιηθεί" τονίζει ο Μπάμπης.
Στον αντίποδα, ο Βασίλης εμφανίζεται πιο συγκρατημένος: "Να πούμε τώρα ότι ένας τομέας της οικονομίας θα δώσει λύση στην ανεργία του 20% είναι αδύνατον. Για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να πει το κράτος 'εμείς θα παράγουμε την κάνναβη για όλη την Ευρώπη και ξεκινήστε να καλλιεργείτε κάνναβη παντού'. Και πάλι θα το κάνουμε με τόσο λάθος τρόπο, που δεν θα αποδώσει".
Τα προβλήματα
Οι τιμές των προϊόντων είναι κάπως υψηλές για το μέσο πορτοφόλι. Ενδεικτικά το λάδι κάνναβης που είναι για κατανάλωση ξεκινά κοστίζει από 10-12 ευρώ, ενώ για φαρμακευτική - θεραπευτική χρήση ξεκινά από 20 ευρώ, μέχρι 150 ευρώ. "Μακάρι σε ένα δυο χρόνια τα προϊόντα μου να είναι από την Ελλάδα" λέει ο Βασίλης. "Γιατί να εισάγουμε ανθούς από την Ιταλία, επειδή στην Ιταλία τούς αφήνουν να κάνουν σωστή ταξιανθία; Ενώ στην Ελλάδα σε αναγκάζουν να κάνεις μόνο πυκνή σπορά, η οποία δεν σε αφήνουν να πάρεις αρσενικά φυτά. Επίσης επιβάλλεται από τον νόμο στους Έλληνες καλλιεργητές να αγοράζουν σπόρο κάθε χρόνο και να μην μπορούν να κρατήσουν στέλεχος. Αυτό στερεί από την καλλιέργεια την ποιότητα των ανθών. Όταν βάζω κάθε χρόνο καινούργια σπόρια, έχω το πρόβλημα ότι δεν ξέρω τι θα βγει. Όταν θέλει ο άλλος κάτι συγκεκριμένο, δεν γίνεται κάθε φορά να του δίνω άλλο πράγμα".
Υπάρχει επίσης το ζήτημα με τις διώξεις. "Περιμένουμε να γίνει ένα νομοσχέδιο που θα λέει ακριβώς τι θα γράφουν πάνω οι ελληνικές ταμπέλες στα προϊόντα. Όλα αυτά έχουν μείνει αρρύθμιστα και γι' αυτό όλα τα καταστήματα έχουν πρόβλημα. Υπάρχουν άνθρωποι που συλλαμβάνονται ακόμα" επισημαίνει ο Βασίλης.
Η απουσία ενημέρωσης είναι η άλλη όψη του νομίσματος του ανοίγματος τόσων μαγαζιών κάνναβης, στην οποία πρέπει να δώσουμε σημασία αναφέρει ο Μπάμπης. "Πρέπει να υπάρχουν κέντρα ενημέρωσης για την κάνναβη, δεν αρκεί η πληροφόρηση από στόμα σε στόμα. Είναι κάτι πρέπει να γίνει από γνώστες του χώρου και να στηθεί σε συνεργασία με το κράτος."
