Επιστολή στην "Αυγή" με αφορμή το δημοσίευμα της προηγούμενης Κυριακής 19.7.2015 υπό τον τίτλο: "Γ. Βαρουφάκης: Από 'γκουρού' των οικονομικών μεταξεταστέος της πολιτικής", απέστειλε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Ο βουλευτής Β' Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι το παραπάνω περιέχει εφτά συγκεκριμένες ανακρίβειες στις οποίες αξίζει να απαντήσει καθώς "η αλήθεια είναι όχι μόνο επαναστατική αλλά απολύτως απαραίτητη σε δύσκολες στιγμές για την ενότητα της Αριστεράς". Ακολουθεί η επιστολή:
Η επιστολή του Γιάνη Βαρουφάκη στην "Αυγή"
Αγαπητοί σύντροφοι της "Αυγής",
Επειδή το «ρεπορτάζ» του Γιάννη Αγουρίδη που με αφορά περιέχει επτά συγκεκριμένες ανακρίβειες, και επειδή η αλήθεια είναι όχι μόνο επαναστατική, αλλά απολύτως απαραίτητη σε δύσκολες στιγμές για την ενότητα της Αριστεράς, σκέφτηκα πως αξίζει να επισημάνω τα εξής:
1. Οι «μπελάδες» και η «δημιουργική ασάφεια» της 20ής Φεβρουαρίου
«Η συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου» που ο σύντροφος Αγουρίδης γράφει ότι «έβαλε σε μπελάδες την ελληνική κυβέρνηση» απέτρεψε το κλείσιμο των τραπεζών οκτώ μέρες αργότερα, όταν έληγε η δανειακή συμφωνία (28ηΦεβρουαρίου), και έδωσε στην κυβέρνηση τέσσερις μήνες για να διαπραγματευτεί.
Πρωθυπουργός και σύσσωμη η διαπραγματευτική ομάδα εργαστήκαμε νυχθημερόν για να πετύχουμε τη συμφωνία εκείνη την οποία και χαιρετίσαμε ως επιτυχία καθώς δεν ανέφερε πουθενά το Μνημόνιο, αντικαθιστώντας το με «κατάλογο μεταρρυθμίσεων που θα προτείνει η ελληνική κυβέρνηση».
Εκείνη η επιτυχία στηρίχτηκε στη «δημιουργική ασάφεια» του κειμένου της απόφασης της οποίας η στρατηγική χρησιμότητα ήταν σημαντική. Αφήνοντας επίτηδες «ασαφές» το εάν το Μνημόνιο συνέχισε να ισχύει ή «σκίστηκε», καταφέραμε να μην αναφερθεί το Μνημόνιο στο κείμενο της συμφωνίας και άρα να μη δεσμευτούμε σε αυτό. Έτσι μάλιστα απομονώσαμε πλήρως στο Eurogroup εκείνο πλήρως, αν και προσωρινά, τον κ. Σόιμπλε.
Το ότι η τρόικα επανέφερε το Μνημόνιο μερικές μέρες ή εβδομάδες αργότερα δεν αναιρεί την επιτυχία της 20ήςΦεβρουαρίου. Ποιος και γιατί ευθύνεται για εκείνη την «επαναφορά» είναι έτερον ζήτημα το οποίο κάποια στιγμή θα πρέπει να αποτελέσει θέμα αυτοκριτικής όλων όσων είμασταν υπεύθυνοι για τη μετά την 20η Φεβρουαρίου διαπραγματευτική στρατηγική.
2. Φόρος στα ΑΤΜ
«Με φερόμενη παρέμβαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα», γράφει ο σύντροφος Αγουρίδης, «ο Γιάνης Βαρουφάκης πήρε πίσω την 'εξαγγελία' που είχε κάνει για φορολόγηση στις συναλλαγές μέσω των ATM». Τον πληροφορώ πως μακάρι να επρόκειτο απλώς για σφάλμα μου. Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Ως υπουργός Οικονομικών πληροφορήθηκα πως, στο πλαίσιο του Brussels Group, οι διαπραγματευτές μας είχαν προτείνει στους θεσμούς, εν αγνοία μου, φόρο τραπεζικών συναλλαγών που περιείχε τα πάντα: χρεωστικές κάρτες, web banking και, βέβαια, συναλλαγές μέσω ΑΤΜ.
Σε μια περίοδο που σχεδιάζαμε κίνητρα για συχνότερη χρήση του πλαστικού και ηλεκτρονικού χρήματος, αυτός ο φόρος ήταν, κατ' εμέ, καταστροφικός. Κίνησα γη και ουρανό να πάρουμε πίσω εκείνη την πρότασή μας προς τους θεσμούς. Όταν κάποια στιγμή η τρόικα τη διέρρευσε, ώστε να μας εκθέσει, εξέθεσα στους δημοσιογράφους την πλήρη αντίθεσή μου σε αυτόν τον φόρο, ιδίως όσο αφορούσε τις χρεωστικές κάρτες και το web banking. Όταν ρωτήθηκα για τα ΑΤΜ, είπα πως και σε αυτό διαφωνώ αλλά όχι στον ίδιο βαθμό όσο στον φόρο στο πλαστικό-ηλεκτρονικό χρήμα. Την επομένη τα μέσα της διαπλοκής μου «χρέωσαν» τον φόρο στις αναλήψεις από ΑΤΜ...
3. Ηχογράφηση των Eurogroup
Ποτέ δεν έκρυψα ότι ηχογραφούσα τα Eurogroup. Είχα υποχρέωση να το κάνω, καθώς, σκανδαλωδώς, δεν κρατούνται πρακτικά. Πώς αλλιώς θα έδινα αναφορά στον πρωθυπουργό, στο υπουργικό συμβούλιο, στη Βουλή για το τι ειπώθηκε σε πολύωρες συνεδρίες στη διάρκεια των οποίων από μια κουβέντα εξαρτάτο το μέλλον της χώρας;
Τις μέρες εκείνες που βουνά λάσπης ρίχνονταν πάνω μου από τα μέσα της διεθνούς και εγχώριας διαπλοκής, απάντησα με τη φράση «παραμύθια, παραμύθια, παραμύθια» σε προκλητικό δημοσιογράφο που με ρώταγε για τα... βίντεο που έπαιρνα τους συναδέλφους του Eurogroup.
Ήταν μια περίοδος που άλλοι υπουργοί Οικονομικών, μέσω διαρροών, καταστρατηγούσαν την αρχή της εμπιστευτικότητας διαστρεβλώνοντας βάναυσα, και εναντίον μου, τα λεγόμενα εντός του Eurogroup. Παρά το γεγονός ότι είχα τις ηχογραφήσεις που τους διέψευδαν, επέμενα να σέβομαι «τους κανόνες της εμπιστευτικότητας» και να μην τους εκθέτω.
Ο σύντροφος Αγουρίδης με παρουσιάζει, όπως έκαναν καθημερινά τότε τα μέσα της διαπλοκής, ως "αυτο-διαψευδόμενο". Συγχέει τη διαφορά του να ηχογραφώ τις παρεμβάσεις μου για ιδίαν, απαραίτητη χρήση από το να σέβομαι την εμπιστευτικότητα των συνομιλιών αρνούμενος να τις δημοσιοποιήσω (ακόμα κι όταν μπορούσα να αποδείξω τις εναντίον μου συκοφαντίες).
4. Κλείσιμο τραπεζών
Ως υπουργός Οικονομικών μιας μικρής ευρωζωνικής χώρας που αδίστακτοι δανειστές προσπαθούν να ταπεινώσουν με την απειλή του κλεισίματος των τραπεζών, προφανώς και έπρεπε να διατρανώνω τη θέση μας ότι, όπως γράφει ο σύντροφος Αγουρίδης, τα «capital controls και η νομισματική ένωση είναι δύο έννοιες ασυμβίβαστες». Και πολύ σωστά έλεγα και ξανάλεγα ότι «η ελληνική κυβέρνηση εναντιώνεται στην όλη ιδέα τους», γνωρίζοντας βέβαια πολύ καλά ότι η τρόικα ετοιμαζόταν να τα επιβάλει, ρίχνοντας την ευθύνη στο Υπουργείο Οικονομικών και στην κυβέρνησή μας. Όπως, δυστυχώς, κάνει και ο καλός σύντροφος στην τελευταία του πρόταση, όπου αφήνοντας να εννοηθεί ότι δική μου επιλογή ήταν το κλείσιμο των τραπεζών και τα capital controls: «Λίγες ώρες αργότερα, ανακοίνωνε από το υπουργείο Οικονομικών την επιβολή capital controls...».
5. Δημοψήφισμα
Η απόφαση για το δημοψήφισμα ήταν απόφαση πρωθυπουργού. Δεν γνωρίζω αν υπήρξαν εισηγητές. Γνωρίζω ότι μας μάζεψε για να μας το ανακοινώσει και, αμέσως, όλοι μας, όλη η διαπραγματευτική ομάδα, στηρίξαμε την επιλογή αυτή, στρατευόμενοι στο Όχι καθώς και στον αγώνα να αποσυνδέσουμε αυτό το Όχι από το Grexit. Έναν μήνα πριν όλοι μας, μαζί και με τον πρωθυπουργό, θεωρούσαμε ότι ένα δημοψήφισμα ήταν δύσκολο να κερδηθεί επειδή ο αντίπαλος -η τρόικα εσωτερικού- θα συνέδεε το Grexit με το Όχι. Από τότε όμως η αδιαλλαξία των θεσμών σε συνάρτηση με το ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα έφερε τον πρωθυπουργό στο ορθό συμπέρασμα ότι το δημοψήφισμα ήταν η μόνη λύση. Συμφωνήσαμε όλοι.
6. Άνοιγμα τραπεζών
Ο σύντροφος Αγουρίδης σωστά αναφέρει ότι ισχυριζόμουν πως οι τράπεζες «...θα ανοίξουν την Τρίτη μετά το δημοψήφισμα». Επιπλέον, όμως, διακρίνει δήθεν διαφωνία μου με τον πρωθυπουργό «που ανέφερε ότι θα ανοίξουν αν και όταν υπάρξει συμφωνία». Ακριβώς το ίδιο λέγαμε με τον πρωθυπουργό! Αμέσως μετά το δημοψήφισμα θα είχαμε συμφωνία - καλύτερη με το Όχι, χειρότερη με το Ναι. Μπορούσε ο υπουργός Οικονομικών να πει κάτι διαφορετικό όταν ήταν γνωστό τοις πάσι πως τα ΑΤΜ, άνευ συμφωνίας, θα στέρευαν πλήρως την Τρίτη μετά το δημοψήφισμα;
7. Παράλληλο νόμισμα
Ο σύντροφος Αγουρίδης με εγκαλεί και πάλι για «αυτο-διάψευση» διότι ενώ στις 8 Ιουλίου διέψευσα ότι είχαμε σχέδιο για έκδοση δικής μας ρευστότητας, κατόπιν παραδέχθηκα ότι μελετούσαμε, στο πλαίσιο πενταμελούς ομάδας στο υπουργείο, νομισματικά σχέδια έκτακτης ανάγκης.
Σας θυμίζω πως ο πρωθυπουργός έχει, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, επιβεβαιώσει ότι, ως υπεύθυνη κυβέρνηση, πράγματι μελετούσαμε σενάρια έκτακτης ανάγκης - ως είχαμε ιερή υποχρέωση σε μια Ευρωζώνη που μας απειλούσε με κλείσιμο τραπεζών και πιθανή εκπαραθύρωση από το ευρώ πριν ακόμα εκλεγούμε. Ως υπουργός Οικονομικών που στόχο είχε να μη χρειαστούν ποτέ τα υπό μελέτη εργαλεία, και την αποφυγή ενός Grexit, είχα υποχρέωση και να επιβλέπω εκείνη την ομάδα εργασίας και να διαψεύδω την ύπαρξή της. Στοιχειώδης λογική, σύντροφοι.
Το «ρεπορτάζ» του σύντροφου Αγουρίδη κλείνει παρουσιάζοντας ως αναντίστοιχες Α) τη δημόσια δήλωσή μου ότι εξουσιοδοτώ τους συντρόφους Τσίπρα, Τσακαλώτο και Δραγασάκη να διαπραγματευτούν στις Βρυξέλλες και Β) την αρνητική μου ψήφο στη συμφωνία με την οποία επέστρεψαν. Όμως αυτό στρέφεται εναντίον της τοποθέτησης του ίδιου του πρωθυπουργού, ο οποίος είχε ξεκαθαρίσει στην Κοινοβουλευτική Ομάδα ότι η εξουσιοδότηση των συντρόφων να διαπραγματευτούν τη συμφωνία δεν σημαίνει και αποδοχή της συμφωνίας που θα φέρουν.
Κλείνοντας, ένα ερώτημα (στο οποίο δεν περιμένω απάντηση): Η "Αυγή" μας θα είχε δημοσιεύσει άραγε το εν λόγω «ρεπορτάζ» αν είχα υπερψηφίσει τη συμφωνία;
Η απάντηση του συντάκτη
Αφού καλωσορίσουμε την απάντηση του κ. Βαρουφάκη, καθώς η ανταλλαγή επιχειρημάτων και απόψεων, συμβάλει στην αναζήτηση της αλήθειας, γύρω από μια σειρά γεγονότων, τα οποία υπήρξαν κομβικά για την πορεία της χώρας, οφείλουμε, με τη σειρά μας να επισημάνουμε τα εξής:
- Η συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου δέχτηκε κριτική από διάφορες πλευρές, ενώ ο νυν υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος δήλωσε στις 18 Απριλίου, μιλώντας στον ANΤ-1, είπε πως ήταν λάθος το να μη λάβει τότε η χώρα χρηματοδότηση, ως απόρροια εκείνης της συμφωνίας. Θεωρούμε πως η κυβέρνηση βρήκε αυτό το γεγονός... μπροστά της λίγους μήνες αργότερα, λόγω της έλλειψης ρευστότητας. Επίσης, στις 28 Απριλίου υπήρξαν αλλαγές στην ομάδα διαπραγμάτευσης με την αντικατάσταση του κ. Θεοχαράκη (σ.σ.: θεωρείτο δική σας επιλογή) από τον κ. Χουλιαράκη, ενώ ξεκίνησε η "στενότερη" ενασχόληση του νυν υπουργού Οικονομικών με τη διαπραγμάτευση. Ομάδα "διαπραγμάτευσης" που είναι επιτυχημένη αλλάζει;
- Ο πρώην υπουργός παραδέχεται ότι ήταν και δική του ευθύνη η επαναφοράς του Μνημονίου από την τρόικα. Βέβαια, σπεύδει να... μοιράσει συλλογικά την ευθύνη. Θα ήταν χρήσιμο για ιστορικούς και όχι μόνο λόγους να μας απαντήσει ποιους εννοεί...
- Για ποιον λόγο "οι διαπραγματευτές μας είχαν προτείνει στους θεσμούς, εν αγνοία σας, φόρο τραπεζικών συναλλαγών που περιείχε τα πάντα: χρεωστικές κάρτες, web banking και, βέβαια, συναλλαγές μέσω ΑΤΜ"; Ποιοι ευθύνονται γι' αυτό; Μήπως έπρεπε να δουν την πόρτα της εξόδου;
- Η σύγκριση του άρθρου στην "Αυγή" με τα μέσα διαπλοκής είναι τουλάχιστον ατυχής, καθώς δεν παραθέσαμε δικές μας απόψεις, αλλά, δηλώσεις του Γ. Βαρουφάκη, οι οποίες περιείχαν αντιφατικά στοιχεία ως προς την ηχογράφηση εκείνου του Eurogroup.
- Σε καμία περίπτωση δεν υπονοήσαμε ότι ήταν επιλογή του Γιάνη Βαρουφάκη η επιβολή capital controls. Τονίσαμε την αυτοαναίρεσή του και μόνο... Είναι άλλωστε σαφής η πρόταση.
- Δεν μπορώ να γνωρίζω τι ακριβώς είπε ο πρωθυπουργός στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, καθώς ήταν κλειστή τόσο η ομιλία του όσο και η συνεδρίαση συνολικά. Πάντως, γεγονός είναι ότι ο πρώην υπουργός Οικονομικών ψήφισε ΝΑΙ στην εξουσιοδότηση της κυβέρνησης και ακολούθως ΟΧΙ στο πρώτο πακέτο προαπαιτούμενων και ΝΑΙ στο δεύτερο, όταν σε κάθε τόνο έχει τονίσει πόσο κακή για τη χώρα είναι η συμφωνία. Μάλιστα σε δήλωσή του, αναφέρει ότι λέει ΝΑΙ «σε δύο μέτρα τα οποία τα είχα προτείνει ο ίδιος, αν και υπό ριζοσπαστικά διαφορετικές συνθήκες και προϋποθέσεις». Διερωτώμαι: Μόνο ο γράφων αντιλαμβάνεται την αντίφαση;
- Σχετικά με την αναφορά στον όρο "ρεπορτάζ" (στο οποίο απαντάει), τον οποίο εικάζουμε ότι χρησιμοποιεί με ειρωνική διάθεση, είθισται η παράθεση δηλώσεων και πληροφοριών, ακόμη και όταν συνοδεύονται από σχόλιο, να συνιστούν αυτό που αποκαλούμε: "Ρεπορτάζ".
- Στο καταληκτικό ρητορικό ερώτημα του πρώην υπουργού η απάντηση είναι ναι.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ
