Το Αγιωργίτικο της Νεμέας, το Ασύρτικο της Σαντορίνης, το Μοσχοφίλερο της Μαντινείας και το Ξινόμαυρο της Νάουσας αποτελούν τον «πολιορκητικό κριό» της ελληνικής παραγωγής κρασιού στην προσπάθεια αναγνώρισης και εδραίωσης του ελληνικού κρασιού στο διεθνές στερέωμα
Η Λημνιώνα θεωρείται το «ανερχόμενο αστέρι» των ελληνικών κόκκινων ποικιλιών τα επόμενα χρόνια. Δίνει κρασιά με εξαιρετικά βαθύ, ζωηρό και σκούρο κόκκινο χρώμα. Προέρχεται από τη Θεσσαλία και πιο συγκεκριμένα από τις περιοχές της Καρδίτσας και του Τυρνάβου, ωστόσο σήμερα, λόγω και των προσδοκιών που τη συνοδεύουν, καλλιεργείται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας
Η Κυδωνίτσα είναι η πιο γνωστή από μια ομάδα «εξαφανισμένων» και ασυνήθιστων λευκών ποικιλιών, που αναδύθηκε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα στην περιοχή της Λακωνίας. Σήμα κατατεθέν της το επίμονο άρωμα, που παραπέμπει στο γλυκό κυδώνι
Με 220 καταγεγραμμένες ποικιλίες και περισσότερες από 70 να εμφανίζουν έντονο εμπορικό ενδιαφέρον, το ελληνικό κρασί μοιάζει να βρίσκει σιγά - σιγά τον δρόμο του προς την αναγνώριση.
Κύριοι εκπρόσωποί του το Αγιωργίτικο της Νεμέας, το Ασύρτικο της Σαντορίνης, το Μοσχοφίλερο της Μαντινείας και το Ξινόμαυρο της Νάουσας.
Οι τέσσερις αυτές ποικιλίες αποτελούν τον «πολιορκητικό κριό» της ελληνικής παραγωγής κρασιού στην προσπάθεια αναγνώρισης και σε δεύτερο στάδιο εδραίωσης του ελληνικού κρασιού στο διεθνές στερέωμα.
1. Το Αγιωργίτικο είναι μια ερυθρή ποικιλία, που συχνά αναφέρεται ως «πολυδύναμη», επειδή μπορεί να οδηγήσει σε ευρύ φάσμα τύπων και στυλ κρασιών, από δροσιστικά ροζέ έως συμπυκνωμένα γλυκά. Ωστόσο τα πιο γνωστά στυλ κρασιών από την εν λόγω ποικιλία είναι δύο: τα νεαρά, ξηρά κόκκινα δεξαμενής και τα κόκκινα που έχουν ωριμάσει σε βαρέλι τουλάχιστον για ένα χρόνο.
Η συγκεκριμένη ποικιλία ανήκει στον οίνο ΠΟΠ Νεμέα, τη μεγαλύτερη ζώνη ονομασίας προέλευσης κόκκινου κρασιού στην Ελλάδα. Η Νεμέα είναι συνυφασμένη πλέον με το Αγιωργίτικο λόγω παράδοσης, μιας και η ποικιλία καλλιεργούνταν στην ευρύτερη περιοχή. Εν τούτοις πλέον πολλοί παραγωγοί καλλιεργούν τη συγκεκριμένη ποικιλία και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου ή ακόμα και στη Βόρεια Ελλάδα.
Τέλος το Αγιωργίτικο είναι ένα κρασί που μπορεί να καταναλωθεί νέο, παρότι διατηρεί τη δυναμική παλαίωσης για πολλά χρόνια.
2. Το Ξινόμαυρο προσφέρει ερυθρά, δυναμικά ροζέ, αρωματικά αφρώδη, ακόμα και γλυκά κρασιά. Φυτεμένο σε κάθε γωνιά της Κεντρικής και της Βόρειας Ελλάδας, το Ξινόμαυρο ανήκει στα ερυθρά κρασιά ΠΟΠ Νάουσα, ΠΟΠ Αμύνταιο, ΠΟΠ Γουμένισσα και ΠΟΠ Ραψάνη.
Πολλοί το ονομάζουν «ελληνικό νεμπιόλο», ωστόσο το Ξινόμαυρο κατέχει δίκαια μια υψηλότατη θέση στις ελληνικές ποικιλίες.
3. Το Ασύρτικο είναι μια σπάνια λευκή ποικιλία, από τις σπουδαιότερες στη λεκάνη της Μεσογείου. Προέρχεται από τη Σαντορίνη, αλλά εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα φτάνοντας να θεωρείται από τις πιο σημαντικές γηγενείς ποικιλίες. Δίνει κυρίως λευκά ξηρά κρασιά, μερικά από τα οποία ωριμάζουν σε βαρέλι. Ωστόσο ορισμένα γλυκά κρασιά παράγονται από λιαστό σταφύλι της συγκεκριμένης ποικιλίας.
Το Ασύρτικο κυριαρχεί στον οίνο ΠΟΠ Σαντορίνη, ωστόσο έχει επιχειρηθεί να καλλιεργηθεί στις περισσότερες ελληνικές αμπελουργικές περιοχές. Από άλλα νησιά του Αιγαίου έως τη Μακεδονία, την Κεντρική Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Τέλος, υπάρχουν και τα γλυκά Ασύρτικα, όπως το Vinsanto. Όλα τα Ασύρτικα, τόσο τα δεξαμενής όσο και αυτά που ωριμάζουν σε βαρέλι, παλαιώνουν με ασφάλεια για πέντε ή ακόμα και δέκα χρόνια. Τα δε γλυκά Ασύρτικα ο χρόνος όχι μόνο δεν τα χαλάει, αλλά τα βελτιώνει.
4. Το Μοσχοφίλερο, το πιο αρωματικό από όλα τα μέλη της «οικογένειας των φιλεριών», αν και διαθέτει ρώγες με κόκκινη ή γκριζωπή φλούδα, χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για την παραγωγή ξηρών λευκών κρασιών.
Πυρήνας της καλλιέργειας του Μοσχοφίλερου είναι η Πελοπόννησος και ιδιαίτερα το οροπέδιο της Μαντινείας, το οποίο αποτελεί και ΠΟΠ. Το Μοσχοφίλερο δεν χάνει τη χαρακτηριστική έντονη μυρωδιά του ακόμα και όταν οινοποιηθεί με τη μέθοδο της Καμπανίας, δίνοντας λεπτά αφρώδη κρασιά, ή ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις που οινοπαραγωγοί αποφασίσουν την ωρίμανσή του σε βαρέλι.
Ποικιλίες που αξίζουν προσοχή...
Το Μπεγλέρι είναι λευκό σταφύλι, που απαντάται σπάνια, στα νησιά του Αιγαίου. Δίνει κρασιά ελαφρά, δροσιστικά και με έντονο άρωμα εσπεριδοειδών.
Η Κυδωνίτσα είναι η πιο γνωστή από μια ομάδα «εξαφανισμένων» και ασυνήθιστων λευκών ποικιλιών, που αναδύθηκε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα στην περιοχή της Λακωνίας. Σήμα κατατεθέν της το επίμονο άρωμα, που παραπέμπει στο γλυκό κυδώνι. Προς το παρόν οι μονοποικιλιακές εμφιαλώσεις είναι λίγες και όλες προέρχονται από τη περιοχή δίνοντας κρασιά που καλό είναι να καταναλώνονται μέσα σε τρία χρόνια.
Πιθανότατα η πρώτη ύλη για τον Βίβλινο Οίνο της αρχαιότητας, το σπάνιο Μούχταρο, καλλιεργείται στην κεντρική Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή της Θήβας, δίνοντας κόκκινα κρασιά.
Το Λιάτικο είναι μια ερυθρή ποικιλία της Κρήτης που μπορεί να δώσει ερυθρά ξηρά κρασιά εξαιρετικής φινέτσας, αλλά φτάνει στο απόγειό της στα γλυκά κρασιά. Η μακρά παλαίωση σε βαρέλι είναι σημαντική και συνήθως γίνεται σε μεγάλα, παλιά βαρέλια. Το Λιάτικο απαντάται σε όλη την Κρήτη, αλλά τα καλύτερα κρασιά θεωρούνται αυτά που παράγονται στο Ηράκλειο (οίνος ΠΟΠ Δαφνές) και το Λασίθι (οίνος ΠΟΠ Σητεία).
Το Γουστολίδι ή Βοστυλίδι είναι μία λευκή ποικιλία με ιδιαίτερο χαρακτήρα, που καλλιεργείται στα νησιά του Ιονίου και στην Πελοπόννησο.
Η Λημνιώνα, -όχι το Λημνιό- θεωρείται το «ανερχόμενο αστέρι» των ελληνικών κόκκινων ποικιλιών τα επόμενα χρόνια. Η εν λόγω ποικιλία δίνει κρασιά με εξαιρετικά βαθύ, ζωηρό και σκούρο κόκκινο χρώμα. Η Λημνιώνα προέρχεται από τη Θεσσαλία και πιο συγκεκριμένα από τις περιοχές της Καρδίτσας και του Τυρνάβου, ωστόσο σήμερα, λόγω και των προσδοκιών που τη συνοδεύουν, καλλιεργείται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα κρασιά που προκύπτουν από την εν λόγω ποικιλία ωφελούνται αν παλαιώσουν τουλάχιστον για λίγα χρόνια στη φιάλη, ενώ φτάνουν στο ζενίθ τους μέσα σε δέκα ή και περισσότερα χρόνια.
Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ως «ονομασία προέλευσης» νοείται η ονομασία που ταυτοποιεί ένα προϊόν το οποίο «κατάγεται» από συγκεκριμένο τόπο, περιοχή ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, χώρα, του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον και όλα τα στάδια της παραγωγής του εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.
