Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΗ ΛΕΟΝΤΙΤΣΗ
Από τους πρώτους βουλευτές που μαζί με τους διαδηλωτές αντιστάθηκαν στην εμπορική εκμετάλλευση του πάρκου Γκεζί, από όπου ξεπήδησε η πρώτη σπίθα της εξέγερσης ήταν ο Σιρί Σουρεγιά Οντέρ, βουλευτής του φιλοκουρδικoύ κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP). Αν και τραυματίστηκε, εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των κινητοποιήσεων.
Σκηνοθέτης, ηθοποιός σεναριογράφος, σχολιαστής, διώχθηκε και φυλακίστηκε από τη χούντα του Εβρέν, βραβεύτηκε για την ταινία του «International», όπου αφηγείται με καθαρά σκωπτική διάθεση το στρατιωτικό πραξικόπημα του '80, αναδεικνύοντας με τον καλύτερο τρόπο την τραγική ειρωνεία των γεγονότων της περιόδου. Μιλώντας στην "Αυγή" για το κίνημα των τελευταίων ημερών πιστεύει πως άνοιξε μια νέα σελίδα στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Τουρκίας.
* Πώς προέκυψαν αυτές οι λαϊκές κινητοποιήσεις, καθώς κανείς δεν τις περίμενε και τίποτα δεν τις είχε προαναγγείλει; Πώς εξηγείται, επίσης, η διάρκεια και η επιμονή τους;
Πρόκειται για λαϊκή αντιπολίτευση. Είναι ένα από τα πιο ετερογενή λαϊκά κινήματα του κόσμου και δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί. Σίγουρα, πάντως, δεν έχει ταξικό χαρακτήρα. Έχει όμως τρία πολύ εμφανή χαρακτηριστικά: Πρώτον, ο κύριος κορμός του αποτελείται από γυναίκες και νεολαία, οι οποίοι συνιστούν τα 2/3 αυτού του κινήματος. Δεύτερον, έχει κοσμικό χαρακτήρα. Και το τρίτο χαρακτηριστικό του εξηγεί γιατί είναι τόσο πλατύ αλλά και επίμονο κίνημα.
Κοιτάξτε, ο φόβος σχετίζεται με τη μνήμη. Ο κοινωνικός φόβος είναι συνδεδεμένος πάντα με την κοινωνική μνήμη. Ετούτη η νέα γενιά δεν έζησε τη ματωμένη Πρωτομαγιά του '77, ούτε το αιματοκύλισμα του Μαράς, ούτε την τραγωδία στο Σίβας. Δεν βίωσε τα μεγάλα τραύματα της σύγχρονης Τουρκίας. Στην περίοδο στην οποία γεννήθηκαν αυτοί οι νέοι κυριαρχούσε πλέον ο ατομισμός. Ανατράφηκαν μέσα σε αυτόν και, τώρα που η κυβέρνηση επιχειρεί να μπει στην προσωπική τους ζωή, αντιστέκονται και λένε ένα δυνατό ΟΧΙ.
* Πολλοί μιλούν για ομοιότητες με τα γνωστά κινήματα του Οccupy και της Plaza del Sol. Άλλοι το παρομοιάζουν ακόμη και με το κίνημα της πλατείας Ταχρίρ. Εσείς τι λέτε;
Υπάρχουν κάποιες ομοιότητες, αλλά υπάρχει και κάτι πέρα από αυτά τα κινήματα. Εδώ δεν τίθενται οικονομικά αιτήματα. Ούτε μισό σύνθημα οικονομικού χαρακτήρα δεν έχει ακουστεί μέσα από αυτό το κίνημα. Είναι κυριολεκτικά κίνημα τρόπου ζωής. Πρόκειται για την ελευθερία και μόνο.
* Στην αρχή ήταν το κόψιμο των δέντρων, μετά τα αιτήματα για παραίτηση των υπευθύνων της άγριας καταστολής και στη συνέχεια σοβαρότερα θέματα δημοκρατικών ελευθεριών. Πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν αυτές οι κινητοποιήσεις;
Το κίνημα αυτό αποτελεί σημείο τομής στη σύγχρονη ιστορική διαδρομή της Τουρκίας των τελευταίων 100 χρόνων. Είναι μια μοναδική σύγκρουση. Μέχρι πού μπορεί να πάει; Αύριο μπορεί η πλατεία να κατασταλεί, μαζί και το πάρκο. Το κίνημα αυτό όμως πήρε το βάπτισμα σε αυτό που λέμε αντιπολίτευση, αντίσταση και ανυπακοή. Φυσικά, σε αυτή τη χώρα υπήρξαν πολλά κινήματα αντίστασης. Ωστόσο, ετούτη τη φορά, είναι πλατύ και συλλογικό και εμπεριέχει πολλά διαφορετικά ρεύματα. Το ζήτημα στην προκειμένη περίπτωση είναι ποιος θα ηγηθεί και πού θα οδηγηθεί συλλογικά. Με ποιο πρόγραμμα και ποιος θεσμός θα το στηρίξει. Βέβαια, είναι πολύ νωρίς ακόμη για να εκτιμήσουμε τη δυναμική του. Αυτό που είναι σαφές, όμως, είναι ότι τίποτα πια μετά από αυτό το κίνημα δεν θα είναι ίδιο στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας.
(Το δεύτερο μέρος της συνέντευξης του Σιρί Σουρεγιά Οντέρ θα δημοσιευτεί στο αυριανό φύλο της "Αυγής")
