Της Μίνας Κωστοπούλου
Παρά τις καταγγελτικές δηλώσεις διαφόρων αξιωματούχων για την ανάγκη πάταξης των φορολογικών παραδείσων και των πρακτικών που στερούν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από τους Ευρωπαίους φορολογουμένους, φαίνεται πως οι διαπραγματεύσεις για την πολυπόθητη φορολογική ενοποίηση στην Ε.Ε. μάλλον δεν κινούνται στην κατεύθυνση αυτή.
Την αποκάλυψη έκανε μέσα στην εβδομάδα έκθεση με τίτλο «Αξιολόγηση των επιπτώσεων της CC(C)TB: Η ευρωπαϊκή φορολογική βάση μετατοπίζεται σε μια σειρά από σενάρια πολιτικής», η οποία χρηματοδοτήθηκε με πρωτοβουλία των ευρωβουλευτών της Ευρωομάδας της Αριστεράς (GUE / NGL) Στέλιο Κούλογλου και Τάκη Χατζηγεωργίου (μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής για τα Panama Papers), Fabio de Masi και Marina Albiol, Miguel Viegas (αντιπρόεδρο της Επιτροπής PANA), Miguel Urban Crespo (εισηγητή της GUE/NGL στην επιτροπή PANA), Patrick Le Hyaric (συντονιστή της ομάδας PANA), Matt Carthy (συντονιστή της GUE/ΝGL στην επιτροπή PANA).
Η CCCTB -ή αλλιώς Κοινή Ενοποιημένη Βάση Φορολογίας Επιχειρήσεων- θα ψηφιστεί τον ερχόμενο Φεβρουάριο από τους ευρωβουλευτές. Για την ώρα, βρίσκεται στα «γρανάζια» της Κομισιόν. Στόχος της είναι να οδηγήσει σε ενιαίο τρόπο προσμέτρησης των εταιρικών φόρων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης - αφήνοντας εκτός τις περιπτώσεις μετατόπισης κερδών σε τρίτες χώρες.
Σύμφωνα με την έκθεση της GUE/ NGL, η Κομισιόν επιχειρεί να μεθοδεύσει μια περιορισμένη CCCTB που θα επιτρέπει την τιμολόγηση των κερδών των μεγάλων εταιρειών σε χώρες εκτός Ε.Ε. Αυτό με τη σειρά του θα επιφέρει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στα κέρδη για τα οποία φορολογούνται. Οι συντάκτες της έκθεσης -Alex Cobham, Petr Janský, Chris Jones και Yama Temouri-, μέλη του Tax Justice network με το οποίο συνεργάστηκαν οι ευρωβουλευτές, προτείνουν ως καλύτερη λύση την υιοθέτηση μιας μεθόδου κατανομής των κερδών των εταιρειών με βάση τις πωλήσεις και την απασχόληση. "Η CCCTB έχει τεράστιες δυνατότητες να επιτρέψει στα κράτη - μέλη της Ε.Ε. να ανακτήσουν τα έσοδα που χάνονται από τη μετατόπιση των κερδών - αλλά μόνο εάν εφαρμοστούν οι κανόνες από την αρχή. Η πρόταση της Κομισιόν για την καθιέρωση της ενοποίησης ζημιών ως πρώτο βήμα θα επιφέρει σημαντικές απώλειες εσόδων, χωρίς κανένα όφελος συμψηφισμού. Η πρόταση θέσπισης περιορισμένης ΚΕΒΦΕ θα θέσει τέλος στη μετατόπιση των κερδών εντός της Ε.Ε., αλλά θα ενθαρρύνει τα κέρδη από τη μετατόπιση κερδών εκτός της Ε.Ε.”, επισημαίνουν.
Η έκθεση εντοπίζει επιπλέον ότι τα στοιχεία της Κομισιόν για την CCCTB στηρίζονται αποκλειστικά σε δεδομένα από ιδιωτικές βάσεις δεδομένων. "Η μελέτη μας δείχνει πόσο αδύναμα είναι τα δεδομένα του ισολογισμού της εταιρείας που χρησιμοποιούνται συνήθως για αναλύσεις της μετατόπισης του κέρδους. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να συγκεντρώσει τις εκθέσεις ανά χώρα για τις πολυεθνικές σε όλα τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. και να μετρήσει ακριβώς τον αντίκτυπο των εσόδων. Τα στοιχεία πρέπει επίσης να δημοσιοποιηθούν, ώστε οι πολίτες της Ε.Ε. να μπορούν να απαιτήσουν τη λογοδοσία τόσο από τις πολυεθνικές εταιρείες όσο και από τις κυβερνήσεις”, τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Ανησυχίες σαν κι αυτές διατρέχουν και το προσχέδιο της έκθεσης της Εξεταστικής Επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για τα Panama Papers. Οι τελικές συστάσεις της Επιτροπής -η έκθεση της οποίας αναδεικνύει ότι περίπου 2,6 τρισ. δολάρια στην Ευρώπη παραμένουν σε off shore- αναμένεται να ψηφιστούν από τους ευρωβουλευτές στην τελευταία ολομέλεια του έτους, εντός του Δεκεμβρίου. Καλεί τους ευρωβουλευτές να εγκρίνουν τη δημιουργία μόνιμης εξεταστικής επιτροπής που θα άπτεται ζητημάτων πέρα του ξεπλύματος χρήματος - ύστερα από πρόταση της Ευρωομάδας της Αριστεράς που υιοθετήθηκε.
Οι τέσσερις της Oxfam
Μέσα στην εβδομάδα, δόθηκε στη δημοσιότητα δεύτερη έκθεση για τη φοροδιαφυγή -αυτή τη φορά με την υποστήριξη της Ευρωομάδας των Πρασίνων- την οποία εκπόνησε η Oxfam. "Η έκθεσή μας αναδεικνύει πώς θα ήταν μια πραγματική ‘μαύρη λίστα’ των φορολογικών παραδείσων, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση εφάρμοζε τα κριτήρια που εφαρμόζει στο εξωτερικό της και στο εσωτερικό της, χωρίς πολιτικές πιέσεις", επισημαίνει η αναλυτής της Oxfam Aurore Chardonnet. Η έκθεση με τίτλο "Μαύρη λίστα ή ξέπλυμα; Πώς θα ήταν μια πραγματική ευρωπαϊκή μαύρη λίστα φορολογικών παραδείσων" επισημαίνει ότι τα κριτήρια της Ε.Ε. -διαφάνεια, δίκαιη φορολογία και συμμετοχή στα διεθνή φορολογικά φόρα-, με βάση τα οποία η Ένωση χαρακτηρίζει ή μη παραδείσους της φοροαποφυγής, αν εφαρμόζονταν για τα κράτη - μέλη της, θα έφερναν αντιμέτωπες με σοβαρές ευθύνες την Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και τη Μάλτα.
Δυστυχώς, αυτό δεν θα συμβεί. Η Κομισιόν, με φόντο τα σκάνδαλα του Παναμά και των LuxLeaks, θα δώσει στις 5 Δεκεμβρίου στη δημοσιότητα τη λίστα της με τους φορολογικούς παραδείσους σε τρίτες χώρες, την οποία θα κληθεί να εγκρίνει το ECOFIN. Εξάλλου, ο επίτροπος Pierre Moscovici αποποιήθηκε της ευθύνης να σχολιάσει την έκθεση της Oxfam όταν ρωτήθηκε στην τελευταία συνεδρίαση της Εξεταστικής για τα Panama Papers, λέγοντας ότι “τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως φορολογικοί παράδεισοι”...
