Νόμο και τάξη στις Φιλιππίνες υποσχέθηκε προεκλογικά ο Ροντρίγκο Ντουτέρτε και μόλις ανέλαβε τα προεδρικά καθήκοντά του, στις 30 Ιουνίου, έπιασε δουλειά για να σκοτώσει τους... κακούς. Λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του στο προεδρικό μέγαρο Μαλακανάνγκ, ο Ντουτέρτε εμφανίστηκε σε μια φτωχογειτονιά στην πρωτεύουσα Μανίλα για να συντονίσει νυχτερινή αστυνομική επιχείρηση κατά των εμπόρων ναρκωτικών.
«Αυτοί οι πουτάνας γιοι σκοτώνουν τα παιδιά μας. Αν τους ξέρετε ποιοι είναι, σκοτώστε τους, σκοτώστε και τα πρεζόνια για να μην τα σκοτώσουν οι γονείς τους και υποφέρουν περισσότερο» είπε ο νέος πρόεδρος στους κατοίκους της παραγκούπολης. "Όποιοι ανοίξουν εδώ γραφεία κηδειών θα κάνουν χρυσές δουλειές", θα φροντίσω εγώ να κάνουν οι αστυνομικοί πιο γρήγορα τη δική τους δουλειά, διακήρυξε ο Ντουτέρτε, πρώην εισαγγελέας, δήμαρχος και υποστηρικτής ομάδων αυτόκλητων τιμωρών. "Όλα θα γίνουν σύμφωνα με τον νόμο" είπε.
Όχι πως ήθελε σώνει και καλά να γίνει πρόεδρος της χώρας. O Ντουτέρτε, πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος των Φιλιππίνων (PDP-Laban), είχε προταθεί τέσσερις φορές για υπουργός Εσωτερικών από ισάριθμους προέδρους της χώρας, αλλά αρνήθηκε και τις τέσσερις. Τελικά υπέκυψε, λέει, στις πιέσεις του λαού και έβαλε υποψηφιότητα στα 71 του χρόνια για το ανώτατο αξίωμα της χώρας. Κέρδισε τις εκλογές του Μαΐου με 39% και 16,6 εκατομμύρια ψήφους, με διαφορά 6 εκατομμυρίων ψήφων από τον δεύτερο, τον Μαρ Ρόχα.
Ο Ντουτέρτε δεν αποτελεί ένα κακέκτυπο του Ντόναλντ Τραμπ. Το αντίθετο. Μάλλον ο Αμερικανός πολυεκατομμυριούχος ακολουθεί εν μέρει τη συνταγή του Φιλιππινέζου «διώκτη του εγκλήματος». Το βιογραφικό του εντυπωσιάζει. Στα 22 χρόνια που ήταν δήμαρχος, αντιδήμαρχος και γερουσιαστής της πόλης Νταβάο, ο Ροντρίνγκο Ντουτέρτε μετέτρεψε την άλλοτε πρωτεύουσα του εγκλήματος σε έναν ειρηνικό τόπο, έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό όπως λένε οι οπαδοί του. Προτάθηκε μάλιστα για το Παγκόσμιο Βραβείο Δημάρχου, αλλά απέρριψε την υποψηφιότητα λέγοντας ότι απλά κάνει τη δουλειά του. Διαφορετική άποψη έχουν οργανώσεις για την υπεράσπιση των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών, όπως το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στη διάρκεια της δημαρχίας του, τα αποσπάσματα θανάτου σκότωσαν περισσότερους από 1.000 ανθρώπους στο Νταβάο. Με μια σειρά από διατάγματα, απαγόρευσε την πώληση αλκοόλ από τη 1 μετά τα μεσάνυχτα μέχρι τις 8 το πρωί, μείωσε τα όρια ταχύτητας, απαγόρευσε τα πυροτεχνήματα, θεσμοθέτησε μέτρα για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας των γυναικών, ενώ επέβαλε στους ιδιοκτήτες εμπορικών κέντρων να τοποθετήσουν κάμερες και κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης.
Τα καρτέλ των ναρκωτικών τον είχαν επικηρύξει εδώ και καιρό, αλλά τώρα που έγινε πρόεδρος η αμοιβή για το κεφάλι του Ντουτέρτε έφτασε το 1 εκατομμύριο δολάρια, όπως έγραψε η εφημερίδα "Μανίλα Μπούλετιν". Αλλά κι εκείνος δεν κάθισε με σταυρωμένα χέρια. Προσφέρει 5 εκατομμύρια πέσο (περίπου 100.000 δολάρια) για κάθε έμπορο ναρκωτικών, κατά προτίμηση νεκρό!
Γόνος πολιτικής οικογένειας με επιρροή στο νησί Μιντανάο, ξεκίνησε την καριέρα του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση μετά την ανατροπή του δικτάτορα Φερδινάνδο Μάρκος το 1986, κηρύσσοντας πόλεμο κατά της διαφθοράς και των ναρκωτικών. Αυτό τον πόλεμο και τις επιτυχίες στο Νταβάο, που τον έκαναν ξακουστό σε όλη τη χώρα με το όνομα Ντουτέρτε Χάρι (σε παράφραση του σκληροτράχηλου Αμερικανού ντετέκτιβ Dirty Harry), θέλει να μεταφέρει τώρα σε ολόκληρες τις Φιλιππίνες. Σε αυτό τον άξονα κινήθηκε η προεκλογική εκστρατεία του, χτισμένη περισσότερο γύρω από την προσωπικότητα και το έργο του, παρά σε ένα πολιτικό πρόγραμμα.
Ο «τιμωρός» και οι αμερικανικές βάσεις
Ο Ντουτέρτε εμφανίστηκε ως μεταρρυθμιστής με πινελιές κοινωνική δικαιοσύνης, ενώ θα διατηρήσει τις Φιλιππίνες στο άρμα των Ηνωμένων Πολιτειών, παρ' ότι -όπως είπε- θέλει να χαλαρώσει τους δεσμούς με την Ουάσιγκτον. Οι αμερικανικές βάσεις έκλεισαν το 1992, αλλά οι Αμερικανοί επιστρέφουν στη χώρα λόγω... Κίνας. Πολύτιμος σύμμαχος των ΗΠΑ στον Ειρηνικό οι Φιλιππίνες βρίσκονται ουσιαστικά στην πρώτη γραμμή της αντιπαράθεσης με την Κίνα, που δημιουργεί τετελεσμένα με την κατασκευή τεχνητών νησιών στη Νότια Σινική Θάλασσα, αμφισβητώντας εμπράκτως τον ασφυκτικό εναγκαλισμό των ΗΠΑ από τον Βορρά (Ιαπωνία, Κορέα) και τον Νότο (Βιετνάμ). Ο νέος πρόεδρος είχε υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα πάρει ένα... τζετ σκι και θα πάει στην αμφισβητούμενη ζώνη των νησιών Σπράτλι για να καρφώσει εκεί τη σημαία των Φιλιππίνων. Κατόπιν, χαμήλωσε τους τόνους και τώρα περιμένει -λέει- την απόφαση της διεθνούς διαιτησίας. Εν τω μεταξύ, πυκνώνουν τα κοινά ναυτικά γυμνάσια ΗΠΑ - Φιλιππίνων και γίνονται διαπραγματεύσεις για την παραχώρηση περίπου 8 βάσεων και άλλων εγκαταστάσεων στους Αμερικανούς, κυρίως στο δυτικό και βορειοδυτικό τμήμα της χώρας. Καθοριστικός θα είναι σε αυτό το ζήτημα ο ρόλος του Ντουτέρτε.
Ο νέος πρόεδρος υποσχέθηκε ακόμη ότι θα εκπαιδεύσει Φιλιππινέζους γιατρούς στην Κούβα, ότι θα διευρύνει τον διάλογο με τις αντάρτικες μουσουλμανικές οργανώσεις και ότι θα λάβει μέτρα για να αμβλύνει τις αδικίες σε βάρος τής μουσουλμανικής μειονότητας στη χώρα όπου ο καθολικισμός έχει μεγάλη επιρροή. Το πολιτικό και κοινωνικό όραμά του είναι να μετατρέψει τις Φιλιππίνες σε μια χώρα με ομοσπονδιακή δομή, με οργανωμένη Δημόσια Διοίκηση, ώστε να καταπολεμηθούν η γραφειοκρατία και η διαφθορά και να διανεμηθεί «καλύτερα» ο πλούτος. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να αλλάξει το Σύνταγμα της χώρας με τη συναίνεση του Κογκρέσου και ο Ντουτέρτε δεν έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία.
Ποιος θα μπορούσε όμως να του πει όχι εάν πετύχαινε τους στόχους στην καταπολέμηση του εγκλήματος, έκανε τη «βρόμικη» δουλειά και έβαζε σε τάξη τη χώρα; Με αυτό το σκεπτικό, ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να υλοποιήσει μια από τις βασικές εξαγγελίες του ότι θα απαλλάξει τις Φιλιππίνες από 100.000 εγκληματίες, στέλνοντάς τους με συνοπτικές διαδικασίες στον... άλλο κόσμο. "Ακόμη και τα παιδιά μου θα τα σκότωνα αν έπαιρναν ναρκωτικά", είχε πει σε ένα τηλεοπτικό ντιμπέιτ. Ο Ντουτέρτε έχει τέσσερα παιδιά και δύο διαζύγια στο ενεργητικό του. Η κόρη του Σάρα τον είχε διαδεχθεί ως δήμαρχος στο Νταβάο όταν συμπλήρωσε εκεί το ανώτατο όρο των 10 ετών. Εκείνος έγινε γερουσιαστής για μια θητεία και επέστρεψε πάλι στο δημαρχιακό αξίωμα με εκλογές, έχοντας ξεπεράσει έτσι τον σκόπελο του ανώτατου ορίου. Αν μη τι άλλο, ο τιμωρός δεν κάνει μισές δουλειές...
Και όταν ζορίζεται, ο Ροντρίγκο Ντουτέρτε δεν μασάει τα λόγια του. Όπως όταν προειδοποίησε με νόημα τους δημοσιογράφους, που σκαλίζουν τα έργα και τις ημέρες του στο Νταβάο, ότι η ζωή τους δεν αξίζει μία εάν τους βάλουν στο στόχαστρο οι εγκληματίες. Δεν είναι λίγο, εξάλλου, σε μια καθολική χώρα σαν τις Φιλιππίνες να αποκαλεί ένας πολιτικός τον Πάπα «πουτάνας γιο» και να εκλέγεται πρόεδρος... Αλλά μπορεί ο «Ντουτέρτε Χάρι» να μην είναι και βρομόστομος; Για εκείνους που τον παρομοιάζουν με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο Ντουτέρτε έχει έτοιμη την απάντηση: "Εκείνος είναι μισαλλόδοξος". Εγώ δεν είμαι".
