Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Το μεγάλο κόλπο των off shore
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το μεγάλο κόλπο των off shore

i. Ανάγκη για κινητοποίηση απέναντι στη μεγάλη απάτη

Δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, το 2007, η Ευρώπη αντικρίζει το βαρύτατο τίμημα: μια χαμένη δεκαετία. Οι τεράστιες οικονομικές απώλειες για τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα μετατοπίζονται στα κρατικά ταμεία, ενώ ταυτόχρονα η ανάπτυξη και η απασχόληση αποδυναμώνονται, καθώς καταστροφικές πολιτικές λιτότητας μειώνουν δραματικά μισθούς, συντάξεις και δημόσιες παροχές σε πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε. Ο συλλογικός πλούτος καταστρέφεται από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας σε ευτελείς τιμές. Κάποιες χώρες, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, πληρώνουν -κυριολεκτικά- ακριβά γι’ αυτές τις πολιτικές, που ιδιωτικοποιούν το κέρδος και μετατοπίζουν τις απώλειες στους πολίτες.

Ενώ πολλοί άνθρωποι αγωνίζονται για να επιβιώσουν υπό αβέβαιες εργασιακές συνθήκες ή υπό συνθήκες ανεργίας, σκάνδαλα σχετικά με φορολογικές απάτες μεγάλων εταιρειών και εύρωστων ιδιωτών, το ένα μετά το άλλο, έρχονται στη δημοσιότητα τα τελευταία χρόνια: Off shore Leaks, Luxembourg Leaks, Panama Papers και αρκετά ακόμη. Κάποιες μεγάλες εταιρείες αποδίδουν φόρο μικρότερο από το 1% επί των εσόδων τους, παρά τα δυσθεώρητα κέρδη τους. Οι πολίτες των κρατών-μελών της Ε.Ε. χάνουν αρκετές εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από αυτές τις πρακτικές - ποσά που επαρκούν για την κατασκευή αξιοπρεπών σχολικών, νοσοκομειακών και οδικών δομών για όλους.

Βέβαια, όλο αυτό δεν απορρέει μόνο από ζητήματα φορολογίας. Ο κόσμος των off shore (υπεράκτιων εταιρειών), επίσης, υποθάλπει εγκληματίες που προσπαθούν να ξεπλύνουν υποθέσεις διαφθοράς, καρτέλ ναρκωτικών και εμπορίας ανθρώπων, σε επικράτειες εχεμυθείας. Ακόμα και η παγκόσμια τρομοκρατία χρηματοδοτείται από υπεράκτιους λογαριασμούς, υπό το πέπλο της ανωνυμίας τους. Αδιάντροπα, πολλές κυβερνήσεις κρατών-μελών της Ε.Ε. προστατεύουν ενεργά αυτό το σύστημα.

ii. Φορολογικά κόλπα μεγάλων εταρειών για αρχάριους

Μεγάλες, διεθνούς εμβέλειας εταιρείες μπορούν να εκμεταλλεύονται νομοθετικά κενά. Η τακτική αυτή αποτυπώνεται στον όρο “φοροαποφυγή’’. Εξάλλου, οι φορολογικοί νόμοι είναι ιδιαίτερα ευέλικτοι και έτσι δίνουν τη δυνατότητα σε εταιρείες να λειτουργούν μέσα στο πλαίσιο γκρίζων ζωνών που καλύπτονται από τον νόμο. Από τη στιγμή που οι νόμοι παραβιάζονται εμφανώς, τότε ο όρος “φοροαποφυγή’’ αντικαθίσταται από αυτόν της “φοροδιαφυγής’’. Η φοροδιαφυγή, εκτός από ποινικό αδίκημα που μπορεί να σημειωθεί κατά παράβαση ή καταστρατήγηση του φορολογικού νόμου, θεωρείται και έντονα αντικοινωνική συμπεριφορά δεδομένου ότι τον λογαριασμό θα κληθεί τελικά να επωμισθεί, με πρόσθετα κυβερνητικά μέτρα, το σύνολο των φορολογουμένων.

Έχοντας ως σκοπό την φοροαποφυγή, οι εταιρείες μεταφέρουν τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους. Τέτοια μέρη είτε φορολογούν τα εταιρικά κέρδη με πολύ χαμηλούς συντελεστές είτε προσφέρουν ευνοϊκές δασμολογικές συμφωνίες, με αποτέλεσμα οι εφαρμοζόμενοι φορολογικοί συντελεστές να είναι πολύ κατώτεροι από τους επίσημους.

Τα κέρδη των εταιρειών, συνήθως, μεταφέρονται στους φορολογικούς παραδείσους μέσω των αποκαλούμενων “εικονικών εταιρειών’’, που στην ουσία υπάρχουν μόνο στα χαρτιά. Συχνά, υπάρχει μόνο ένα γραμματοκιβώτιο και ένας αυτόματος τηλεφωνητής.

Iii. Το ξέπλυμα...

Οι εικονικές εταιρείες, στους φορολογικούς παραδείσους, όχι μόνο αποκρύπτουν τα κέρδη τους, αλλά επίσης παρέχουν εχεμύθεια και κάλυψη σε οποιονδήποτε μπορεί να πληρώσει γι’ αυτό, όπως πλούσιοι ιδιώτες που φοροδιαφεύγουν ή παραβιάζουν άλλους κανονισμούς, διεφθαρμένοι αξιωματούχοι που υπεξαιρούν χρήματα από κρατικά ταμεία ή εγκληματίες στον χώρο της εμπορίας ναρκωτικών και ανθρώπων, οι οποίοι επιθυμούν να ξεπλύνουν το παράνομο εισόδημά τους.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά την έκταση του ξεπλύματος μαύρου χρήματος σε ποσοστό μεταξύ 2-5% επί της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής. Αυτό ισούται με 1,5-3,75 τρισεκατομμύρια δολάρια - ποσό μεγαλύτερο από αυτό της ετήσιας οικονομικής παραγωγής ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου. Ο οργανισμός δημοσίου συμφέροντος Global Financial Integrity (Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Ολοκλήρωση) έχει υπολογίσει ότι πάνω από το 80% των παράνομων χρηματικών εκροών από τις αναπτυσσόμενες χώρες, μεταξύ 2004 και 2013, σχετίζεται με τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή.

...και η εχεμύθεια

Οι επικράτειες εχεμύθειας βοηθούν στην παράκαμψη της νομοθεσίας κατά της “νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες” και κατ’ αυτόν τον τρόπο, εξυπηρετούν ως σημεία εισόδου του βρόμικου χρήματος στο επίσημο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπου λαμβάνει λιγότερο ύποπτη υπόσταση, μεταφερόμενο σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Κινητήριοι μοχλοί σε αυτή τη διαδικασία είναι οι λογιστικές και δικηγορικές εταιρείες που παρέχουν τις αναγκαίες -για τους εγκληματίες- υπηρεσίες, ώστε να προσεγγίσουν τις εν λόγω επικράτειες. Είναι αυτονόητο ότι, δίχως τη συνδρομή τους, θα ήταν ανέφικτο να εμφανιστεί, απλώς, κάποιος σε ένα νησί της Καραϊβικής και να ανοίξει τραπεζικούς λογαριασμούς.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL