Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Τραμπ δεν κουραζόταν να κατηγορεί την Κίνα για τον "βιασμό" της αμερικανικής οικονομίας. Η επίσκεψή του στο Πεκίνο τον ανάγκασε να δει κάπως διαφορετικά τα πράγματα. Αν και επανέλαβε ότι οι σινοαμερικανικές εμπορικές σχέσεις παραμένουν εξαιρετικά άνισες, δεν κατηγόρησε για αυτό την Κίνα, αλλά τους προκατόχους του στην αμερικανική προεδρία.
Ο δαίμονας της προεκλογικής καμπάνιας του Τραμπ μετατράπηκε άξαφνα σε κάτι σχεδόν αγγελικό. "Υπάρχουν πολλά που ενώνουν την Ανατολή με τη Δύση" συμπέρανε ο Αμερικανός Πρόεδρος. Παρέλειψε να αναφερθεί, όπως πολλοί προκάτοχοί του στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την κινεζική ηγεσία και έλουσε τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ με επαίνους για το πόσο "ξεχωριστός" είναι και για τη "σπουδαία πολιτική νίκη του" στο πρόσφατο συνέδριο του κινεζικού Κ.Κ.
Ίσως να ήταν πιο φειδωλός σε επαίνους αν το παρθενικό ταξίδι του στην Κίνα δεν είχε συνοδευτεί από εμπορικές συμφωνίες, που, σύμφωνα με την αμερικανική αντιπροσωπεία, ξεπερνούν σε αξία τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια. "Είναι πραγματικά ένα θαύμα" σχολίασε με ενθουσιασμό και ο υπουργός Εμπορίου της Κίνας Ζονγκ Σαν. Και μάλλον είναι αν αναλογιστεί κανείς ότι η επιταγή που θα παρουσιάσει στον αμερικανικό λαό ο Τραμπ έναν χρόνο μετά την εκλογή του σχεδόν εξισορροπεί μεμιάς το "τερατώδες", όπως το έχει χαρακτηρίσει ο ίδιος, ισοζύγιο στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές. Φτάνει η επιταγή να έχει αντίκρισμα...
Από τον προηγούμενο σταθμό της περιοδείας του άλλωστε, ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε ανακοινώσει πανηγυρικά συμφωνία ύψους "πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων" για τον εκσυγχρονισμό των οπλικών συστημάτων της Νότιας Κορέας. Μάλλον αμήχανα, ο Νοτιοκορεάτης ομόλογος του Μουν Τζε Ιν έσπευσε να διευκρινίσει ότι συμφώνησε μόνο στην έναρξη συζητήσεων για το θέμα.
Το πιθανότερο είναι πως κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην περίπτωση της Κίνας, με τα περισσότερα έγγραφα που υπογράφηκαν να αφορούν τελικά "μη δεσμευτικές" συμφωνίες. "Ένας τόσο μεγάλος αριθμός προκαλεί επιφύλαξη. Υποπτεύομαι ότι πρόκειται για μνημόνια και όχι για πραγματικά συμβόλαια" σημειώνει στο πρακτορείο Reuters ο ειδικευμένος σε θέματα αναπτυσσόμενων αγορών οικονομολόγος Αλεξ Γουλφ. "Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πόσες από αυτές τις συμφωνίες είναι παλιές με νέο περιτύλιγμα. Το Πεκίνο είναι εξπέρ στο να πουλά την ίδια συμφωνία δέκα φορές" σχολίασε με ακόμη μεγαλύτερη κακεντρέχεια ο Χόρχε Βαλντάνο, πρώην πρεσβευτής του Μεξικού στην Κίνα.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν υπήρξαν και ομολογουμένως εντυπωσιακές συμφωνίες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν η επένδυση 83,7 δισ. σε μια εικοσαετία της ενεργειακής China Energy Investment Corp στη Βιρτζίνια (μια πολιτεία που ψήφισε μαζικά τον Τραμπ στις περσινές εκλογές), η συμφωνία ύψους 12 δισ. που υπέγραψαν οι τεχνολογικές Qualcomm και η Xiaomi και, φυσικά, η αγορά 300 αεροσκαφών της Boeing από τον κρατικό αερομεταφορέα της Κίνας.
Το ερώτημα είναι ποιο θα είναι το αντίτιμο για όλα αυτά. Η θυσία της Πιονγκγιάνγκ από την Κίνα στον βωμό των εμπορικών συναλλαγών ή μήπως η αναδίπλωση του Τραμπ έπειτα από μήνες πολεμικών απειλών και συνεχούς κλιμάκωσης της έντασης; Από το Πεκίνο, ο Αμερικανός Πρόεδρος επαίνεσε τον Σι και για τις προσπάθειές του με στόχο την επίλυση της κορεατικής κρίσης και εμφανίστηκε βέβαιος ότι η Κίνα θα εξουδετερώσει τελικά την απειλή.
Με ποιους όρους όμως; Τις παραμονές της επίσκεψης, η “New York Times” έγραφε ότι η αμερικανική πλευρά θα αξίωνε από το Πεκίνο να διακόψει τις εξαγωγές πετρελαίου στη χώρα, να παγώσει τους βορειοκορεατικούς τραπεζικούς λογαριασμούς στην Κίνα και να διώξει από τη χώρα όλους τους Βορειοκορεάτες μετανάστες. Μια σειρά από μέτρα δηλαδή που θα μπορούσαν πραγματικά να στραγγαλίσουν την οικονομία της χώρας.
Η απάντηση του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών στο πολεμικό τελεσίγραφο που απηύθυνε προς τη Βόρεια Κορέα ο Τραμπ πριν ταξιδέψει για την Κίνα ήταν εξαιρετικά ήπια. Η Κίνα παραμένει "προσηλωμένη στον πυρηνικό αφοπλισμό της κορεατικής χερσονήσου" και είναι αποφασισμένη "να επιλύσει το ζήτημα μέσω διαλόγου και διαβουλεύσεων".
Το πιθανότερο είναι ότι η Κίνα ασκεί ήδη ασφυκτικές πιέσεις προς την Πιονγκγιάνγκ να προσέλθει άμεσα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα πυρά των Βορειοκορεατών είναι πλέον μόνο φραστικά. Ο Τύπος της χώρας στόλισε για ακόμη μια φορά τον Τραμπ με αφορμή την επίσκεψή του στην Κίνα με τα επίθετα "λυσσασμένος" και "ξεμωραμένος".
Συμπληρώνονται όμως πια δύο μήνες από την τελευταία πυρηνική ή πυραυλική δοκιμή της χώρας. Και όλα αυτά τη στιγμή που οι αμερικανικές προκλήσεις δεν λείπουν. Το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ πραγματοποιεί από χθες κοινές ασκήσεις στην περιοχή με δυνάμεις της Νότιας Κορέας και τη συμμετοχή τριών αεροπλανοφόρων.
Η Κίνα, ωστόσο, εμφανίζεται αποφασισμένη να αποφύγει κάθε είδους πρόκληση. Ίσως επειδή γνωρίζει ότι η δύναμή της βρίσκεται αλλού. Σήμερα ο Τραμπ θα κλείσει την περιοδεία του στην Ασία συμμετέχοντας στη σύνοδο των χωρών της Ανατολικής Ασίας (EAS) στη Μανίλα των Φιλιππίνων. Η συνταγή που αναμένεται να ακολουθήσει είναι λίγο πολύ γνωστή: για ακόμη μία φορά θα απειλήσει τους συμμετέχοντες με εμπορικό πόλεμο αν δεν δεχτούν να αυξήσουν τις εισαγωγές από τη χώρα του.
Εντελώς διαφορετική και απείρως πιο ελκυστική μοιάζει η τακτική του Πεκίνου. Αντί για απειλές, η Κίνα υπόσχεται επενδύσεις και συμμετοχή στο κολοσσιαίο έργο της "Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος" που φιλοδοξεί να ανοίξει νέους εμπορικούς δρόμους ανάμεσα στην Ασία και την Ευρώπη. Σε βάθος χρόνου, θα είναι η κερδισμένη του παιχνιδιού. Κι αν υπάρχει μια βασική κινεζική αρετή, αυτή είναι η υπομονή.
