Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Κοσμοδρόμιο από τον Νίκο Κυριακίδη / Ας φορολογήσουμε τα ρομπότ!
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κοσμοδρόμιο από τον Νίκο Κυριακίδη / Ας φορολογήσουμε τα ρομπότ!

Πριν από μερικά χρόνια είχε ταράξει τα νερά προτείνοντας να επιβληθεί φόρος στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Ακόμα κι αν το μέτρο δεν μπορούσε να εφαρμοστεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Microsoft θεωρούσε ότι η ιδέα του ήταν εφικτή εφόσον μια ομάδα "ομοϊδεατών" χωρών θα αποφάσιζαν να προχωρήσουν μόνες τους. Κατέθεσε ολοκληρωμένη, επεξεργασμένη πρόταση στη φθινοπωρινή σύνοδο της G20 στην Ουάσιγκτον, το 2011, την οποία όμως πολέμησε άγρια η Βρετανία. Φορολόγηση κατά δέκα μονάδες βάσης των συναλλαγών μετοχών και κατά δύο των κρατικών ομολόγων θα δημιουργούσαν έσοδα 48 δισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν για την παγκόσμια ανάπτυξη και βοήθεια. Μάλιστα, τα ΜΜΕ είχαν μιλήσει τότε για “φόρο Ρομπέν των Δασών”...

Την περασμένη εβδομάδα ο Μπιλ Γκέιτς “ξαναχτύπησε”: πρότεινε την επιβολή φόρου στα ρομπότ, τους αφανείς πρωταγωνιστές της σιωπηλής νέας βιομηχανικής επανάστασης. Ο βασικός σκοπός του ρηξικέλευθου μέτρου θα είναι η ανάκτηση των χαμένων φόρων απ' τα εισοδήματα εργαζομένων που οι θέσεις εργασίας τους χάθηκαν εξαιτίας της μηχανικής αυτοματοποίησης. Επίσης θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί η εκ νέου επαγγελματική κατάρτιση αυτών των ανθρώπων μέσω του συγκεκριμένου φόρου.

Ο Αμερικανός τεχνολόγος και επιχειρηματίας, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, προχώρησε σε βάθος την ιδέα του: από τα ίδια έσοδα μπορεί να στηριχθεί και να διευρυνθεί το κράτος πρόνοιας αυξάνοντας το προσωπικό στους τομείς της Υγείας και της φροντίδας ηλικιωμένων και παιδιών, δηλαδή σε δραστηριότητες που εξακολουθούν να στηρίζονται στον άνθρωπο, όχι στις μηχανές.

Η ιδέα πέφτει στο τραπέζι εν μέσω πυκνού νέφους ανησυχίας για το πώς τα ρομπότ και η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) θα επηρεάσουν -για την ακρίβεια, θα αναδομήσουν εκ θεμελίων- το στάτους των εργασιακών σχέσεων και την ίδια τη φύση της εργασίας στο άμεσο, ορατό μέλλον. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι πολλά επαγγέλματα στον ανεπτυγμένο κόσμο θα καταστούν άνευ αντικειμένου τα επόμενα 30 χρόνια ως αποτέλεσμα της εξάπλωσης της ΤΝ και της μηχανικής αυτοματοποίησης. Ακόμα και εκείνα του “λευκού κολάρου” κινδυνεύουν. Οι δερματολόγοι π.χ. μπορεί να αντιμετωπίσουν σύντομα τον πιεστικό ανταγωνισμό από τις μηχανές τεχνητής ευφυΐας που θα διεισδύσουν στην ιατρική πρακτική.

Μηχανές αντί ανθρώπων

Μόλις τον περασμένο μήνα ανακοινώθηκε ότι σύστημα ΤΝ είναι σε θέσει να κάνει διαγνώσεις καρκίνου του δέρματος με επιτυχία 91%! Αξιοποιώντας την τεχνική της “βαθιάς μάθησης” (deep learning) το εργαστήριο τεχνητής νοημοσύνης του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Sebastian Thrun ανέπτυξε έναν εξελιγμένο αλγόριθμο διάγνωσης αναλύοντας και μοντελοποιώντας σχεδόν 130.000 εικόνες από 2.000 διαφορετικές δερματικές παθήσεις.

Σημειωτέον ότι, όπως όλα τα συστήματα ΤΝ που βασίζονται στη βαθιά μάθηση, έτσι κι αυτό μπορεί να μαθαίνει από την “εμπειρία” του καθώς συσσωρεύει δεδομένα, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται εκ νέου ο συμβατικός προγραμματισμός του. Στον ίδιο τομέα το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο δημιούργησε ρομποτικούς φαρμακοποιούς οι οποίοι, σε 350.000 συνταγές που έχουν εκτελέσει μέχρι στιγμής, έχουν σημειώσει μηδέν λάθη!

Το κέντρο ερευνών Nomura στην Ιαπωνία -μια χώρα που έχει επενδύσει σημαντικά στην αυτοματοποίηση λόγω γήρανσης του πληθυσμού- σε έρευνά του το 2015 σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διαπίστωνε ότι, σχεδόν στα μισά (49%) εκ των 600 υπό εξέταση επαγγελμάτων, συστήματα ΤΝ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν πλήρως τους εργαζόμενους έως το 2035. Άλλη εταιρεία αναλύσεων στις ΗΠΑ, η Forrester, υπολογίζει ότι η συνεχιζόμενη αυτοματοποίηση θα οδηγήσει έως το 2025 σε απώλεια 9,1 εκατομμυρίων αμερικανικών θέσεων εργασίας.

Στην οικονομική αναφορά της αμερικανικής προεδρίας για το 2016 επισημαίνεται ότι για τους εργαζόμενους που αμείβονται με ωρομίσθιο κάτω των 20 δολαρίων, η πιθανότητα αντικατάστασης τους από ρομπότ είναι 83%. Για εκείνους της κατηγορίας 20-40 δολ. την ώρα το ποσοστό πέφτει στο 31%. Το φαινόμενο της τεχνολογικής ανεργίας βρίσκεται προ των πυλών, αν δεν έχει ήδη αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού. Φυσικά, για τις θέσεις που χάνονται δημιουργούνται νέες, αλλά, πέραν του ότι ο αριθμός τους είναι μικρότερος, αυτές βρίσκονται κατά κανόνα στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας, όπου απαιτείται εξειδίκευση. Όσοι χάνουν τις δουλειές τους λόγω αυτοματοποίσης δεν έχουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για να καταλάβουν αυτά τα πόστα, βρίσκονται συνήθως σε προχωρημένη ηλικία και είναι πολύ δύσκολο να προσαρμοστούν.

Την ίδια στιγμή, μεταβάλλοντας τη φύση της εργασίας και επαναπροσδιορίζοντας το πλαίσιο των συνεργειών ανάμεσα σε ανθρώπους και μηχανές, η ΤΝ μπορεί να διπλασιάσει τον ετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης έως το 2035. Οι ειδικοί διατείνονται ότι ο αντίκτυπος των τεχνολογιών ΤΝ μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού μέχρι και 40%, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο εργασίας και ενισχύοντας τον ρόλο των ανθρώπων στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων.

Κερδισμένοι και χαμένοι

Έρευνα του επιχειρηματικού ινστιτούτου Accenture και της εταιρείας οικονομικών συμβούλων Frontier Economics μοντελοποίησε τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης σε 12 ανεπτυγμένες οικονομίες, στις οποίες αντιστοιχεί αθροιστικά περισσότερο από το 50% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής. Οι ερευνητές συνέκριναν το μέγεθος που θα έχει η οικονομία κάθε χώρας το 2035 βάσει της προσδοκώμενης ανάπτυξης υπό τις υπάρχουσες συνθήκες και εκείνης που υπολογίζεται να επιτευχθεί ενσωματώνοντας τεχνολογίες ΤΝ στην παραγωγή.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, οι ΗΠΑ είναι η χώρα που θα επωφεληθεί περισσότερο από την ΤΝ αυξάνοντας τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξής της από 2,6% σε 4,6% το 2035, κάτι που μεταφράζεται σε επιπλέον 8,3 τρισ. δολάρια σε καθαρή προστιθέμενη αξία. Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί επίσης να αποκομίσει επιπλέον 814 δισ. δολάρια μέχρι το 2035 αυξάνοντας τον ρυθμό αύξησης της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας από 2,5% σε 3,9%. Η Ιαπωνία μπορεί ακόμα και να τον τριπλασιάσει μέχρι το 2035, ενώ Φινλανδία, Σουηδία, Ολλανδία, Γερμανία και Αυστρία υπολογίζεται ότι θα τον διπλασιάσουν.

"Τα ρομπότ παίρνουν τις δουλειές των ανθρώπων και οι κυβερνήσεις πρέπει να φορολογήσουν τις εταιρείες που τα χρησιμοποιούν ως έναν έμμεσο τρόπο για να επιβραδύνουν, τουλάχιστον προσωρινά, την εξάπλωση της αυτοματοποίησης και για να χρηματοδοτήσουν άλλες μορφές απασχόλησης όπου οι άνθρωποι είναι ικανότεροι από τις μηχανές" λέει όμως ο Γκέιτς. Ακούγεται κάπως αντιφατική αυτή η θέση του, αφού, εκτός του ότι ο ίδιος δηλώνει τεχνο-οπτιμιστής, η εταιρεία που ίδρυσε, η Microsoft, είναι σήμερα ένας από τους κορυφαίους παίκτες στην ανάπυξη τεχνολογιών ΤΝ.

Σε συνέντευξη που έδωσε στον ιστότοπο Quartz ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας τονίζει ότι οι κυβερνήσεις και όχι οι επιχειρήσεις είναι εκείνες που πρέπει να επιβλέπουν την ανακατεύθυνση των προσπαθειών δημιουργίας θέσεων εργασίας ώστε να βοηθηθούν άτομα με χαμηλότερα εισοδήματα. Η τεχνολογία και η επιχειρηματική τάση της αντικατάστασης ανθρώπων από μηχανές σε μια ευρεία γκάμα επαγγελμάτων "φτάνουν" ταυτοχρόνως στον προορισμό τους και είναι σημαντικό να υπάρχει η δυνατότητα αποτελεσματικής διαχείρισης της όλης κατάστασης.

Σύμφωνα με τον Γκέιτς, εργαζόμενοι σε αποθηκευτικούς χώρους και οδηγοί οχημάτων είναι δύο κατηγορίες επαγγελμάτων όπου τα επόμενα 20 χρόνια τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους. Πάντως η συζήτηση που ανοίγει η ιδέα του Αμερικανού επιχειρηματία δεν είναι εντελώς θεωρητική. Η πρόταση για επιβολή φόρου στους χρήστες ρομπότ, ώστε να χρηματοδοτηθεί η κατάρτιση εργαζομένων οι οποίοι χάνουν την δουλειά τους εξαιτίας της αυτοματοποίησης, τέθηκε προς ψήφιση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 16 Φεβρουαρίου, αλλά απορρίφθηκε.

"Η ιδέα θέσπισης ενός φόρου για τα ρομπότ θα είχε πολύ αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση" έσπευσε να ανακοινώσει η εδρεύουσα στη Φρανκφούρτη Διεθνής Ομοσπονδία Ρομποτικής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL