Τον εκτοπισμό των μικρομεσαίων - αυτοαπασχολούμενων εμπόρων και την εξαθλίωση των υπο-αμειβόμενων εργαζόμενων των επιχειρήσεων, υπέρ των ισχυρών "παικτών" του λιανεμπορίου, με τυπική, αλλά και φυσική εξόντωσή τους, προωθεί η κυβέρνηση μέσω της πλήρους απελευθέρωσης του ωραρίου λειτουργίας στην αγορά.
Οκτώ μήνες μετά τις αρχικές ανακοινώσεις για άνοιγμα των καταστημάτων και τις 52 Κυριακές του έτους, το υπουργείο Ανάπτυξης επανήλθε με την ίδια πρόταση εμπαίζοντας προκλητικά μικρομεσαίους και εργαζόμενους, καθώς έκανε λόγο για "διαβούλευση" και "διάλογο", αλλά και για "πολιτικό συμβιβασμό" με το συγκυβερνών ΠΑΣΟΚ.
Η επίμαχη διάταξη στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου προβλέπει ακριβώς την πρόταση του περασμένου Δεκεμβρίου, ήτοι:
- Λειτουργία όλων των καταστημάτων, μικρών και μεγάλων, 7 Κυριακές τον χρόνο: την πρώτη Κυριακή κάθε μιας από τις 4 εκπτωτικές περιόδους, που θεσπίζονται με το νέο νομοσχέδιο, τις δύο Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα και την Κυριακή των Βαΐων.
-Λειτουργία των "μικρών" καταστημάτων, έως 250 τ.μ., που δεν ανήκουν σε αλυσίδες, shops-in-a-shop, εκπτωτικά πολυκαταστήματα και "χωριά", και τις 52 Κυριακές του χρόνου - στην ουσία τις άλλες 45 που μένουν αν αφαιρεθούν οι ανωτέρω 7 που αφορούν όλη την αγορά.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου τόνισε ξανά ότι "αν θέλουν, μπορούν" να λειτουργήσουν τα καταστήματα, δηλαδή τον προαιρετικό χαρακτήρα του "μέτρου", όταν στην ουσία οι μικρομεσαίοι-αυτοαπασχολούμενοι εξαναγκάζονται σε ανάλογη λειτουργία και εργασία και τις Κυριακές, εν μέσω συνθηκών "ανταγωνισμού" στις οποίες μόνο μεγάλες αλυσίδες λιανικής μπορούν να αντεπεξέλθουν.
Παρουσίασε δε ως μέγα πολιτικό συμβιβασμό τη μετάθεση μεριδίου της ευθύνης για τον ακριβή καθορισμό του αριθμού των Κυριακών που θα είναι ανοιχτά τα καταστήματα στην τοπική αυτοδιοίκηση, για να καμφθεί η υποτιθέμενη αντίδραση του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για μια δήθεν "υποχώρηση" της Ν.Δ. έναντι του ΠΑΣΟΚ, που προβλέπει ότι ο κατά τόπους αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης ή ο δήμαρχος στις περιπτώσεις της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης θα λάβουν απόφαση ορισμού του ακριβούς αριθμού των Κυριακών που θα επιτρέπεται άνοιγμα καταστημάτων, μέσα σε ένα δίμηνο από την έναρξη ισχύος του νόμου και άπαξ. Αν δεν εκδοθεί σχετική απόφαση, θα ισχύσει αυτόματα ο γενικός κανόνας των 52 Κυριακών για όσα καταστήματα "επιθυμούν" να λειτουργήσουν. Οι αιρετοί καλούνται να λάβουν μια απόφαση "για πάντα", με βάση τα κριτήριά τους για το τοπικό συμφέρον.
Μύθοι και... πραγματικότητα
Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να μείνει αμετάβλητος ο τζίρος, υποστήριξε ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης που κατά τα άλλα είναι βέβαιος για την ορθότητα του μέτρου σε βαθμό εμμονής υπέρ της επιβολής του.
Το βασικό επιχείρημα που επιστράτευσε ο υπουργός προέρχεται από τις υποδείξεις μελέτης του ΟΟΣΑ για τα "οφέλη" από την καταστρατήγηση της κυριακάτικης αργίας. Τα στοιχεία του Οργανισμού βασίζονται σε σύγκριση των περιόδων 1999-2011 -χωρίς να λαμβάνονται υπόψη το διαρκώς συρρικνούμενο εισόδημα των καταναλωτών και η βροχή "λουκέτων" της τελευταίας διετίας- στις αγορές της Ευρώπης, με την Ελλάδα να βρίσκεται στη μειοψηφία (5 χώρες) με "κλειστό" πλαίσιο έναντι των εταίρων της αλλά και τουριστικών ανταγωνιστών της που έχουν προχωρήσει σε μερική ή πλήρη απελευθέρωση, σε σχέση με το 1999, που ακόμα δεν είχαν προχωρήσει τέτοιες πρακτικές. Ο ΟΟΣΑ αποφάνθηκε επίσης ότι από το υφιστάμενο περιοριστικό πλαίσιο για τις Κυριακές στην Ελλάδα, ο καταναλωτής ζημιώνεται κατά 309 εκατ. ευρώ περίπου ετησίως, ενώ η απορρύθμιση του πλαισίου μπορεί να φέρει και 30.000 νέες θέσεις εργασίας.
Πάντως, στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι η απελευθέρωση τείνει να αφήσει αμετάβλητο ή να αυξήσει τον τζίρο, ενώ είναι βέβαιη η αύξηση στο μεταβλητό κόστος των καταστημάτων (π.χ. ΔΕΗ) που, αν και, κατά τον υφυπουργό Θ. Σκορδά αντισταθμίζεται σε συμψηφισμό με το σταθερό κόστος (ενοίκια-υποδομές, στοκ κ.λπ.), είναι δυσβάσταχτο για τα μικρά μαγαζιά της γειτονιάς.
Ο υπουργός ανέφερε επίσης ότι "εξυπακούεται" πως δεν αλλάζει το εργασιακό καθεστώς των απασχολούμενων στο εμπόριο και οι όποιες ρυθμίσεις χρειάζονται για τις υπερωρίες κ.λπ., ισχύουν στο ακέραιο - δηλαδή η παγίωση της υπο-αμειβόμενης και "ευέλικτης" εργασίας, που η συγκυβέρνηση έχει "φροντίσει" να καθιερώσει στην αγορά για τα μεγάλα "μεγέθη" σε συνδυασμό με την υπερεργασία των αυτοαπασχολούμενων που οδηγούνται σε αφανισμό.
Σε σχέση με τους άμεσα ωφελούμενους είναι ενδεικτικό ότι ο Κ. Χατζηδάκης δήλωσε σχεδόν με αγανάκτηση: τι θα γίνει με τους 17 εκατ. τουρίστες που αναμένονται φέτος στην Ελλάδα, που είναι σχεδόν διπλάσιοι από τους Έλληνες, και θέλουν να ξοδέψουν, θα βρίσκουν κλειστά καταστήματα; Προφανώς, ο Έλληνας καταναλωτής, στο όνομα του οποίου γίνονται όλες οι παρεμβάσεις, δεν προβληματίζεται ως προς τον χρόνο για να ψωνίσει, αλλά ως προς την αδυναμία του να ανταποκριθεί πια και σε στοιχειώδεις οικονομικές υποχρεώσεις.
Η ΓΣΕΒΕΕ (επαγγελματοβιοτέχνες-έμποροι) έχει υποστηρίξει από τις αρχές του έτους ότι η αύξηση του τζίρου, η μείωση των τιμών και η αύξηση της απασχόλησης που επαγγέλλεται η κυβέρνηση για να προχωρήσει σε άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές αποτελούν μύθους. Τονίζει ότι 7 στους 10 καταναλωτές αναμένουν τις περιόδους των εκπτώσεων και προσφορών για να προχωρήσουν σε αγορές ακόμα και αναγκαίων αγαθών, ενώ θα υπάρξει μετατόπιση του τζίρου από τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις προς τα μεγάλα πολυκαταστήματα και όχι μια συνολική αύξηση προς όφελος όλων των επιχειρήσεων. Σημειώνει ότι οι μικρομεσαίοι ήδη έχουν προχωρήσει σε μειώσεις τιμών προσαρμοζόμενοι στη νέα πραγματικότητα και πλέον μόνο οι "μεγάλοι" μπορούν να ασκήσουν "πόλεμο τιμών" εκτοπίζοντας τις μικρές επιχειρήσεις που θα από την αγορά επιβαρυνθούν και από το αυξημένο λειτουργικό κόστος. Θεωρεί δε ότι για να προσλάβει μια επιχείρηση προσωπικό πρέπει να προηγηθούν προσδοκίες αύξησης κατανάλωσης, παραγγελιών και βελτίωση οικονομικού κλίματος, μεταβλητές στις οποίες δεν μπορεί να επιδράσει μόνο το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές.
Αντιδράσεις
Εργαζόμενοι και μικρομεσαίοι - αυτοαπασχολούμενοι έμποροι εξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους, κάνοντας λόγο για μεθόδευση με στόχο την ανατροπή του υφιστάμενου ωραρίου λειτουργίας με παραβίαση εργασιακών κεκτημένων και άνισο ανταγωνισμό στις αγορές, οδηγώντας τελικά σε συγκέντρωση και μονοπώλησή τους από τους "μεγάλους παίκτες".
Υπενθυμίζεται ότι η κυριακάτικη λειτουργία αποτελεί πάγιο αίτημα των μεγάλων αλυσίδων του λιανεμπορίου (πολυκαταστήματα, υπεραγορές, σούπερ μάρκετ, εμπορικά κέντρα), που επανέρχεται εδώ και χρόνια, με πρόσχημα την καλύτερη εμπορική λειτουργία κι εξυπηρέτηση των καταναλωτών - των οποίων, πάντως, το εισόδημα διαρκώς συρρικνώνεται και παραμένει εξίσου χαμηλό καθημερινές και Κυριακές...
Μάλιστα η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), επιχειρώντας μια αποτίμηση, είχε επισημάνει ότι η λειτουργία όλες τις Κυριακές του χρόνου όχι μόνο δεν θα συμβάλει σε τόνωση του τζίρου, αλλά θα διογκώσει κατά 1,82 δισ. ευρώ ή 25%-30% το ετήσιο κόστος μισθοδοσίας (με την προσαύξηση του 75%) των ιδιοκτητών εμπορικών επιχειρήσεων, ενώ θα υπάρξει επιβάρυνση κατά 16,5% και στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, οδηγώντας σε "λουκέτα", περικοπές μισθών, ακόμα κι απολύσεις.
Η Ομοσπονδία των εργαζομένων (ΟΙΥΕ) τονίζει ότι το νομοσχέδιο του κυβερνητικού συνεταιρισμού, Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, για κατάργηση της κυριακάτικης αργίας δεν θα περάσει σημειώνοντας ότι το υπουργείο "ξεπληρώνει νέα γραμμάτια σε συγκεκριμένα συμφέροντα". Προαναγγέλλει σκληρή και δυναμική απάντηση στην κυβέρνηση από κοινού με ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ και συγκεκριμένες ανακοινώσεις και παρουσιάσεις στοιχείων αύριο, στο πλαίσιο της μεταξύ τους "Συμμαχίας για την Κυριακή - αργία".
