Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
Κλωστική κάνναβη: H αναβίωση της καλλιέργειας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κλωστική κάνναβη: H αναβίωση της καλλιέργειας

Ένα σημαντικό πεδίο δραστηριοποίησης σε επίπεδο πρωτογενούς παραγωγής “άνοιξε” το νέο πλαίσιο για τη βιομηχανική (“κλωστική”) κάνναβη, δίνοντας ώθηση για την δημιουργία νέων καλλιεργειών στη χώρα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ουσία πρόκειται για μια αναβίωση της καλλιέργειας, καθώς η κάνναβη καλλιεργούνταν επί αιώνες για την παραγωγή σκοινιών και υφασμάτων, και μάλιστα η πρώτη αναφορά απαντάται στον Ηρόδοτο το 450 π.Χ. Στα μέσα του 20ού αιώνα η κάνναβη αποτελούσε βασική γεωργική καλλιέργεια και εξαγώγιμο προϊόν και λειτουργούσαν στην Ελλάδα κανναβουργεία που επεξεργάζονταν την ίνα για την παραγωγή σκοινιών.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, η καλλιέργεια της κάνναβης άρχισε να εγκαταλείπεται σταδιακά διεθνώς τη δεκαετία του 1950, καθώς από 11 εκατ. στρέμματα μέσης ετήσιας έκτασης, παγκοσμίως, την περίοδο 1948-1952, υποχώρησε σε 1,5 εκατ. στρέμματα την πενταετία 1987-1991, με κυριότερες χώρες καλλιέργειας τις: Κίνα, Καναδά, Ινδία, Αυστραλία, Ρωσία, Ουγγαρία.

Το 2016 έγινε η αρχή

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Ε.Ε. ξεκίνησε την επιδότηση νέων καλλιεργειών κι άρχισε η περίοδος αναβίωσης της κλωστικής κάνναβης, που μπορεί να αναπτυχθεί σε μεγάλο φάσμα αγροκλιματικών συνθηκών με αύξηση της βιωσιμότητας σε οικονομικό, περιβαλλοντικό, αγρονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν νέες πολύ παραγωγικές ποικιλίες με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα στην ψυχοτρόπο ουσία τετραϋδρακανναβινόλη (THC), ενώ αναπτύχθηκε και νέα τεχνολογία για την επεξεργασία της ίνας με χαμηλότερο κόστος.

Στην Ελλάδα, το 2016, με σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ, 1750/39224/31-3-2016) των υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, άνοιξε ο δρόμος για καλλιέργεια ποικιλιών Cannabis sativa L εγγεγραμμένων στον Κοινοτικό Κατάλογο, με περιεκτικότητα THC μικρότερη του 0,2%. Στην ίδια απόφαση ορίζονται οι διαδικασίες προέγκρισης που πρέπει να ακολουθήσει ο ενδιαφερόμενος ώστε να προχωρήσει σε καλλιέργεια, καθώς και οι υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή. Μέσα στον Δεκέμβριο του 2018 ολοκληρώθηκε και η δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου τροποποίησης της ΚΥΑ για τη βελτίωση του πλαισίου που αφορά την καλλιέργεια της βιομηχανικής κάνναβης στην Ελλάδα.

Ο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ έχει οριστεί ως αρμόδια αρχή για την αξιολόγηση των ποικιλιών κάνναβης στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της χώρας με σκοπό την αύξηση της παραγωγικότητας της καλλιέργειας, τη δημιουργία οδηγού καλλιέργειας ποικιλιών βιομηχανικής κάνναβης και ως υπεύθυνος για την εκπαίδευση των ελεγκτών που συλλέγουν τα δείγματα για την εξακρίβωση της περιεκτικότητας των χρησιμοποιούμενων ποικιλιών σε THC.

Ενδεικτικό της ανάπτυξης του τομέα είναι ότι το 2016 στην Ευρώπη η συνολική καλλιεργούμενη έκταση κλωστικής κάνναβης έφτασε τα 330.000 στρέμματα με κύρια χώρα καλλιέργειας τη Γαλλία, στην οποία καλλιεργείται σχεδόν το ήμισυ της προαναφερθείσας έκτασης, όταν το 2011 η καλλιεργούμενη έκταση ανερχόταν σε μόνο 80.000 στρέμματα.

Όμως και στην Ελλάδα καταγράφεται ανοδική πορεία, καθώς οι εκτάσεις βιομηχανικής κάνναβης που καλλιεργήθηκαν σε όλη τη χώρα έφτασαν στα 295 στρέμματα το 2017, από 24 στρέμματα το 2016.

Εκτιμάται πάντως ότι στην Ευρώπη η αγορά βιομηχανικής κάνναβης σε μια δεκαετία θα φτάσει περίπου τα 180 εκατ. ευρώ και της φαρμακευτικής τα 55,2 δισ. ευρώ.

Χρήσεις του φυτού

Όπως αναφέρεται στον Οδηγό Καλλιέργειας Κλωστικής Κάνναβης στην Ελλάδα (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ), η κλωστική κάνναβη και τα προϊόντα της χρησιμοποιούνται σε ευρύ φάσμα βιομηχανικών και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια προωθείται και η καλλιέργειά της ως ενεργειακού φυτού, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε κυτταρίνη (περίπου 60%) και της χαμηλής περιεκτικότητάς της σε λιγνίνη (περίπου 7%-8%).

Οι παραγόμενες ίνες 28% χρησιμοποιούνται για την κατασκευή σπάγκων, σκοινιών, δικτύων, υφασμάτων για σάκους, πανιά ιστιοφόρων και το “κανναβάτσο”. Οι ίνες ανώτερης ποιότητας προωθούνται στην υφαντουργία, ενώ μεγάλο μέρος των υπολοίπων ινών χρησιμοποιούνται από τη χαρτοβιομηχανία για την παραγωγή χαρτιού ειδικής ποιότητας. Το “καννάβι” των υδραυλικών για τη σύνδεση των σωλήνων ύδρευσης προέρχεται από κοντές και σπασμένες ίνες, κατώτερης ποιότητας, ενώ οι ίνες χρησιμοποιούνται και για την κατασκευή υλικών μόνωσης και οικοδομών, αλλά και στην αυτοκινητοβιομηχανία ως μονωτικό και στεγανωτικό επίστρωμα των αυτοκινήτων.

Η εντεριώνη των στελεχών της κάνναβης χρησιμοποιείται ως υλικό στρωμνής ζώων (άλογα ιππασίας), ενώ αποτελεί και άριστο χουμικό (χώμα)-βελτιωτικό του εδάφους για ανθοκομικά φυτά και κηπευτικές καλλιέργειες.

Οι σπόροι της κάνναβης αρχικά χρησιμοποιούνταν μόνο για τη διατροφή των ωδικών πτηνών, ενώ το λάδι που περιέχουν (20%-35% κατά μέσο όρο) είχε εφαρμογές κυρίως στη σαπωνοποιία και στη βερνικοποιία. Σήμερα πάντως υπάρχει έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον καθώς και μελέτες σχετικά με τη χρησιμοποίηση των σπόρων κάνναβης και των προϊόντων που παράγονται, όπως αλεύρι, πρωτεΐνη, λάδι για ανθρώπινη χρήση, λόγω της υψηλής θρεπτικής τους αξίας (βιταμίνη Ε, φολικό οξύ, φώσφορος, κάλιο, σίδηρος, ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα κ.ά.). Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015, το 55% των σπόρων χρησιμοποιήθηκε στη διατροφή, έναντι 30% το 2010.

Φαρμακευτική κάνναβη

Οι ταξιανθίες και τα φύλλα του φυτού με περιεκτικότητα σε δευτερογενείς μεταβολίτες, όπως τα κανναβινοειδή, θεωρούνται ένας πολλά υποσχόμενος τομέας τελικών χρήσεων της κάνναβης. Η κανναβιδιόλη (CBD) συναντάται σε ποσοστό 0,5%-2% στο πάνω από ένα τρίτο του φυτού και έχει μελετηθεί για τη θεραπευτικής της δράση σε καρκίνο, διαβήτη, Αλτσχάιμερ, επιληψία κ.λπ. Η αναλογία της THC/CBD χρησιμοποιείται για τον χαρακτηρισμό της κάνναβης σε φαρμακευτική ή όχι.

Για την παραγωγή φαρμακευτικής/ιατρικής κάνναβης ψηφίστηκε ειδικός νόμος τον Μάρτιο 2018, που αφορά στις ποικιλίες κάνναβης με περιεκτικότητα σε THC άνω του 0,2%, βάσει της οποίας στην ουσία θα δίνεται ενιαία έγκριση για παραγωγική διαδικασία που ξεκινά από τον σπόρο και καταλήγει σε συγκεκριμένο φαρμακευτικό προϊόν.

Το πλαίσιο αυτό αφορά κυρίως σε μεγάλου μεγέθους σχήματα - επενδύσεις και όχι σε μεμονωμένους καλλιεργητές, χωρίς να είναι απαγορευτική η συμμετοχή συνεργατικών σχημάτων.

Ήδη, πάντως, υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον για μεγάλες επενδύσεις στη χώρα μας, κυρίως από ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL