Όσο παράδοξο είναι να θεμελιώνεται... εξ αποστάσεως από τους Προέδρους Πούτιν και Ερντογάν το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακούγιου, άλλο τόσο παράδοξη φαίνεται η στρατηγική συνεργασία μεταξύ της Τουρκίας -μιας χώρας μέλους του ΝΑΤΟ- και της Ρωσίας, που θεμελιώνεται πάνω σε αυτό το μεγαλεπήβολο και αμφιλεγόμενο σχέδιο για την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού σταθμού της γειτονικής χώρας.
Εκτός από τη δικαιολογημένη ανησυχία για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, το εργοστάσιο πρόκειται να ανεγερθεί σε μια σεισμογενή περιοχή που γειτονεύει με μια από τις πιο "εύφλεκτες" περιοχές του πλανήτη, τη Μέση Ανατολή.
Από την Άγκυρα οι δυο ηγέτες παρέστησαν μέσω τηλεδιάσκεψης στη συμβολική τελετή, κατά την οποία τέθηκε ο θεμέλιος λίθος των εγκαταστάσεων στις νότιες τουρκικές ακτές, ανάμεσα στην Αττάλεια και τη Μερσίνα, απέναντι από την Κύπρο.
Ο Ρώσος Πρόεδρος υποστήριξε ότι το εργοστάσιο θα κατασκευαστεί με τις υψηλότερες προδιαγραφές για την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ ο Τούρκος ομόλογός του διακήρυξε ότι ανοίγει ο δρόμος για να να υλοποιηθεί ένα όραμα δεκαετιών. Πρόκειται, είπε ο Ταγίπ Ερντογάν, για μια ιστορική στιγμή για την ανάπτυξη της Τουρκίας και για τη συνεργασία της με τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας.
Το εργοστάσιο του Ακούγιου εντάσσεται επίσης στη ρητορική Ερντογάν για μια πανίσχυρη Δημοκρατία της Τουρκίας, η οποία με τη συμπλήρωση εκατό ετών από την ίδρυσή της, το 2023, θα είναι μια πυρηνική δύναμη και θα περιλαμβάνεται στις δέκα πρώτες οικονομίες του πλανήτη.
Το κόστος του έργου υπολογίζεται σε 20 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ προβλέπεται πως ο πρώτος από τους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες θα τεθεί σε λειτουργία το 2023. Ο πυρηνικός σταθμός (συνολικής απόδοσης 4.800 megawatts) θα κατασκευαστεί από τη ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom, που ελέγχει σήμερα το 51%, ενώ το υπόλοιπο 49% προβλέπεται πως θα ανήκει σε κονσόρτσιουμ τουρκικών εταιρειών. Σύμφωνα με δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων ο σταθμός σε πλήρη λειτουργία θα παράγει 35 δισεκατομμύρια κιλοβάτ και θα καλύπτει το 10% των αναγκών της Τουρκίας σε ηλεκτρικό ρεύμα.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Rosatom Αλεξέι Λιχάτσεφ, που συνόδευσε τον Πρόεδρο Πούτιν, δήλωσε ότι περισσότερες από 350 τουρκικές εταιρείες είναι έτοιμες να συμμετάσχουν στο έργο. Σημειώνεται ότι η διακυβερνητική συμφωνία για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου χρονολογείται από τα μέσα του 2010, ενώ σημειώθηκαν πολλές ανακατατάξεις στο τουρκικό κονσόρτσιουμ με αντικαταστάσεις εταιρειών.
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Χουριέτ”, η ρωσική πλευρά εξετάζει το ενδεχόμενο να γίνει μέτοχος και η τουρκική κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού. Δεν λείπουν πάντως οι αντιδράσεις από οικολογικές οργανώσεις ενώ ο βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Χουσεΐν Τσακμάκ προειδοποίησε για τον κίνδυνο ενός νέου Τσέρνομπιλ ή μιας νέας Φουκουσίμα ή να γίνει η περιοχή της Μερσίνας ένας σκουπιδότοπος για πυρηνικά απόβλητα.
Το ρωσοτουρκικό σχέδιο είχε παγώσει το 2015 εξαιτίας της κατάρριψης του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους από τουρκικά στη Συρία, που έφερε τις χώρες στα πρόθυρα σύγκρουσης. Όμως οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν με την επαναπροσέγγιση Μόσχας και Άγκυρας στους ρυθμούς με τους οποίους εξελίσσονται επίσης η κατασκευή του αγωγού για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα και ο εξοπλισμός της Τουρκίας με ρωσικούς πυραύλους S-400 μέχρι το 2020. Μέσω Τουρκίας η Μόσχα μεγαλώνει την επιρροή της στην ανατολική Μεσόγειο τρία χρόνια μετά τη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία και τη διάσωση του καθεστώτος Άσαντ.
Παρά τις αμερικανικές αντιδράσεις και προειδοποιήσεις για τις ρωγμές που ανοίγουν στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, ο Πρόεδρος Ερντογάν υπογράμμισε χθες την αποφασιστικότητα της Τουρκίας για μεγαλύτερη συνεργασία με τη Ρωσία στα περιφερειακά ζητήματα, λίγο πριν αρχίσει τις κατ’ ιδίαν συνομιλίες με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Το πρόγραμμα περιλάμβανε επίσης συναντήσεις διευρυμένων αντιπροσωπειών και συνομιλίες μεταξύ των αρχηγών των γενικών επιτελείων των δύο χωρών.
Η ρωσοτουρκική συνάντηση κορυφής θα εξελιχθεί σήμερα σε τριμερή με τη συμμετοχή του Ιρανού Προέδρου Χασάν Ροχανί, όπου θα μπουν στο τραπέζι η συριακή κρίση και η διαδικασία της Αστάνα, δηλαδή η τριμερής συνεννόηση Μόσχας - Άγκυρας - Τεχεράνης για το μέλλον της Συρίας απέναντι στους αμερικανικούς, νατοϊκούς και ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς, τους οποίους καταγγέλλει συστηματικά ο Ερντογάν ως εχθρικούς για την Τουρκία.
Το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή μετέδωσε χθες ότι οι αμερικανικές δυνάμεις στην κουρδική περιοχή της Μανμπίτζ όχι μόνο ενισχύονται, αλλά κατασκευάζουν δυο νέες βάσεις, παρά την εξαγγελία Τραμπ για αποχώρηση των Αμερικανών από τη Συρία.
Καθώς βρίσκονταν σε εξέλιξη οι συνομιλίες Πούτιν - Ερντογάν, ο Αμερικανός Πρόεδρος υποδεχόταν χθες στον Λευκό Οίκο τους ηγέτες των τριών χωρών της Βαλτικής (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία) με τους οποίους συζήτησε για την ενίσχυση της βορειοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Στο ερώτημα δημοσιογράφου αν ο Πούτιν είναι φίλος η εχθρός, ο Τραμπ απάντησε "θα δούμε", ενώ υποστήριξε ότι κανένας άλλος δεν έχει υπάρξει σκληρότερος απέναντι στη Ρωσία από τον ίδιο.
