Σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό όσο και προκλητικό περιβάλλον καλείται σήμερα να ανταποκριθεί η επί της ουσίας “νεότευκτη” δημόσια Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), καθώς θέτει τις βάσεις για την εξέλιξη ενός πεδίου μέχρι πρότινος σχεδόν ανύπαρκτου στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, αλλά με σημαντικές προοπτικές το επόμενο διάστημα και ιδίως σε βάθος χρόνου.
Η ΕΔΕΥ υπήρχε από το 2011 στα χαρτιά, αφού στην πραγματικότητα ήταν αδρανής, με ένα Διοικητικό Συμβούλιο που απλώς υπέγραφε έναν ισολογισμό, χωρίς έσοδα και έξοδα, για να αποσταλεί στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους...
Μιλώντας στην “Αυγή”, ο πρόεδρος της ΕΔΕΥ Γιάννης Μπασιάς ανέφερε ότι τη διορατικότητα και την απόφαση “για να βγει από το ψυγείο” η αρχή είχε ο Π. Σκουρλέτης ως υπουργός ΠΕΝ, οπότε και ξεκίνησε το πραγματικό έργο της ΕΔΕΥ (2016).
Όπως είναι εύλογο, “καλύπτουμε τα πάντα”, σημείωσε, "δηλαδή το οικονομικό, το νομικό και το τεχνικό επίπεδο στα θέματα συμβάσεων παραχώρησης, επιπτώσεων στο περιβάλλον καθώς και την ασφάλεια υπεράκτιων εγκαταστάσεων (off shore safety), ελέγχοντας την εφαρμογή της σχετικής ευρωπαϊκής Οδηγίας στην Ελλάδα, ενώ προωθούμε ενεργά τη χώρα ως ελκυστικό διεθνή προορισμό επενδύσεων στον τομέα των υδρογονανθράκων".
Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα η εταιρεία είναι στελεχωμένη με συνολικά δεκαεννέα άτομα, που όμως “κάνουν δουλειά για εκατό” κατά τον πρόεδρό της, και στόχος είναι να φτάσουν σταδιακά στα είκοσι πέντε έως τριάντα άτομα, διατηρώντας το ευέλικτο σχήμα που θεωρείται ως το πλέον χρήσιμο για τη δραστηριότητά της και δημιουργώντας παράλληλα "μια μαγιά" νέων, ειδικευμένων επιστημόνων και στελεχών που θα πρωταγωνιστήσουν στις μελλοντικές εξελίξεις.
Ο ρόλος της δημόσιας αρχής
Κρίσιμη “δουλειά” της ΕΔΕΥ, που έχει ως μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Δημόσιο και διαχειρίζεται τα δικαιώματά του στο πεδίο της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων ανά την επικράτεια, είναι να επιτηρεί, να παρακολουθεί και να ελέγχει εάν οι εντολοδόχοι εκτελούν αυτό για το οποίο έχουν υπογράψει, δηλαδή τις υποχρεώσεις τους όπως προσδιορίζονται στις συμβάσεις παραχώρησης.
Ρόλος της ΕΔΕΥ, διευκρίνισε ο Γ. Μπασιάς, είναι να επιτηρεί τις εταιρείες και όχι να εξηγεί σε κάποια διαβούλευση “αν είναι καλές ή κακές”, γιατί κάτι τέτοιο θα συνιστούσε σύγκρουση συμφερόντων. "Εμείς", εξήγησε, "παρακολουθούμε τις εργασίες που κάνουν οι εταιρείες κι αν υπάρξει πρόβλημα, τότε η παρέμβασή μας θα είναι καίρια και αυστηρή, προχωρώντας στις αναγκαίες κινήσεις, ενημερώνοντας το ΥΠΕΝ και τις αρμόδιες αρχές, ενώ υπάρχει δυνατότητα ακόμα και επιβολής προστίμων". Όμως, τόνισε, σε καμία περίπτωση “η ΕΔΕΥ δεν μπορεί να μπει στη μέση”.
Άλλωστε, πρόσθεσε, ακριβώς εκ του ρόλου της, η ΕΔΕΥ αποτελεί και ένα “αντίβαρο” για περιφερειακούς και περιβαλλοντικούς φορείς που ενδιαφέρονται για περιοχές έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και είναι σημαντικό η εταιρεία να διατηρήσει την ανεξαρτησία της “διότι είναι η μόνη που έχει τη δυνατότητα να μην πέσει στην παγίδα της σύγκρουσης συμφερόντων”.
Στο επίπεδο της ασφάλειας εντάσσεται και η υποχρέωση δημιουργίας ενός συντονιστικού φορέα στην περίπτωση που υπάρξουν μεγάλα προβλήματα, ο οποίος τίθεται υπό την “ομπρέλα” του Ξενοκράτη, δηλαδή προβλέπει σχέδια έκτακτης ανάγκης, διαχείρισης μεγάλου κινδύνου. Το συντονιστικό σκέλος ανήκει στην ΕΔΕΥ, η οποία κινητοποιεί τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων φορέων και αρχών υπό την δική της οργανωτική ασπίδα. Ο Γ. Μπασιάς σημείωσε ότι πρόκειται για ένα ολόκληρο σύστημα και ζητήματα που δεν αφορούν ένα μόνο υπουργείο, τονίζοντας ότι “χρειάζονται επενδύσεις τώρα σε επίπεδο αναγκαίων υποδομών”.
Προετοιμασία για Κατάκολο - Πατραϊκό
Η... ευχή του Γ. Μπασιά για την επόμενη χρονιά είναι “να μην έχουμε αργοπορίες... Δεν μας αρέσουν οι παρατάσεις γιατί δημιουργούν καθυστερήσεις”. Εξήγησε ότι μια αίτηση για παράταση σημαίνει ότι η ΕΔΕΥ πρέπει να φτιάξει ένα πλάνο στο οποίο θα αναλύει τους λόγους του αιτήματος και στη συνέχεια να προχωρήσει στη σύνταξη εισήγησης, η οποία θα υποβληθεί στον αρμόδιο υπουργό. Όπως επισήμανε, "θέλουμε να προχωρήσουν οι εργασίες σε όλες τις περιοχές, ώστε να βγει μέρισμα για το κράτος το συντομότερο, καθώς όταν υπάρχουν παρατάσεις, έρχονται καθυστερήσεις και συνακόλουθα καθυστερεί και το κομμάτι των αποδόσεων".
Ενόψει της νέας χρονιάς, η ΕΔΕΥ προετοιμάζεται για τις εξελίξεις στο Κατάκολο και στον Πατραϊκό Κόλπο, καθώς εντός του 2019 αναμένεται να ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις στα αντίστοιχα “blocks”, που θα αποτελέσουν και πρόκριμα για τις επόμενες θαλάσσιες περιοχές ενόψει και της πρόκλησης των μεγάλων έργων της Κρήτης.
Κατά τον Γ. Μπασιά, τα πράγματα προχωράνε σιγά - σιγά, παράλληλα με την εξέλιξη των παραχωρήσεων, “οπότε δεν είναι κάτι που μας φοβίζει”, καθώς κατά τη μακρά διάρκεια των εργασιών τόσο στο ερευνητικό σκέλος όσο και σε εκείνο της εκμετάλλευσης η αρχή ενισχύεται σε όλα τα επίπεδα, ώστε να βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα σε κάθε στάδιο ωρίμανσης των έργων.
Προσέλκυση επενδύσεων
Η στρατηγική της ΕΔΕΥ είναι να μη γίνει νέος γύρος παραχωρήσεων. Προσφορότερη επιλογή, δηλαδή πιο ευέλικτη και λιγότερο χρονοβόρα, αποτελεί η ενημέρωση -στο πλαίσιο τεχνικών συνεδρίων καθώς και γεωπολιτικού / πολιτικού ή οικονομικού χαρακτήρα εκδηλώσεων- για το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν οι περιοχές και εφόσον υπάρχει ανταπόκριση οι επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν στην κατάθεση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Άλλωστε, η πρακτική αυτή αποτελεί και επιλογή (η τρίτη option) που επιτρέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Όπως επισήμανε ο Γ. Μπασιάς, “το κομμάτιασμα της πίτας που έγινε στον γύρο παραχωρήσεων το 2014 με τα είκοσι οικόπεδα έχει λήξει πια... Ήταν μια μάλλον ‘μπακαλίστικη’ λογική, που δεν πέτυχε”, ενώ με την προαναφερθείσα επιλογή "κερδίζουμε έξι με εννέα μήνες, δεδομένου ότι το βασικό ζητούμενο είναι να προχωρήσουμε εκτιμώντας μάλιστα ότι σε περίπου ένα τρίμηνο θα αρχίσει να αποσαφηνίζεται το ενδιαφέρον δυνητικών επενδυτών.
Οι ενημερώσεις-παρουσιάσεις που γίνονται σε πολλαπλά επίπεδα εντός και εκτός συνόρων έχουν ήδη ξεκινήσει και συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση -αξιοποιώντας παράλληλα και το momentum που δημιουργεί η έλευση των δύο ισχυρών, διεθνών εταιρειών για τα μεγάλα blocks στην Κρήτη. Αφορούν ουσιαστικά πέντε γεωλογικές ενότητες που καθεμία εμφανίζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της και διαφορετικές εξελίξεις: τις γεωλογικές συνθήκες που υπάρχουν, τα ενδιαφέροντα και τις πιθανότητες που υπολογίζονται, δεδομένου ότι κατ' αρχάς προσελκύεται το ενδιαφέρον σε τεχνικό επίπεδο.
