Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για την αλυσίδα Μαρινόπουλος, η οποία το αργότερο μέσα στις επόμενες 82 ημέρες θα πρέπει να έχει βρει λύση στο πρόβλημά της, με την αγωνία των εργαζομένων της και των προμηθευτών της να κορυφώνεται. Μπορεί την Παρασκευή το απόγευμα το Πρωτοδικείο Αθηνών να έκανε δεκτές τις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων της Μαρινόπουλος και των τριών συγγενών με αυτή εταιρειών, θέτοντάς τες σε καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές τους μέχρι τη συζήτηση των κύριων προσφύγων για υπαγωγή στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα στις 21 Σεπτεμβρίου, αυτό όμως δεν είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για να επιβιώσει η αλυσίδα, από την οποία εξαρτάται η εργασιακή ζωή 12.500 εργαζομένων της αλλά και εκατοντάδων άλλων επιχειρήσεων - προμηθευτών της και κατ’ επέκταση των εργαζομένων αυτών.
Επί της ουσίας η απόφαση του Πρωτοδικείου την Παρασκευή “παγώνει” τον χρόνο για τη Μαρινόπουλος ώς προς το σκέλος των αναγκαστικών εκτελέσεων από τους πιστωτές της. Σημειώνεται εδώ ότι το δικαστήριο αποφάσισε την προστασία της περιουσίας του ομίλου, απαγορεύοντας κατασχέσεις από τους πιστωτές. Παράλληλα, παγώνει κάθε μεταβολή της περιουσιακής κατάστασης του ομίλου απαγορεύοντας τη διάθεση των ακινήτων και του εξοπλισμού. Από το καθεστώς προστασίας εξαιρούνται οι εργαζόμενοι, όπως είχαν ζητήσει, ώστε αν δεν πληρώνονται να μπορούν να διεκδικήσουν τα δεδουλευμένα τους, και οι μισθώσεις.
Το πρόβλημα που έκρυβαν κάτω από το χαλί
Το πρόβλημα με την αλυσίδα Μαρινόπουλος δεν είναι καινούργιο. Για πάνω από μια τετραετία η αλυσίδα έσπρωχνε το πρόβλημα κάτω από το χαλί. Μόλις πριν από δύο χρόνια, το 2014, όπως προκύπτει από την οικονομική έκθεση της αλυσίδας, το πρόβλημα ήταν ήδη μεγάλο και έπρεπε να αντιμετωπιστεί άμεσα. Στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου που συνοδεύει την οικονομική έκθεση η οποία δημοσιεύθηκε με αρκετή χρονοκαθυστέρηση, μόλις στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, όπως και οι οικονομικές εκθέσεις του 2012 και του 2013, αναφέρεται χαρακτηριστικά: “Σε περίπτωση που η εταιρεία και η μητρική της εταιρεία δεν αναχρηματοδοτήσουν τα υφιστάμενα δάνεια του ομίλου, και δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν επιπρόσθετη χρηματοδότηση για να καλύψουν τις τρέχουσες και μελλοντικές κεφαλαιακές ανάγκες της εταιρείας και του ομίλου, η εταιρεία μπορεί να μην έχει την ικανότητα να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Κατά συνέπεια, υπάρχουν ενδείξεις ουσιώδους αβεβαιότητας που ενδεχομένως να δημιουργεί σημαντική αμφιβολία για τη βιωσιμότητα της εταιρείας και την ικανότητα να συνεχίσει τη δραστηριότητά της”.
Πέρυσι η εταιρεία ξεκίνησε να καθυστερεί ακόμη περισσότερο τις πληρωμές προς τους προμηθευτές, κάτι που και η ίδια αναφέρει στην αίτησή της: καθυστερούσε τις πληρωμές, οι προμηθευτές διέκοπταν την τροφοδοσία με προϊόντα, οι καταναλωτές στράφηκαν σε άλλες αλυσίδες και οι πωλήσεις της εταιρείας Μαρινόπουλος μειώνονταν ακόμη περισσότερο. Στην έκθεση αναφέρεται επίσης πως «οι διευθυντές των καταστημάτων είχαν πάρει άδεια να προσφέρουν μεγάλες εκπτώσεις σε χονδρικές πωλήσεις, προκειμένου να αυξήσουν τον τζίρο, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι η εταιρική στρατηγική πολιτική δεν ήταν αυστηρή. Το αποτέλεσμα της ακολουθούμενης στρατηγικής εκ μέρους της διοίκησης της εταιρείας, σε συνδυασμό με τις αρνητικές επικρατούσες οικονομικές συνθήκες στη χώρα μας, ήταν να χειροτερέψει τη ρευστότητα του ομίλου».
Βέβαια αρκετοί προμηθευτές της έκαναν τα στραβά μάτια εκτιμώντας ότι είναι καλύτερα να έχεις θέση στα ράφια της μεγαλύτερης αλυσίδας της χώρας, κερδίζοντας πόντους έναντι του ανταγωνισμού, παρά να είσαι εκτός. Απλώς τώρα ήρθε η ώρα του λογαριασμού, ο οποίος είναι αστρονομικός. Όχι μόνο για την αλυσίδα Μαρινόπουλος, ούτε αποκλειστικά και μόνο για τους 12.500 εργαζόμενους αυτής, αλλά για το σύνολο της εθνικής οικονομίας η οποία δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος μιας βόμβας μεγατόνων που για τα μέτρα της χώρας θα είναι πολλαπλάσια από τη ζημιά που προκάλεσε η Lehman Brothers, όπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς. Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα. Το άνοιγμα της αλυσίδας Μαρινόπουλος στην αγορά ξεπερνά τα 1,3 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο, σύμφωνα με ανθρώπους που βρίσκονται στον στενό κύκλο των διαπραγματεύσεων που πραγματοποιούνται τις τελευταίες ημέρες προκειμένου να βρεθεί λύση, αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ (σ.σ.: προσμετρούνται αθροιστικά οι οφειλές της Μαρινόπουλος Α.Ε. και των τριών συγγενών επιχειρήσεων με αυτήν, που κατέθεσαν χθες με τη σειρά τους αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99), αν και η πλευρά της Μαρινόπουλος επιμένει ότι το άνοιγμά της στην αγορά είναι στα 1,3 δισ. ευρώ.
Τεκτονικές αλλαγές στο λιανεμπόριο τροφίμων
Η περίπτωση της Μαρινόπουλος, η οποία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, δεν είναι η μοναδική. Τα τελευταία χρόνια μεγάλα ονόματα της αγοράς έγιναν μικρά, ενώ από το 2008 37 αλυσίδες σούπερ μάρκετ σταμάτησαν τη λειτουργία τους, 850 καταστήματα εξαγοράσθηκαν και αρκετοί εργαζόμενοι οδηγήθηκαν στην ανεργία. Μόνο πέρυσι, 1 δισ. ευρώ απορροφήθηκε ή χάθηκε από τις μικρότερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Την ίδια στιγμή παράγοντες της αγοράς εκτιμούν πως έρχονται και άλλες αλλαγές στο χώρο και δεν θα μείνουν όπως λένε πάνω από 5 μεγάλα groups και ότι το μέσο καλάθι θα υποχωρήσει ακόμη περισσότερο.
Ήδη με βάση έρευνα της Exceed Consulting που παρουσιάσθηκε πριν από δέκα ημέρες η μέση μηνιαία δαπάνη έχει υποχωρήσει στα 269,7 ευρώ από 303 ευρώ που ήταν ένα χρόνο πριν. Από την έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 2.000 ατόμων σε Αττική και Θεσσαλονίκη, προκύπτει πως οι καταναλωτές με μέσο μηνιαίο εισόδημα έως 700 ευρώ δαπανούν για αγορές μέσω σούπερ μάρκετ κατά μέσο όρον 190,5 ευρώ μηνιαίως, ήτοι το 27,14% του εισοδήματός τους, όταν τα εισοδήματα των 700 - 1.200 ευρώ ξοδεύουν 263,6 ευρώ (ποσοστό 27,74% του εισοδήματός τους), τα 325,2 ευρώ τα εισοδήματα από 1.200 - 2.000 ευρώ (μ.ο. 20,35%), 328,9 ευρώ όσοι έχουν εισόδημα από 2.000 - 4.000 ευρώ (μ.ο. 10,96%) και μόλις 377,8 ευρώ οι καταναλωτές με εισοδήματα πάνω από 4.000 ευρώ (μ.ο. 9,445% του εισοδήματός τους). Ενδιαφέρον έχει επίσης και ένα ακόμη στοιχείο της έρευνας. Πώς αξιολογούν, τι ζητάνε και γιατί επιλέγουν οι καταναλωτές το σούπερ μάρκετ στο οποίο σήμερα κάνουν τις αγορές τους. Από τις απαντήσεις τους προκύπτει πως είναι πολύ σημαντικό το κατάστημα, και για τον λόγο αυτόν άλλωστε το επιλέγουν, να μην έχει ελλείψεις (4,36 βαθμούς έναντι 4,21 που ήταν πέρυσι, με βάση την κλίμακα από 1 (απόλυτα δυσαρεστημένος) έως 5 (απόλυτα ικανοποιημένος). Ακολουθούν η μεγάλη ποικιλία προϊόντων (με βαθμολογία 4,3 από 4,2 πέρυσι), τα ποιοτικά/φρέσκα προϊόντα (4,15 από 4,13), τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (4,15 από 4,21) ενώ μόλις στην έκτη θέση βρίσκονται οι καλές τιμές με βαθμολογία 4,01 από 4,08 που ήταν πέρυσι.
