Για πρώτη φορά στα χρόνια των Μνημονίων οι παρεμβάσεις για ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας και την τόνωση των επενδύσεων υπερβαίνουν στον προϋπολογισμό του 2017 την ονομαστική ετήσια αύξηση των φορολογικών εσόδων. Αυτό προκύπτει από το ότι στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού προβλέπονται:
* Από τη μία πλευρά της πλάστιγγας 1,41 δισ. ευρώ για ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας, ποσό το οποίο επιμερίζεται ως εξής:
- Κονδύλι 760 εκατ. ευρώ για την παροχή του Κοινωνικού Επιδόματος Αλληλεγγύης σε 25.000 νοικοκυριά της χώρας.
- Ποσό ύψους 300 εκατ. ευρώ για Υγεία και περίθαλψη.
- Άλλα 100 εκατ. ευρώ για ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
- Αύξηση κατά 250 εκατ. ευρώ του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ με σκοπό την τόνωση των δημόσιων επενδύσεων.
* Από την άλλη πλευρά της πλάστιγγας ο κρατικός προϋπολογισμός του 2017, ο οποίος κατατέθηκε την περασμένη Δευτέρα στη Βουλή και προγραμματίστηκε να ψηφιστεί το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου από την Ολομέλεια, προβλέπει αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 1.039 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, οι άμεσοι φόροι του 2017 προβλέπεται να μειωθούν στα 20.415 εκατ. ευρώ, από 20.711 εκατ. ευρώ το 2016 (μείωση κατά 296 εκατ. ευρώ), και οι έμμεσοι φόροι προβλέπεται να αυξηθούν, από τα 25.108 εκατ. ευρώ φέτος, στα 26.443 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος (αύξηση κατά 1.335 εκατ. ευρώ). Αθροιστικά δε η αύξηση των άμεσων και των έμμεσων φόρων θα είναι ύψους 1.039 εκατ. ευρώ.
Στο ισοζύγιο λοιπόν αυτών των δύο μεγεθών, τα κονδύλια για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας και την τόνωση των επενδύσεων (1.410 εκατ. ευρώ) είναι περισσότερα κατά 371 εκατ. ευρώ από την προβλεπόμενη ονομαστική αύξηση των άμεσων και των έμμεσων φόρων κατά το 2017.
Μάλιστα, το θετικό αυτό "πλεόνασμα" των 371 εκατ. ευρώ ενδέχεται να αυξηθεί περαιτέρω. Αυτό θα συμβεί εάν χορηγηθεί το λεγόμενο κοινωνικό μέρισμα. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται μέσα στην εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού 2017, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 1.907 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 1.032 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, που ήταν 875 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρεται στον προϋπολογισμό, "Λόγω της υπέρβασης του στόχου, θα εξεταστεί άμεσα η δυνατότητα εφάπαξ διάθεσης μέρους της υπέρβασης σε δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και προστασίας" και σε αυτόν, αναφέρεται, τίθεται παράλληλα ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ το 2017 ή 0,25% παραπάνω σε σχέση με τις απαιτήσεις του προγράμματος. Αλλά και σημαίνον στέλεχος του οικονομικού επιτελείου αναφέρθηκε στην πρόβλεψη του προϋπολογισμού του 2017 για τη διανομή μέρους από την υπέρβαση του πρωτογενούς πλεονάσματος για το τρέχον έτος που φτάνει το 1 δισ. ευρώ.
Στο ιδανικό σενάριο, η υπέρβαση του πρωτογενούς πλεονάσματος θα επιμεριστεί σύμφωνα με τις αναλογίες που που έχουν προκριθεί να διαθέσουν οι ελληνικές αρχές, το 35% για την αποπληρωμή του χρέους, άλλο ένα 35% για την ενίσχυση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας μέσω της αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες και το υπολειπόμενο 30% να μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να το διαθέσει όπου αλλού επιλέξει. Το 30% στο υποθετικό αυτό σενάριο της υπέρβασης του πρωτογενούς πλεονάσματος ανέρχεται στα 310 εκατ. ευρώ. Βέβαια, για να γίνει αυτό κατορθωτό, θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι δανειστές.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το επιπλέον ποσό που θα διατεθεί για για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας και την τόνωση των επενδύσεων θα ανέρχεται μεταξύ 1.410 εκατ. ευρώ και 1.720 εκατ. ευρώ, με το θετικό ισοζύγιο έναντι της προβλεπόμενης αύξησης των φορολογικών εσόδων να ανέρχεται μεταξύ 371 εκατ. ευρώ και 681 εκατ. ευρώ.
