Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Η Ευρώπη επιλέγει κατεύθυνση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η Ευρώπη επιλέγει κατεύθυνση

Βρυξέλλες, Χριστίνα Βασιλάκη

Η επόμενη ημέρα της Ευρώπης και το μέλλον σημαντικών ευρωπαϊκών φακέλων κρίνονται στις αυριανές ευρωεκλογές, στις οποίες η λαϊκιστική Ακροδεξιά αναμένεται να αναδειχθεί ένας από τους -ουσιαστικούς- νικητές. Τα πρώτα αποτελέσματα σχετικά με τη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -που θα εκπροσωπεί ένα από τα μεγαλύτερα εκλογικά σώματα παγκοσμίως, ήτοι 500 εκατ. πολίτες από 28 χώρες- προγραματίζεται να ανακοινωθούν λίγο μετά τις 11 το βράδυ (τοπική ώρα) της Κυριακής στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες.

Η ψήφος στις ευρωεκλογές μπορεί να θεωρούνταν πάντα “χαλαρή”, αφού παραδοσιακά η αποχή ήταν μεγαλύτερη από τις εθνικές εκλογές στις περισσότερες χώρες, ωστόσο το ενδιαφέρον αυτής της χρονιάς είναι μεγάλο, κυρίως λόγω της ακροδεξιάς “απειλής” που αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τη δύναμή της. Σύμφωνα με τις τελικές προβλέψεις στη βάση των τελευταίων δημοσκοπήσεων, κόμματα όπως η ιταλική Λέγκα και το βρετανικό κόμμα Brexit θα μπορούσαν να φτάσουν συνολικά στο 29% (ή πάνω από 200 έδρες) επί του νέου Κοινοβουλίου.

Ανάλογοι φόβοι υπήρχαν και στις ευρωεκλογές του 2014, την περίοδο που οι καταστροφικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης ήταν ακόμα φρέσκιες, ωστόσο η προσφυγική κρίση του 2015 φαίνεται πως ήταν ο καταλυτικός παράγοντας που άλλαξε τελείως τα δεδομένα.

Ροκάνισμα στα θεμέλια

Σήμερα έχουμε μια “σοβαρή” προσπάθεια από τον Ιταλό ηγέτη της Λέγκας Ματέο Σαλβίνι να ενώσει τους απανταχού λαϊκιστές ομοϊδεάτες του με στόχο να ροκανίσουν τα θεμέλια της Ε.Ε. εκ των έσω. Ο Μ. Σαλβίνι με την ακραία, αντιμεταναστευτική του ιδεολογία προβλέπεται πως θα αυξήσει σημαντικά το ποσοστό του (από 6 έδρες σε 26) και θα αναδειχθεί η δεύτερη μεγαλύτερη εθνική κοινοβουλευτική ομάδα μετά τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες (πρόβλεψη για 29 έδρες). Αυτό τον τοποθετεί σε μια κυρίαρχη θέση μεταξύ των άλλων ακροδεξιών κομμάτων, όπως ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και το κόμμα των Φινλανδών (FInns party). Ως εκ τούτου, δεν αποτελεί έκπληξη ότι είναι αυτός που έχει κίνησει τα νήματα προκειμένου η πρώην, αδύναμη, πολιτική ομάδα του Ε.Κ. “Ευρώπη των εθνών και της ελευθερίας” (ΕΝF) να μετατραπεί σε “Ευρωπαϊκή Συμμαχία Λαών και Εθνών” και από τρία κόμματα να φιλοξενήσει πάνω από δέκα και επομένως να φτάσει στις περίπου 80 έδρες σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Αυτό θα σήμαινε ότι η νέα πολιτική ομάδα του Σαλβίνι θα είναι η τέταρτη μεγαλύτερη στο νέο Ε.Κ. μετά την Κεντροδεξιά (ΕΛΚ) και τους Σοσιαλδημοκράτες, που αναμένεται να υποστούν σημαντικές απώλειες, και πολύ κοντά με τους Φιλελεύθερους. Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια μετεκλογικά, αφού δεν αποκλείεται να υπάρξουν κι άλλες προσαρτήσεις, με σημαντικότερη το κόμμα του Ούγγρου Βικτόρ Όρμπαν εάν τελικά αποχωρήσει μια και καλή από το ΕΛΚ, κάτι που όμως δεν είναι πολύ πιθανό.

Οι στόχοι και τα όρια της Ακροδεξιάς

Το μεγάλο ερώτημα είναι, πάντως, εάν αυτή τη φορά οι ευρωπαϊκές, λαϊκιστικές και ακροδεξιές δυνάμεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό τις ευρωπαϊκές πολιτικές της επόμενης πενταετίας.

“Στο παρελθόν τα εθνικιστικά κόμματα είχαν ως βασική τους αρχή την αντίθεση στην ΕΕ. Δεν συμμετείχαν στις εργασίες του Ε.Κ.” σημειώνει στην “Α” ο Ερίκ Μορίς, επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών του Ινστιτούτου Ρομπέρ Σουμάν, εξηγώντας πως αυτό πλέον έχει αλλάξει. “Δεν βρίσκονται πια σε μια αντίθεση, αλλά θέλουν να αντιδράσουν, να αλλάξουν τα δεδομένα. Να επηρεάσουν από το εσωτερικό. Αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος” επισημαίνει.

Αυτό βέβαια δεν είναι εύκολο για τέτοιου είδους κόμματα. Απαιτεί συστράτευση και οργάνωση σε ζητήματα που αντιβαίνουν στις βασικές ιδεολογίες τους. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά τις ευρωεκλογές του 2014 τα λαϊκιστικά, ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης διασκορπίστηκαν σε τρεις διαφορετικές πολιτικές ομάδες, το ENF, τους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές και το βρετανικό Κόμμα Ανεξαρτησίας. Ως εκ τούτου, μπορεί η σκληρή αντιμεταναστευτική στάση του Σαλβίνι να έχει λειτουργήσει ενωτικά μέχρι στιγμής, ωστόσο οι διαφωνίες σε θέματα όπως οι εξωτερικές σχέσεις και οι σχέσεις με τη Ρωσία, καθώς και η οικονομία ίσως θα είναι δύσκολο να ξεπεραστούν. Επίσης, είναι γεγονός ότι όσο κι αν ενδυναμωθούν οι ακροδεξιές, λαϊκιστικές δυνάμεις, η πλειοψηφία του Ε.Κ. θα παραμείνει σε φιλοευρωπαϊκά χέρια και επομένως θα είναι η δύσκολη η αποτελεσματική επιρροή τους.

“Δεν νομίζω ότι θα μπορούσαν πραγματικά να μπλοκάρουν το έργο του Ευρωκοινοβουλίου. Γιατί στα μεγάλα ζητήματα, εάν τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι και σε έναν βαθμό η Αριστερά, ψηφίζουν αντίθετα από τους λαϊκιστές, δεν θα υπάρχει πρόβλημα”, αναφέρει ο Ε. Μορίς, τονίζοντας, ωστόσο, ότι σε κάθε περίπτωση οι ακραίοι ευρωβουλευτές θα δημιουργούν μια “ατμόσφαιρα χάους” στο Ε.Κ., ενώ θα πρέπει να αναμένονται και διάφορα “στημένα θεάματα” στις Ολομέλειες.

Εκτός από αυτά, όμως, οι ακροδεξιές ψήφοι θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πρόβλημα, ειδικά στα ζητήματα που υπάρχουν ήδη δυσκολίες στην εξεύρεση πλειοψηφίας, όπως στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο μετά το 2020. Επιπρόσθετα, δεν αποκλείεται οι εν λόγω ευρωβουλευτές να διεκδικήσουν και την προεδρία ορισμένων κοινοβουλευτικών επιτροπών ή να γίνουν εισηγητές συγκεκριμένων φακέλων αλλάζοντας σημαντικά την κατεύθυνσή τους.

“Αυτές οι εκλογές θα είναι καθοριστικές για τον προσδιορισμό της μελλοντικής κατεύθυνσης της Ευρώπης: εάν θα παραμείνουμε πιστοί στις αξίες των ιδρυτών μας -κυρίως της ανοχής και αλληλεγγύης- ή εάν θα επιτρέψουμε στην εθνικιστική ατζέντα των ακροδεξιών λαϊκιστών να επικρατήσει” συνοψίζει η Σάντα Ισλάμ, διευθύντρια στο think tank Friends of Europe, υπεύθυνη για τη γεωπολιτική. Η ίδια σημειώνει πως η Ακροδεξιά έχει αποδειχθεί ότι συνεργάζεται με “εξωτερικές δυνάμεις -ΗΠΑ και Ρωσία- που θέλουν να αποτύχει η Ε.Ε.” και επισημαίνει ότι “η επιτυχία ή η αποτυχία της ακροδεξιάς στις εκλογές αυτές εξαρτάται από τις επιλογές των ψηφοφόρων τις επόμενες ημέρες”, καθώς “οι γυναίκες, οι νέοι και οι Ευρωπαίοι των εθνοτικών μειονοτήτων θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι ακούγεται η φωνή τους”.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL