Σειρά παρεμβάσεων στην αγορά τροφίμων για τη στήριξη των παραγωγών αλλά και την προστασία των καταναλωτών, που αφορούν την υποχρεωτική επισήμανση της προέλευσης του γάλακτος και του κρέατος, καθώς και την επιβολή ορίου δύο μηνών στους εμπόρους για τις πληρωμές των αγροτών που διαθέτουν νωπά και ευαλλοίωτα τρόφιμα, περιλαμβάνει το πολυαναμενόμενο σχέδιο νόμου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Τα μέτρα αυτά έχει προαναγγείλει ο υπουργός Β. Αποστόλου εδώ και μήνες προκειμένου να αντιμετωπιστούν αφενός το φαινόμενο των ελληνοποιήσεων κι αφετέρου οι πολύμηνες καθυστερήσεις αποπληρωμής των παραγωγών από τους εμπόρους.
Στο ίδιο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται και διατάξεις σχετικά με την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου εκμετάλλευσης ιχθυοτρόφων υδάτων (λίμνες, λιμνοθάλασσες, θαλάσσιοι - παραλιακοί χώροι, ποτάμια), ενεργοποιείται ο Οργανισμός Διαχείρισης Ακίνητων Γαιών και Εξοπλισμών (ΟΔΙΑΓΕ) και ρυθμίζονται διάφορα θέματα αρμοδιότητας του υπουργείου.
Αναγραφή προέλευσης
Προχωρεί η υποχρεωτική επισήμανση προέλευσης για το γάλα και ως συστατικό στα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς και για το κρέας.
1. Γάλα: Αναφορικά με το γάλα, ο στόχος είναι πολλαπλός καθώς: ικανοποιείται η ανάγκη για ενημέρωση των καταναλωτών ως προς το βασικό συστατικό μεταποιημένων γαλακτοκομικών - τυροκομικών προϊόντων, αλλά και για προστασία τους μέσω διαφάνειας και ασφαλέστερης ιχνηλασιμότητας, διασφαλίζονται τα συμφέροντα των Ελλήνων γαλακτοπαραγωγών και η ποιότητα των προϊόντων απέναντι σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού, παρέχεται ασφαλές νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη καταναλωτικών / παραγωγικών πρακτικών.
Η υποχρεωτική επισήμανση αφορά τις συσκευασίες γάλακτος και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, προσυσκευασμένα ή μη, και ειδικότερα διατηρημένα γάλατα, μερικά ή ολικά αφυδατωμένα, αφρόγαλα, βούτυρο, γαλακτικές λιπαρές ύλες, γιαούρτι -συμπεριλαμβανομένων και ζυμωμένων: ξινόγαλα, κεφίρ, αριάνι, κουμίς-, τυροκομικά προϊόντα, ρυζόγαλο - κρέμα - επιδόρπια με βάση το γάλα.
Στην επισήμανση περιλαμβάνονται τα εξής:
* Χώρα αρμέγματος.
* Χώρα επεξεργασίας.
* Χώρα συσκευασίας.
Προβλέπεται επιβολή προστίμων, που θα κυμαίνονται από 500 έως 30.000 ευρώ, ενώ εντός 30 μηνών θα γίνει αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του μέτρου.
2. Κρέας: Ως προς την υποχρεωτική επισήμανση της καταγωγής - προέλευσης στο κρέας, στόχος είναι η δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος επισήμανσης και πληροφόρησης του καταναλωτή για το κρέας με κανόνες ιχνηλασιμότητας σε όλα τα στάδια της παραγωγής και διανομής από τη σφαγή μέχρι τη συσκευασία για να εξασφαλίζεται ο συσχετισμός μεταξύ του κρέατος και του ζώου από το οποίο προέρχεται το κρέας.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αφορά μόνο τις επιχειρήσεις λιανικής, κρεοπωλεία, καταστήματα λιανικής με τμήμα κρεοπωλείου, που απασχολούνται με πώληση προσυσκευασμένου ή μη νωπού κρέατος, διατηρημένου με απλή ψύξη και κατεψυγμένου κρέατος βοοειδών, χοιροειδών, αιγοπροβάτων και πουλερικών καθώς και κιμά, σπλάχνων και λοιπών βρώσιμων μερών του κρέατος.
Οι επιχειρήσεις λιανικής υποχρεούνται:
* Να αναγράφουν το είδος κρέατος, τη χώρα καταγωγής ή τις χώρες εκτροφής και χώρα σφαγής στα παραστατικά που εκδίδονται από τον φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό που χρησιμοποιούν (όπως ταμειακές μηχανές, φορολογικοί εκτυπωτές ΑΔΗΜΕ, ΕΑΦΔΔΣ) ολογράφως ή με συντομογραφία, καθώς και το βάρος των πωλούμενων ποσοτήτων.
* Να θέτουν υπόψη των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών τη μηνιαία εκτύπωση δελτίου αναφοράς “Ζ” ειδών κατά περίπτωση από τον φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό που χρησιμοποιούν, καθώς και την εκτύπωση δελτίου αναφοράς “Χ” ειδών κατά περίπτωση.
* Να προγραμματίσουν, στην περίπτωση ταμειακών μηχανών, τα είδη στην ταμειακή μηχανή και ο χειριστής να εισάγει σε κάθε πώληση το ακριβές βάρος κάθε πωλούμενου προϊόντος.
Όλες οι επιχειρήσεις διατηρούν για τρία χρόνια από την ημερομηνία πώλησης του κρέατος τη μηνιαία εκτύπωση αναφοράς “Ζ” ειδών που προκύπτει από τον φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό του.
Όπως αναφέρεται, επειδή οι εκτυπώσεις των ζυγιστικών μηχανών δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη διασταύρωση στοιχείων, καθώς υπάρχει δυνατότητα εικονικών ζυγίσεων, μεταφέρεται η πληροφόρηση καταγωγής - προέλευσης μέχρι και την πραγματική πώληση του κρέατος, που είναι η ταμειακή μηχανή για τα σημεία λιανικής πώλησης.
Με τον τρόπο αυτόν, σημειώνεται, το σύστημα ελέγχου έχει το απαραίτητο σημείο αναφοράς που θα του επιτρέψει την προς τα πίσω ιχνηλάτηση του προϊόντας και τη διαπίστωση τυχόν ελληνοποιήσεων και παραβάσεων σε όποιο στάδιο κι αν αυτές πραγματοποιηθούν.
Η προσαρμογή στις διατάξεις για την επισήμανση σε γάλα και κρέας πρέπει να γίνει εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου.
“Φρένο” στις καθυστερήσεις
Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται ο έμπορος αγροτικών προϊόντων που συναλλάσσεται με παραγωγό να εξοφλεί το τιμολόγιο προς τον τελευταίο εντός 60 ημερών από την έκδοσή του.
Στόχος είναι να αποκατασταθεί η δίκαιη ισορροπία μεταξύ παραγωγών και εμπόρων εξαλείφοντας τα φαινόμενα της αδικαιολόγητης και προδήλως καταχρηστικής επιβολής όρων που ευνοούν το φαινόμενο των πολύμηνων καθυστερήσεων στις πληρωμές νωπών - ευαλλοίωτων προϊόντων της αγροδιατροφικής αλυσίδας.
Η ρύθμιση αφορά: τα περισσότερα οπωροκηπευτικά (ντομάτες, μαρούλια, καρότα, αγγούρια, πιπεριές, μπιζέλια πατάτες κ.λπ.) και φρούτα (μήλα, μπανάνες, αχλάδια, εσπεριδοειδή, σταφύλια, βερίκοκα, κεράσια κ.ά.), καρπούς με κέλυφος, κρέατα, νωπό γάλα, βασιλικό πολτό, αλιεύματα, αυγά πουλερικών, σαλιγκάρια.
Ο παραγωγός πρέπει να κοινοποιήσει αμελλητί στην αρμόδια αρχή ηλεκτρονικό αντίγραφο του τιμολογίου, του σώματος της επιταγής (εφόσον η εξόφληση γίνεται με επιταγή), των παραστατικών που καθορίζουν την τελική αξία της συναλλαγής.
Διενεργείται έλεγχος από τις τράπεζες και δεν ισχύει το τραπεζικό απόρρητο για τη διαπίστωση της εμπρόθεσμης καταβολής του οφειλόμενου ποσού για τις συναλλαγές που αφορούν νωπά / ευαλλοίωτα προϊόντα.
Προβλέπεται επιβολή κυρώσεων - προστίμων επί των παραβατών εμπόρων:
* 30% επί της αξίας του τιμολογίου για παράβαση του χρονικού ορίου.
* Στην τρίτη υποτροπή γίνεται διαγραφή για ένα έτος από το Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων και δεν επιτρέπεται πραγματοποίηση εμπορικών πράξεων.
* Αν συνεχίσει την εμπορία στο διάστημα της διαγραφής, επιβάλλεται πρόστιμο 100.000 ευρώ.
* Πρόστιμο 5% επί της αξίας του τιμολογίου επιβάλλεται και στον παραγωγό, αν δεν διαβιβάσει τα ανωτέρω ηλεκτρονικά στοιχεία τις Αρχές.
Άλλες διατάξεις
Παράλληλα επανακαθορίζεται το πλαίσιο εκμετάλλευσης ιχθυοτρόφων υδάτων, μεταξύ άλλων, στα εξής σημεία:
* Δυνατότητα παροχής υπηρεσιών “αλιευτικού τουρισμού” και δράσεων οικοτεχνίας στα μισθωμένα ιχθυοτρόφα ύδατα.
* Εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου παρέχεται η δυνατότητα στις υπηρεσίες αλιείας να προβούν σε διαδικασία μίσθωσης των δημοσίων ιχθυοτροφείων, που βρίσκονται εκτός εκμετάλλευσης.
* Επανακαθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του αναπροσαρμοζόμενου κάθε φορά μισθώματος (αν διαπιστωθεί εσκεμμένη μείωση της τιμής των αλιευμάτων για να αλλοιωθεί το ύψος του μισθώματος, ο μισθωτής υπόκειται σε κυρώσεις).
* Οι ΟΤΑ (αντί του Δημοσίου σήμερα) δύνανται να εκμισθώνουν ιχθυότροφα ύδατα χωρίς δημοπρασία σε αλιευτικούς συνεταιρισμούς τις περιφέρειάς τους με απευθείας ανάθεση (5-10 έτη).
* Καταργείται η υποχρέωση καταβολής από τον μισθωτή υπέρ του Δημοσίου του 5% επί της αξίας της καθημερινής αλιευόμενης παραγωγής του μισθίου.
Επίσης χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό με 180.000 ευρώ ο ΟΔΙΑΓΕ για την αντιμετώπιση των εξόδων λειτουργίας τους (θα επιστραφεί ατόκως εντός επταετίας), παρατείνεται έως 29.8.2018 (έληξε 29.8.2016) η προθεσμία προσαρμογής των μονάδων υδατοκαλλιέργειας στο πλαίσιο του 2014, που λειτουργούσαν κατά την 29.8.2014, χωρίς άδεια ίδρυσης και λειτουργίας, ενώ αυξάνεται από 5.000 σε 15.000 ευρώ το πρόστιμο για τους Σταθμούς Επιθεώρησης Εξοπλισμού Εφαρμογής Γεωργικών Φαρμάκων που δεν τηρούν τις υποχρεώσεις τους σχετικά με τις διαδικασίες επιθεώρησης κ.ά.
