Έπειτα από έναν καταιγισμό από αμφισβητούμενα "ντοκουμέντα" της χρήσης χημικών όπλων κατά άμαχου πληθυσμού στην ανταρτοκρατούμενη Ντούμα, στα περίχωρα της Δαμασκού, η Ουάσιγκτον και ορισμένοι από τους συμμάχους της εμφανίζονταν αποφασισμένοι να "τιμωρήσουν" το καθεστώς Άσαντ με ή χωρίς τη συναίνεση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εκτός από τον κίνδυνο μιας απευθείας αμερικανορωσικής σύγκρουσης, μια μεγάλης κλίμακας επίθεση των ΗΠΑ θα μπορούσε να προκαλέσει την άμεση εμπλοκή ακόμα και περιφερειακών "παικτών", όπως το Ιράν και το Ισραήλ, που σήμερα δίνουν το "παρών" στη Συρία με διαφορετικούς, αλλά ευδιάκριτους τρόπους.
Η κυβέρνηση της Δαμασκού και η Ρωσία αρχικά κατήγγειλαν ως προβοκάτσια τα βίντεο που προέρχονται από αμερικανοσυριακή ΜΚΟ και τα οποία εμφανίζουν παιδιά και ενήλικες να παρουσιάζουν συμπτώματα δηλητηρίασης με τοξικούς παράγοντες, στη συνέχεια όμως αποδέχτηκαν τη διενέργεια επιτόπιας έρευνας από τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ). Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέθεσαν στο Σ.Α. σχέδιο ψηφίσματος που προέβλεπε τη σύσταση ενός νέου, διεθνούς μηχανισμού έρευνας για τη χρήση χημικών όπλων ειδικά για τη Συρία, ενώ επέρριπτε ευθύνες στο καθεστώς για προηγούμενες επιθέσεις. Υιοθετώντας τους αναπόδεικτους ισχυρισμούς των αντικαθεστωτικών για δεκάδες νεκρούς από επίθεση με χημικά, η Ουάσιγκτον επανέλαβε ότι θα πλήξει το καθεστώς ακόμα κι αν δεν υπάρξει απόφαση του Σ.Α. του ΟΗΕ.
Η Ρωσία επιμένει ότι οι δυνάμεις της δεν βρήκαν υπολείμματα χλωρίνης ή άλλων τοξικών ουσιών στην Ντούμα και προειδοποίησε ότι θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες σε περίπτωση μονομερούς δράσης των ΗΠΑ. Από την πλευρά της, η Κίνα, που επίσης διαθέτει δικαίωμα βέτο στο Σ.Α., δήλωσε την αντίθεσή της στην "παρορμητική" προσφυγή στη βία και ζήτησε μια αμερόληπτη έρευνα χωρίς να αντλούνται "αυθαίρετα συμπεράσματα", όπως τόνισε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Γκενγκ Σουάνγκ, προειδοποιώντας ότι "οι στρατιωτικές ενέργειες δεν μας οδηγούν πουθενά". Σημειώνεται ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επανέλαβε την πλήρη υποστήριξή του προς τον ΟΑΧΟ για την εξακρίβωση των γεγονότων, ενώ τόνισε ότι οι ερευνητές θα πρέπει να έχουν πλήρη πρόσβαση, χωρίς κανέναν περιορισμό ή εμπόδιο στις δραστηριότητές τους. Ο διεθνής οργανισμός ανακοίνωσε ότι ένα κλιμάκιό του θα αναπτυχθεί σύντομα στη Συρία.
Προληπτικά ο συριακός στρατός έλαβε εντολές διασποράς δυνάμεων, ενώ ενισχύθηκε η αντιαεροπορική άμυνα στο προεδρικό μέγαρο του Μπασάρ Αλ Άσαντ και αεροσκάφη του καθεστώτος μεταφέρθηκαν στη ρωσική βάση Χμεϊμίμ για "μεγαλύτερη ασφάλεια". Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόνταλντ Τραμπ και ο υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις ακύρωσαν προγραμματισμένα ταξίδια τους, καθώς αμερικανικά πολεμικά πλοία έπαιρναν θέσεις μάχης στην ανατολική Μεσόγειο για να επαναλάβουν μια πυραυλική επίθεση κατά της Συρίας, έναν χρόνο μετά τα πλήγματα με 59 πυραύλους κατά βάσεων του καθεστώτος, με αφορμή και τότε μια φερόμενη χρήση χημικών όπλων κατά αμάχων στο χωριό Χαν Σεϊκούν.
Εκείνος ο βομβαρδισμός, τον Απρίλιο του 2017, είχε ανακόψει την επίθεση του συριακού στρατού και των συμμάχων του στη βόρεια επαρχία Ιντλίμπ, το τελευταίο μεγάλο προπύργιο των αντικαθεστωτικών ανταρτών. Οι νέες καταγγελίες για χρήση χημικών από το καθεστώς Άσαντ έγιναν ενώ επρόκειτο να αρχίσει η αποχώρηση των εναπομειναντων ανταρτών από την περικυκλωμένη Ντούμα, που θα έκλεινε ουσιαστικά ένα μεγάλο κεφάλαιο του εμφυλίου στην κεντρική Συρία.
Μεσολάβησε, την Κυριακή, μια αεροπορική επιδρομή που αποδίδεται στο Ισραήλ με στόχο την στρατιωτική βάση Τ4, ανάμεσα στη Χομς και την Παλμύρα. Στην επίθεση αυτή σκοτώθηκαν και Ιρανοί στρατιωτικοί, με αποτέλεσμα η Τεχεράνη να προειδοποιεί ότι οι δράστες θα πληρώσουν βαρύ τίμημα. Οι ανησυχίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ για την ιρανική παρουσία στη Συρία αποτυπώθηκαν στον χάρτη που δημοσιεύθηκε στους "Τimes" της Νέας Υόρκης στις 19 Φεβρουαρίου (τα στοιχεία ενσωματώνονται στον παραπάνω χάρτη με τα μέτωπα της Συρίας όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα).
Σύμφωνα πάντως με το -βολικό για πολλούς- σενάριο που παρουσίασαν ρωσικές πηγές, τα ισραηλινά αεροπλάνα εξαπέλυσαν την τελευταία επίθεση ενώ βρίσκονταν στον εναέριο χώρο του Λιβάνου και αρκετοί από τους πυραύλους καταρρίφθηκαν από τη συριακή αεράμυνα.
Συντονισμένη αντίδραση από το ΝΑΤΟ
"Καμία αμφιβολία" για τη χρήση χημικών στην Ντούμα της Συρίας δεν έχει η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία ζήτησε την αμέριστη καταδίκη της καθώς και την άμεση διαλεύκανση της υπόθεσης. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που είχε απειλήσει τον Φεβρουάριο με στρατιωτικό χτύπημα στην περίπτωση της χρήσης χημικών, περιμένει την "απόδειξη" της χρήσης τους στην Ντούμα πριν αντιδράσει. Υψηλότερους τόνους χρησιμοποίησε η βρετανική κυβέρνηση, σημειώνοντας ότι οι αναφορές για χημική επίθεση, αν επιβεβαιωθούν, θα συνιστούν επιπλέον αποδεικτικά στοιχεία της βαρβαρότητας του καθεστώτος Άσαντ. Πάντως, σύμφωνα με πηγές του Μεγάρου των Ηλυσίων, από τη Δευτέρα γίνονται επαφές μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ ώστε να υπάρξει μια "συντονισμένη αντίδραση".
Η βιασύνη του Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ. που τώρα διεκδικεί ρόλο "τιμωρού" στο όνομα του ανθρωπισμού, είχε εξαγγείλει -μόλις την περασμένη εβδομάδα- την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία "πολύ σύντομα". Ακολούθησε συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, μετά την οποία ο εκπρόσωπός του είπε ότι το ξανασκέφτεται. Ίσως η αλλαγή στάσης του Τραμπ και η "οργή" του για το μακελειό στην Ντούμα να εξηγείται επίσης από την πίεση που δέχεται στο εσωτερικό μέτωπο για τις σχέσεις του με τη Ρωσία καθώς και για την "ανάρμοστη" σχέση του με μια πορνοστάρ (άρθρο στις σελίδες 12-13).
Η... κατάρα του Ερντογάν
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν... καταράστηκε τους δράστες της επίθεσης στην Ντούμα και προέβλεψε ότι θα πληρώσουν βαρύ τίμημα -αν και απέφυγε να τους κατονομάσει-, ενώ έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν σκοπεύει να παραδώσει σε συριακό έλεγχο την περιοχή του Αφρίν, την οποία κατέλαβε ο τουρκικός στρατός τον περασμένο μήνα. "Ας μιλήσουμε πρώτα για την παράδοση των περιοχών που ελέγχονται από άλλες χώρες" είπε ο Ταγίπ Ερντογάν σχολιάζοντας τη σχετική προτροπή του Ρώσου ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ στην Άγκυρα. "Όταν έρθει ο καιρός, θα δώσουμε την Αφρίν στον λαό της, αλλά η ώρα αυτή εξαρτάται από εμάς. Εμείς θα την προσδιορίσουμε, όχι ο κ. Λαβρόφ» είπε ο Τούρκος Πρόεδρος. Την ίδια στιγμή, όμως, η Τουρκία συνεχίζει -με τη συνεργασία της Ρωσίας και του Ιράν- τη δημιουργία μιας ζώνης "παρατηρητηρίων" στα όρια της ανταρτοκρατούμενης επαρχίας Ιντλίμπ. Τα εννέα, μέχρι στιγμής, "παρατηρητήρια" του τουρκικού στρατού κατασκευάζονται στο πλαίσιο των συνομιλιών της Αστάνα, για τις "ζώνες αποκλιμάκωσης" όπως τις αντιλαμβάνονται η Μόσχα, η Τεχεράνη και η Άγκυρα, χωρίς τη συμμετοχή των Αμερικανών.
Η αιματοχυσία στη Γάζα
Μια άλλη παράμετρος της κρίσης, το Παλαιστινιακό, πήρε δραματική τροπή τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς ο ισραηλινός στρατός σκότωσε δεκάδες Παλαιστίνιους και τραυμάτισε εκατοντάδες άλλους που διαδήλωναν άοπλοι στα όρια της Λωρίδας της Γάζας. Παρά τη διεθνή κατακραυγή, η κυβέρνηση Νετανιάχου δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει τη "σκληρή" γραμμή στο Παλαιστινιακό, αλλά και έναντι κάθε είδους απειλής, από τη Χαμάς, τη Χεζμπολά και το Ιράν. Ενδεικτική είναι η στάση υπουργών και κυβερνητικών βουλευτών μετά τη δημοσίευση βίντεο που δείχνει Ισραηλινό στρατιώτη να πυροβολεί Παλαιστίνιο και να πανηγυρίζει ότι τον πέτυχε στο κεφάλι, υπό τις επευφημίες συναδέλφων του. Ο ισραηλινός στρατός επιβεβαίωσε την αυθεντικότητα του βίντεο, υποστηρίζοντας όμως πως το περιστατικό συνέβη τον περασμένο Δεκέμβριο και πως ο Παλαιστίνιος "ταραχοποιός" τραυματίστηκε στο πόδι. Ο υπουργός Άμυνας Α. Λίμπερμαν δήλωσε ότι ο ελεύθερος σκοπευτής θα πρέπει να παρασημοφορηθεί και εκείνος που τράβηξε το βίντεο να τιμωρηθεί.
