Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η προετοιμασία για την προκήρυξη, το αμέσως επόμενο διάστημα, του χρηματοδοτούμενου προγράμματος Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ, συνολικής δημόσιας δαπάνης 292,2 εκατ., στο οποίο αναμένεται να ενταχθούν περισσότερα από 30.000 νοικοκυριά, προκειμένου να αναβαθμιστούν ενεργειακά οι κατοικίες τους.
Σε αυτό το πλαίσιο ήδη “τρέχει” (λήγει στις 6/9) η πρόσκληση του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ), που είναι και ο αρμόδιος διαχειριστής του προγράμματος, για τη συμμετοχή των τραπεζών και ειδικότερα για τη δημιουργία ταμείου δανείων και την προσχώρηση σε συνεργασία με σκοπό την από κοινού επένδυση κεφαλαίων για την παροχή νέων δανείων που θα χορηγηθούν με ευνοϊκούς όρους σε τελικούς ωφελούμενους οι οποίοι θα ενταχθούν στο πρόγραμμα.
Παράλληλα, το ΕΤΕΑΝ προχωρά στην προκήρυξη διαγωνισμού για την πρόσληψη συμβούλου ως προς την τεχνική υποστήριξη της υλοποίησης της δράσης, ο οποίος θα διενεργηθεί ηλεκτρονικά στις 21/9 (4-15/9 θα είναι ο χρόνος υποβολής των προσφορών).
Στόχος είναι εντός του Σεπτεμβρίου να ενεργοποιηθεί η προκήρυξη για την ένταξη των δικαιούχων στο αναδιαμορφωμένο πρόγραμμα, καθώς πλέον καταργείται η προϋπόθεση του τραπεζικού δανεισμού για συμμετοχή και απλοποιείται η διαδικασία ένταξης με τη δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης.
Το πρόγραμμα
Υπενθυμίζεται ότι σκοπός του προγράμματος είναι η στήριξη των παρεμβάσεων που στοχεύουν στην ενεργειακή απόδοση και αναβάθμιση κατοικιών, στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην έξυπνη διαχείριση της ενέργειας κ.λπ., ώστε να μειωθεί η κατανάλωση της πρωτογενούς ενέργειας.
Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων, ανά τελικό αποδέκτη, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 25.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, ενώ το πλήθος των νοικοκυριών που θα υπαχθούν εκτιμάται σε 31.500. Οι υπαγωγές θα προκύπτουν κατόπιν άμεσης εξέτασης των αιτήσεων και μέχρι εξαντλήσεως του διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και από εθνικούς πόρους, μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) και του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία” (ΕΠΑνΕΚ) του ΕΣΠΑ 2014-2020. Η συνολική δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 292,2 εκατ., εκ των οποίων 248,1 εκατ. προέρχονται από το ΕΠΑνΕΚ και 44,1 εκατ. από τα ΠΕΠ, ενώ συνολικά αναμένεται να κινητοποιηθούν περίπου 500 εκατ. ευρώ.
Ποιες κατοικίες αφορά
Επιλέξιμη κατοικία είναι η μονοκατοικία, η πολυκατοικία ως σύνολο κτηρίου και το μεμονωμένο διαμέρισμα, εφόσον:
* Χρησιμοποιείται ως κατοικία,
* Φέρει οικοδομική άδεια,
* Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) σε κατηγορία ίση ή χαμηλότερη της Δ (η ενεργειακή κατανάλωση των κατοικιών και ιδιαίτερα τα θερμικά απροστάτευτα κτήρια συνδέονται κυρίως με την παλαιότητά τους: το 83,82% των κτηρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν από το έτος 1980 είναι κατηγορίας Η, σύμφωνα με τα ΠΕΑ που εκδόθηκαν έως το 2014, ενώ τα κτήρια που κατασκευάστηκαν τις επόμενες τρεις δεκαετίες είναι σε μεγάλο ποσοστό κατηγορίας Γ ή Δ),
* Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
Ειδικότερα για τα διαμερίσματα πολυκατοικιών θα πρέπει να πληρούνται τα εξής:
* Τουλάχιστον το 50% των ιδιοκτησιών (διαμερίσματα και λοιπές χρήσεις) να χρησιμοποιείται ως κατοικία. Όμως δεν χαρακτηρίζονται ως επιλέξιμες οι ιδιοκτησίες που δεν χρησιμοποιούνται για κατοικία (π.χ., κατάστημα στο ισόγειο κτηρίου).
* Έπειτα από απόφαση της γενικής συνέλευσης υποβάλλεται σχετική αίτηση από εκπρόσωπο του συνόλου των ιδιοκτητών των διαμερισμάτων με στοιχεία σχετικά με την ικανοποίηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του κτηρίου καθώς και επιμέρους αιτήσεις από καθένα από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα.
* Υποβάλλεται ΠΕΑ που αφορά συνολικά στο μέρος του κτηρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία.
Ωφελούμενοι - παρεμβάσεις
Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που:
1. Έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία,
2. Πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που τίθενται (ΠΙΝΑΚΑΣ).
Το βασικό ποσοστό επιχορήγησης κλιμακώνεται από 25% έως 60%, ανάλογα με την κατηγορία εισοδήματος (ατομικό/οικογενειακό), φτάνοντας κατ’ ανώτατο στο 70%, με αύξηση της επιχορήγησης κατά 5% ανά προστατευόμενο μέλος (τέκνα), για εισοδήματα έως 35.000 ευρώ.
Δεδομένου ότι ο επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων, ανά αποδέκτη, ανέρχεται κατ’ ανώτατο στις 25.000 ευρώ, το ανώτατο ποσό ενίσχυσης (70%), αντίστοιχα, φτάνει μέχρι τα 17.500 ευρώ.
Κάθε φυσικό πρόσωπο έχει δικαίωμα υποβολής μίας μόνο αίτησης. Το εισόδημα καθορίζεται βάσει του εκκαθαριστικού σημειώματος της τελευταίας, από την υποβολή της αίτησης, δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Οι επιλέξιμες παρεμβάσεις αφορούν έργα ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων και συγκεκριμένα:
* Αντικατάσταση κουφωμάτων.
* Αντικατάσταση συστημάτων σκίασης.
* Τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτηρίου συμπεριλαμβανομένου του δώματος / στέγης και της πυλωτής.
* Αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης.
* Αναβάθμιση του συστήματος παροχής ζεστού νερού χρήσης.
Ενίσχυση - δάνειο
Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός ανά αίτηση τελικού αποδέκτη/ωφελούμενου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 250 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο κατοικίας, με μέγιστο τις 25.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.
Παράλληλα, καλύπτεται από το πρόγραμμα, υπό την προϋπόθεση υπαγωγής της αίτησης σε αυτό και επίτευξης του ελάχιστου ενεργειακού στόχου του προγράμματος: α) το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων, β) η αμοιβή του συμβούλου έργου, γ) τυχόν μελέτες απαιτούμενες από την κείμενη νομοθεσία για την ορθή υλοποίηση παρεμβάσεων (π.χ. έλεγχος στατικής επάρκειας κ.λπ.).
Οι ωφελούμενοι λαμβάνουν την αντίστοιχη επιχορήγηση ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία στην οποία εμπίπτουν και τις τυχόν προσαυξήσεις προστατευόμενων μελών και είτε αναλαμβάνουν την πληρωμή του υπολοίπου ή μέρους του ποσού με ίδια κεφάλαια, είτε συνάπτουν δανειακή σύμβαση, εφόσον το επιθυμούν, για το υπόλοιπο ποσοστό του τελικού επιλέξιμου προϋπολογισμού του έργου με 100% επιδότηση επιτοκίου.
Σημειώνεται ότι ως προς το δάνειο αναμένεται να ισχύσουν τα εξής:
* Υφίσταται μηδενικό διαχειριστικό κόστος για τον τελικό αποδέκτη/ωφελούμενο, ανά φάκελο δανείου,
* Δεν απαιτούνται από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό εξασφαλίσεις για την παροχή δανείου (Επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα να τεθεί εγγυητής κατά την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στο πρόγραμμα σε όσες περιπτώσεις το επιθυμούν οι πολίτες προκειμένου να βελτιώσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα και ιδίως σε περιπτώσεις ηλικιωμένων, ανήλικων και πολιτών που στερούνται επαρκούς ατομικού εισοδήματος, όπως ενδεικτικά οικοκυρές και άνεργοι),
* Η διάρκεια του δανείου είναι 4, 5, 6 έτη, με καταληκτική ημερομηνία επιλεξιμότητας τόκων την 31η/12/2023,
* Η τοκοχρεωλυτική απόσβεση του δανείου γίνεται με μηνιαία συχνότητα πληρωμής δόσεων με σταθερό επιτόκιο καθ’ όλη τη διάρκεια του δανείου,
* Παρέχεται η δυνατότητα για πρόωρη μερική ή ολική εξόφληση του δανείου χωρίς επιβάρυνση του δανειολήπτη,
* Ο δικαιούχος καταβάλλει τους τόκους στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό μετά την καταβολή της αντίστοιχης δόσης κεφαλαίου από τον τελικό αποδέκτη/ωφελούμενο. Σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής δόσης κεφαλαίου, ο δικαιούχος δύναται να καταβάλει τους τόκους στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό για χρονικό διάστημα έως 3 μήνες από την ημερομηνία της πρώτης καθυστέρησης.
Τα βασικά “βήματα” για ένταξη στο πρόγραμμα
Με την έναρξη του προγράμματος, ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει ηλεκτρονικά την αίτησή του στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος (http://exoikonomisi.ypeka.gr). Η υποβολή της αίτησης γίνεται με τους κωδικούς του taxisnet του ενδιαφερόμενου.
Ο ενδιαφερόμενος καταχωρίζει τα στοιχεία του για τον έλεγχο της καταρχήν επιλεξιμότητας. Τα οικονομικά στοιχεία που καταχωρίζει, καθώς και τα στοιχεία του ακινήτου για το οποίο γίνεται η αίτηση διασταυρώνονται από το taxisnet και μόνο εφόσον υπάρχει ταύτιση μπορεί να προχωρήσει η αίτηση στο επόμενο στάδιο.
Στη συνέχεια, καταχωρίζει στο πληροφοριακό σύστημα τα στοιχεία του Α’ ΠΕΑ, τις παρεμβάσεις που έχει επιλέξει και το αντίστοιχο κόστος τους καθώς και τον ενεργειακό στόχο που θα πετύχει μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων και, τέλος, επισυνάπτει ηλεκτρονικά στην αίτησή του τα δικαιολογητικά που απαιτούνται σε μορφή pdf.
Γίνεται έλεγχος από το σύστημα σχετικά με την πληρότητα των καταχωρίσεων, τα οικονομικά στοιχεία, τα στοιχεία του ακινήτου, την επίτευξη του ενεργειακού στόχου, την πληρότητα των απαιτούμενων δικαιολογητικών και καταχώριση της αίτησης ως “κατ’ αρχήν επιλέξιμη” ή “μη επιλέξιμη - απορρίπτεται”.
Εφόσον η αίτηση είναι επιλέξιμη, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει την αίτησή του λαμβάνοντας στη συνέχεια μοναδικό εξαψήφιο ακέραιο αριθμό πρωτοκόλλου. Ενημερώνεται για τον επιλέξιμο προϋπολογισμό, το ποσοστό και το ποσό της επιχορήγησης, το ανώτατο επιλέξιμο κόστος των παρεμβάσεων, του σύμβουλου έργου, τυχόν μελετών καθώς και των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων. Το ποσό της επιχορήγησης δεσμεύεται με την υποβολή της αίτησης για χρονικό διάστημα δύο μηνών, εντός του οποίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία προέγκρισης του δανείου.
Ο ενδιαφερόμενος, εφόσον επιθυμεί τη λήψη δανείου, επιλέγει τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό που επιθυμεί για να διενεργηθεί έλεγχος της πιστοληπτικής του ικανότητας. Οι συνεργαζόμενοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οφείλουν να ολοκληρώσουν τον έλεγχο και να απαντήσουν στον αιτούντα με ηλεκτρονική επιστολή το συντομότερο και σε κάθε περίπτωση όχι πέρα των 15 εργάσιμων ημερών, από την ολοκλήρωση του αιτήματος για λήψη δανείου (πληρότητα δικαιολογητικών). Επίσης, έχει τη δυνατότητα, εφόσον επιθυμεί, να προχωρήσει την αρχική αίτηση χωρίς δάνειο μετά το πέρας της προθεσμίας που τίθεται στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό για να ολοκληρώσει τον πιστοληπτικό έλεγχο.
Κατόπιν, ο ωφελούμενος υποβάλλει δήλωση αποδοχής της συμμετοχής του στο πρόγραμμα (και τους όρους αυτού) ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα. Αν έχει επιλεγεί λήψη δανείου, αναμένεται η υπογραφή της δανειακής σύμβασης.
Με την υπογραφή της δανειακής σύμβασης υπάρχει δυνατότητα εκταμίευσης ποσοστού 70% του δανείου, το οποίο αποτελεί προκαταβολή για την υλοποίηση του έργου.
Ακολουθεί η υλοποίηση των παρεμβάσεων στην κατοικία και έπεται η δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση και η έκδοση του Β’ ΠΕΑ κ.τ.λ.
Ηλεκτρονική υποβολή - παρακολούθηση
Ως μια από τις βασικές τομές στον επανασχεδιασμό του προγράμματος θεωρείται η εισαγωγή ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης και παρακολούθησής του.
Μέσω ολοκληρωμένης πληροφοριακής πλατφόρμας θα υποβάλλονται στοιχεία-δικαιολογητικά και θα παρακολουθείται η εξέλιξη των αιτήσεων όσο και του ίδιου του προγράμματος από τους εμπλεκόμενους - και τους πολίτες.
Πρόκειται για την υλοποίηση νέου ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος, το οποίο θα αποτελέσει τη βασική πλατφόρμα καταχώρισης και παρακολούθησης των ενεργειών και βημάτων του προγράμματος, όπως η υποβολή της αίτησης, η παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του κάθε επιδοτούμενου έργου, συμπεριλαμβανομένης της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση.
Το σύστημα αυτό, το οποίο θα είναι διαθέσιμο μέσω Διαδικτύου, θα παρέχει τη δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα, δίνοντάς τους άμεση πρόσβαση στη διαχείριση των στοιχείων της αίτησής τους καθ’ όλα τα στάδια προόδου της πορείας της αίτησης, εφαρμόζοντας παράλληλα τους απαιτούμενους ελέγχους και κανόνες.
Παράλληλα, θα παρέχεται η δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν να ακολουθήσουν διαδικασία υποβολής αιτήματος δανειοδότησης από τράπεζα της επιλογής τους. Η διαδικασία της υποβολής αίτησης του δανείου θα παρακολουθείται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος σύμφωνα με τους όρους και προϋποθέσεις του προγράμματος και θα δίνει τη δυνατότητα στον πολίτη να συμπληρώνει και συντηρεί όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για την έγκριση του δανείου σε αλληλεπίδραση και επικοινωνία με τις τράπεζες, οι οποίες θα εφαρμόζουν τη διαδικασία αξιολόγησης και θα ενημερώνουν/ενημερώνονται από το σύστημα μέσω κατάλληλων διεπαφών με την εξέλιξή της.
Το σύστημα θα καλύπτει πλήρως το σύνολο των βημάτων των διαδικασιών που περιγράφονται αναλυτικά στη συνημμένη ροή εργασίας, καθώς και όποιες αλλαγές-προσθήκες ενσωματωθούν κατά τη φάση της υλοποίησής του. Η υλοποίηση του συστήματος θα γίνει με χρήση σύγχρονων εργαλείων ανοιχτής αρχιτεκτονικής, θα περιλαμβάνει υποστήριξη από Σχεσιακό Σύστημα Βάσης Δεδομένων (RDBMS), καθώς και δυνατότητα υποστήριξης απεριόριστου αριθμού χρηστών.
Όλες οι λειτουργίες του συστήματος έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι προσβάσιμες μέσω οποιουδήποτε browser χωρίς την ανάγκη εγκατάστασης πρόσθετου λογισμικού.
