Έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν οι δηλώσεις που φέρεται να έκανε ο Αμερικανός πρόεδρο, ο οποίος κατηγορείται ότι εκστόμισε πολύ υποτιμητικά λόγια για μετανάστες από χώρες της Αφρικής, αλλά και την Αϊτή, χαρακτηρίζοντας τα κράτη αυτά «απόπατους» ενώ διερωτήθηκε γιατί η χώρα του πρέπει να δέχεται αυτούς τους ανθρώπους.
Οι δηλώσεις αυτές, σύμφωνα με πηγές και κυβερνητικούς αξιωματούχους, έγιναν μέσα στον Λευκό Οίκο κατά τη διάρκεια ενημέρωσής του από γερουσιαστές για ένα νέο νομοσχέδιο για τη μετανάστευση, που φέρεται να έχει διακομματική υποστήριξη.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Ντικ Ντάρμπιν, που παρευρισκόταν στη συνάντηση κατά την οποία φέρεται να έγινε αυτή η δήλωση, επιβεβαίωσε ότι όχι μόνο ειπώθηκε η επίμαχη φράση αλλά και ότι ο Τραμπ την επανέλαβε "πολλές φορές".
Οι κοινοβουλευτικοί εξηγούσαν το πώς λειτουργούν ορισμένα προγράμματα για την υποδοχή μεταναστών, συμπεριλαμβανομένου ενός που προσφέρει ασφαλές καταφύγιο στις ΗΠΑ για ανθρώπους που κινδυνεύουν εξαιτίας φυσικών καταστροφών ή εμφύλιων συρράξεων.
Μία από τις πηγές αναφέρει ότι ο Τραμπ αναρωτήθηκε «Γιατί να τους θέλουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους από την Αφρική εδώ; Αυτές είναι χώρες απόπατοι... Θα έπρεπε να υποδεχόμαστε περισσότερους ανθρώπους από τη Νορβηγία».
Δεύτερη πηγή σημείωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ αμφισβήτησε, ακόμη, το γιατί οι ΗΠΑ πρέπει να υποδέχονται ανθρώπους από την Αϊτή.
Εκ μέρους του Λευκού Οίκου, ο εκπρόσωπος Ρατζ Σα τόνισε «ορισμένοι πολιτικοί στην Ουάσινγκτον διαλέγουν να δώσουν μάχη για λογαριασμό ξένων χωρών, αλλά ο πρόεδρος Τραμπ θα μάχεται πάντοτε υπέρ του αμερικανικού λαού».
Παράλληλα, μία τρίτη πηγή σημείωσε ότι ο πρόεδρος δεν ήθελε να προσβάλει, ενώ πρόσθεσε ότι ο Τραμπ εξέφρασε απλά την άποψη πως οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να δέχονται ανειδίκευτους εργάτες από τέτοιες χώρες, αλλά εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό.
Ο ίδιος ο Τραμπ, μέσω twitter, επιχείρησε να διαψεύσει ότι προέβη σε υποτιμητικές δηλώσεις για την Αϊτή, «εκτός ότι είναι μία πολύ φτωχή χώρα», υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά είναι κατασκευάσματα του Δημοκρατικού κόμματος: καμία εμπιστοσύνη!
ΟΗΕ: Σοκαριστικά και απρεπή σχόλια
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα απέρριψε ως «ρατσιστικά» που παρακινούν στην ξενοφοβία τα σχόλια που φέρεται να έκανε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
«Αυτά είναι σοκαριστικά και απρεπή σχόλια από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν υπάρχει άλλη λέξη να χρησιμοποιήσει κάποιος από το 'ρατσιστικά'», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Ρούπερτ Κόλβιλ, σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη απαντώντας σε ερωτήσεις για τα σχόλια αυτά.
«Δεν μπορείς να χαρακτηρίζεις ολόκληρες χώρες και ηπείρους 'απόπατους', ολόκληρος ο πληθυσμός των οποίων, που δεν είναι λευκοί, δεν είναι ως εκ τούτου καλοδεχούμενοι», είπε.
Δεν είναι μόνο θέμα «χυδαιότητας της γλώσσας», είπε ο Κόλβιλ.
Τα λόγια αυτά δείχνουν «τη χειρότερη πλευρά της ανθρωπότητας, επικυρώνοντας και ενθαρρύνοντας τον ρατσισμό και την ξενοφοβία που μπορεί να διαλύσει και να καταστρέψει τις ζωές πολλών ανθρώπων».
Επίσης ο Τραμπ δεν καταδίκασε σαφώς «τις αντισημιτικές και ρατσιστικές ενέργειες λευκών υπέρμαχων της ανωτερότητας της φυλής στο Σάρλοτσβιλ», σε ένα συλλαλητήριο στη Βιρτζίνια τον περασμένο Αύγουστο, είπε ο Κόλβιλ.
Το πρόγραμμα που συζητείτο στον Λευκό Οίκο λέγεται Προσωρινό Προστατευόμενο Καθεστώς.
Τον Νοέμβριο, η κυβέρνηση Τραμπ αποφάσισε να θέσει τέρμα στο καθεστώς των μεταναστών από την Αϊτή και τη Νικαράγουα. Έδωσε προθεσμία έως τον Ιούλιο του 2019 στους περίπου 59.000 Αϊτινούς μετανάστες που είχαν αποκτήσει αυτό το καθεστώς να επιστρέψουν στην πατρίδα τους ή να νομιμοποιήσουν την παρουσία τους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πολίτες από τη Νικαράγουα έχουν διορία έως τον Ιανουάριο του 2019.
«Το μέλλον των Ονειροπόλων δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως διαπραγματευτικό χαρτί για τα πιο αυστηρά και περιοριστικά μέτρα και μέτρα ασφαλείας που είναι δυνατά. Μιλάμε για ανθρώπους, όχι για εμπορεύματα».
«Ονειροπόλοι» είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τους παράτυπους μετανάστες που έφθασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν ήταν παιδιά.
Ο Γουίλιαμ Σπίντλερ, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, αρνήθηκε να σχολιάσει άμεσα τα φερόμενα ως σχόλια του Τραμπ:
«Αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι πως η θέση της UNHCR είναι πάντα πως οι άνθρωποι που αναγκάζονται να διαφύγουν από τον πόλεμο ή τις διώξεις και χρειάζονται άσυλο, πρέπει να λαμβάνουν προστασία σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται, ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία, εθνικότητα ή τόπο ή χώρα καταγωγής», είπε ο Σπίντλερ.
Αϊτή: Απαράδεκτες οι δηλώσεις
Η κυβέρνηση της Αϊτής χαρακτήρισε "απαράδεκτες" τις δηλώσεις σε βάρος της, κρίνοντας ότι είναι απλουστευτικές και ρατσιστικές, με μια ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα, ανήμερα της επετείου από τον μεγάλο σεισμό που στοίχισε τη ζωή σε 200.000 ανθρώπους το 2010.
"Η αϊτινή κυβέρνηση καταδικάζει σθεναρά αυτές τις αποκρουστικές και απεχθείς δηλώσεις που, αν αποδειχθούν αληθινές, θα ήταν, από κάθε άποψη, απαράδεκτες δεδομένου ότι αντικατοπτρίζουν μια απλουστευτική και ρατσιστική άποψη παντελώς λανθασμένη" ανέφερε στην ανακοίνωση. "Θα ήταν, επιπροσθέτως, ασύμβατες με τους πολλαπλούς δεσμούς που έχουν υφανθεί στη μακρά ιστορία φιλίας που ενώνει τους λαούς των δύο παλαιότερων δημοκρατιών της αμερικανικής ηπείρου", πρόσθεσε.
Η αϊτινή κυβέρνηση στην ανακοίνωσή της υπενθυμίζει ότι "εκατομμύρια τέκνα της Αϊτής συνέβαλαν, συμβάλλουν και θα συνεχίσουν να συμβάλλουν στο μεγαλείο της Αμερικής".
Η κυβέρνηση κάλεσε επίσης τον Αμερικανό επιτετραμμένο στο Πορτ-Ο-Πρενς για εξηγήσεις.
Ο πρεσβευτής της Αϊτής στην Ουάσινγκτον, Πολ Αλτιντόρ, είπε ότι θλίβεται επειδή σήμερα, που θα έπρεπε να είναι μια ημέρα μνήμης προς τιμή των θυμάτων του σεισμού του 2010, όλη η προσοχή στράφηκε στις δηλώσεις του Τραμπ. "Μίλησα με τον πρόεδρο Ζοβενέλ Μοΐζ για το θέμα και, φυσικά, καταδικάζει αυτή τη γλώσσα και είναι σοκαρισμένος", είπε.
"Βρισκόμαστε εδώ για μεγάλο χρονικό διάστημα και συμβάλαμε στο να γίνουν οι ΗΠΑ όπως είναι σήμερα. Κάναμε ακόμη και την υπέρτατη θυσία, να χύσουμε το αίμα μας στη Σαβάνα", πρόσθεσε ο διπλωμάτης, θυμίζοντας ότι η Αϊτή είχε στηρίξει την Αμερικανική Επανάσταση, στέλνοντας στρατιώτες στη Μάχη της Σαβάνας, στη Τζόρτζια, το 1779.
Επίσημη διαμαρτυρία του Ελ Σαλβαδόρ και της Μποτσουάνας
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ελ Σαλβαδόρ ανακοίνωσε ότι απέστειλε μια επιστολή για να διαμαρτυρηθεί επισήμως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε αλλεπάλληλες αναρτήσεις του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών του Ελ Σαλβαδόρ Ούγκο Μαρτίνες υπογραμμίζει τις προσπάθειες που κατέβαλε η χώρα του για να βοηθήσει τις ΗΠΑ στο παρελθόν: για να ξαναχτιστεί το Πεντάγωνο, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και για την ανοικοδόμηση της Νέας Ορλεάνης μετά τον τυφώνα Κατρίνα.
Στο μεταξύ, και η Μποτσουάνα ανακοίνωσε ότι κάλεσε τον πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Γκαμπορόν για να του εκφράσει τη δυσαρέσκειά της κυβέρνησης για τις "ρατσιστικές" δηλώσεις που αποδίδονται στον Τραμπ.
Η κυβέρνηση ζήτησε από τον πρεσβευτή να αποσαφηνίσει "αν η Μποτσουάνα θεωρείται χώρα-απόπατος, δεδομένου ότι πολλοί πολίτες της κατοικούν στις ΗΠΑ". Η Γκαμπορόν "διερωτάται γιατί ο πρόεδρος Τραμπ πρέπει να καταφύγει σε προσβλητικό λεξιλόγιο για να μιλήσει για χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ διατηρούν εγκάρδιες και αμοιβαία επωφελείς διμερείς σχέσεις εδώ και τόσα χρόνια".
