Την περασμένη εβδομάδα η κεμαλική αντιπολίτευση έκανε επίδειξη δύναμης με την Πορεία για τη Δικαιοσύνη στην Κωνσταντινούπολη καταγγέλλοντας τη "δικτατορία" Ερντογάν. Αυτή την εβδομάδα είναι η σειρά της κυβέρνησης να οργανώσει από σήμερα σε όλη τη χώρα σειρά εκδηλώσεων για την πρώτη επέτειο από το αποτυχημένο πραξικόπημα με αποκορύφωμα τη νύχτα της 15ης Ιουλίου και βασικό πρωταγωνιστή τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, ομιλητή σε συγκέντρωση στη γέφυρα του Βοσπόρου. Ο Τούρκος πρόεδρος επιβίωσε της "ξενοκίνητης" απόπειρας, κέρδισε το συνταγματικό δημοψήφισμα, αλλά παραμένει στα μαχαίρια με την Ευρώπη και τους υπερατλαντικούς συμμάχους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών που συναντήθηκε με τον Ερντογάν έκανε λόγο για διμερείς σχέσεις υπό επισκευή, χαρακτήρισε εξαιρετικά σημαντική την Τουρκία για "την ασφάλεια και τις μελλοντικές οικονομικές ευκαιρίες" αλλά οι δύο άνδρες απέφυγαν μια κοινή συνέντευξη Τύπου που θα έφερνε πιθανώς στην επιφάνεια τους σκοπέλους στις διμερείς σχέσεις.
Η συνάντηση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλερσον με τον Τούρκο πρόεδρο έγινε στην Κωνσταντινούπολη, όπου μετέβη ο πρώτος με αφορμή συνέδριο για την ενέργεια και βραβεύτηκε για την πολυετή θητεία του σε διευθυντικές θέσεις και στο τιμόνι της πετρελαϊκής εταιρείας ExxonMobil, απ’ όπου αποσύρθηκε για να αναλάβει υπουργός στην κυβέρνηση Τραμπ. Μιλώντας στο συνέδριο, ο Τίλερσον συνεχάρη τον τουρκικό λαό που "ύψωσε το ανάστημά του ενάντια στους συνωμότες του πραξικοπήματος και υπερασπίστηκε τη δημοκρατία" ενώ σημείωσε ότι οι ΗΠΑ βλέπουν την Τουρκία ως σημαντικό εταίρο στην προσπάθεια για ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή. Απέφυγε να αναφερθεί σε σημεία τριβής, όπως ο εξοπλισμός των Κούρδων πολιτοφυλάκων στη Συρία από τους Αμερικανούς ή η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία, και η τουρκική υποστήριξη στο Κατάρ, πόσο μάλλον στις επίμονες καταγγελίες της Άγκυρας για αμερικανικό δάκτυλο στο πραξικόπημα και για παροχή ασύλου στον "εγκέφαλο" της συνωμοσίας Φετουλάχ Γκιουλέν.
«Εξαιρετικά σημαντική σχέση»
Ο Τίλερσον έκανε όμως κάποιες γενικές αναφορές με νόημα σε "προστατευμένο" περιβάλλον, κατά την ομιλία του στους υπαλλήλους του αμερικανικού προξενείου στην Κωνσταντινούπολη: "Νομίζω ότι αρχίζουμε να ανοικοδομούμε κάποια από την εμπιστοσύνη που είχαμε απολέσει. Έχασαν την εμπιστοσύνη μας σε κάποιο βαθμό, εμείς χάσαμε τη δική τους... Νομίζω σε κάθε συνάντηση (με τον Ερντογάν) τα πράγματα πηγαίνουν λίγο καλύτερα όσον αφορά τους τόνους μεταξύ μας" είπε ο Τίλερσον. Η σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία "είναι εξαιρετικά σημαντική όσον αφορά την ασφάλεια και τις μελλοντικές οικονομικές ευκαιρίες" συνέχισε, σημειώνοντας τη στρατηγική θέση της χώρας στο σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής. "Για αυτό πρέπει να επιδιορθώσουμε αυτή τη σχέση (...), και νομίζω ότι κάνουμε τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση" κατέληξε.
Κούρδοι και ενέργεια
Από την πλευρά του ο πρόεδρος Ερντογάν προειδοποίησε τους Κούρδους του βορείου Ιράκ να μην κάνουν το δημοψήφισμα για ανεξαρτησία από τη Βαγδάτη στα τέλη Σεπτεμβρίου, ενώ εκτόξευσε νέες απειλές για καταπολέμηση της "τρομοκρατίας" στο κουρδικό καντόνι του Αφρίν στη βορειοδυτική Συρία, όπου ο τουρκικός στρατός συγκεντρώνει ενισχύσεις για μια πιθανή εισβολή. Μιλώντας στο ίδιο συνέδριο (World Petroleum Congress), ο Ερντογάν διαπίστωσε ότι η σημασία της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράκ αυξάνεται μέρα με τη μέρα. "Θα πρέπει να αποφύγουν μονομερείς ενέργειες, όπως ένα δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία" τόνισε. Ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε επίσης πως θέλει να αρχίσει το συντομότερο δυνατόν την κατασκευή του σχεδιαζόμενου δεύτερου τουρκικού πυρηνικού σταθμού στη Σινώπη, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, ενώ έχουν ήδη αρχίσει οι εργασίες για έναν σχεδιαζόμενο τρίτο πυρηνικό σταθμό.
Η τουρκική κυβέρνηση υποσχέθηκε χθες ότι θα εκδοθούν εντός του 2017 όλες οι απαραίτητες άδειες για να προχωρήσει η κατασκευή του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου, στο Ακουγιού, στις ακτές του Αιγαίου. Περιγράφοντας ουσιαστικά ολόκληρο το ενεργειακό πλέγμα στο οποίο η Άγκυρα έχει ή διεκδικεί ρόλο, ο Ερντογάν τόνισε πως η Τουρκία είναι έτοιμη να αξιολογήσει νέα προγράμματα, περιλαμβανομένων σχεδίων για το φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο και στο Ιράκ.
«Ζούμε σε δικτατορία»
Ο ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επισκέφθηκε χθες στη φυλακή του Μάλτεπε της Κωνσταντινούπολης τον βουλευτή του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Ενίς Μπερμπέρογλου, ολοκληρώνοντας με τον τρόπο αυτόν την Πορεία για τη Δικαιοσύνη. Ο βουλευτής και πρώην δημοσιογράφος έχει καταδικαστεί σε 25 χρόνια κάθειρξης για εθνική προδοσία, επειδή αποκάλυψε μέσω της εφημερίδας “Cumhurriyet” τη μεταφορά οπλισμού και πυρομαχικών στους τζιχαντιστές της Συρίας από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες (ΜΙΤ).
Η πορεία είχε ξεκινήσει πριν από 26 ημέρες από την Άγκυρα και εξελίχθηκε την περασμένη Κυριακή στη μεγαλύτερη διαδήλωση της αντιπολίτευσης από το 2013, με τον Κιλιντσντάρογλου να καταγγέλλει ενώπιον εκατοντάδων χιλιάδων οπαδών του ότι "η εποχή που ζούμε είναι μια δικτατορία". Ο Κιλιντσντάρολγου ζήτησε από την κυβέρνηση Ερντογάν να άρει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, να αφήσει ελεύθερους τους δημοσιογράφους που κρατούνται στη φυλακή και να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. "Θα ρίξουμε τα τείχη του φόβου" τόνισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο οποίος προσπαθεί να συσπειρώσει στο κόμμα του ευρύτερες δυνάμεις της αντιπολίτευσης που τάχθηκαν κατά του Ερντογάν στο πρόσφατο αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα.
Ερντογάν: Ο Ντεμιρτάς είναι τρομοκράτης
Οι τουρκικές αρχές εξέδωσαν εντάλματα σύλληψης για 72 ακόμα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας στο πλαίσιο της έρευνας κατά των γκιουλενιστών, βάζοντας στο στόχαστρο δύο πανεπιστήμια. Μέχρι χθες το απόγευμα είχαν συλληφθεί 42 μέλη του προσωπικού του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου και του Πανεπιστημίου Μεντένιγετ, ανάμεσά τους ο ακαδημαϊκός Κοράι Τσαλισκάν, ο οποίος είχε εργαστεί στο παρελθόν σύμβουλος του Κιλιτσντάρογλου, και 19 καθηγητές ιατρικής σχολής. Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή, όλοι θεωρούνται ύποπτοι ως χρήστες του ByLock, μιας κρυπτογραφημένης εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα που φέρονται ότι χρησιμοποιούσαν οι υποστηρικτές του Γκιουλέν. Στο πλαίσιο των διώξεων έχουν συλληφθεί περίπου 50.000 άνθρωποι σε έναν χρόνο, ενώ τέθηκαν σε διαθεσιμότητα 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι, ανάμεσά τους εκπαιδευτικοί, δικαστικοί, στρατιωτικοί και διπλωμάτες.
Ο ίδιος ο Ερντογάν έδωσε ένα δείγμα του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνεται την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, καθώς αποφάνθηκε σε συνέντευξη Τύπου στο Αμβούργο ότι είναι "τρομοκράτης" ο συμπρόεδρος του αριστερού φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Ο προφυλακισμένος ηγέτης του τρίτου σε δύναμη κόμματος της Τουρκίας αντιμετωπίζει σωρεία κατηγοριών που επισύρουν συνολικά σχεδόν ενάμιση αιώνα κάθειρξη.
«Επιστρέφω την προσβολή»
Με ανοιχτή επιστολή μέσα από τη φυλακή ο Ντεμιρτάς "ευχαρίστησε" τον Ερντογάν για τις αποκαλυπτικές δηλώσεις που έκανε.
"Πρώτα απ’ όλα σας επιστρέφω την προσβολή που κάνατε απέναντι στη βούληση εκατομμυρίων πολιτών. Αλλά από μια άλλη οπτική γωνία σας λέω ‘ευχαριστώ’ για την ομολογία σας. Μας απαλλάξατε από το βάρος να αποδείξουμε ότι η ετυμηγορία έχει βγει από εσάς προσωπικά και ότι η διαδικασία δεν έχει την παραμικρή σχέση με τη Δικαιοσύνη" αναφέρει ο Ντεμιρτάς στην επιστολή που έδωσαν στη δημοσιότητα οι δικηγόροι του.
