Την ώρα που θα πάρετε την εφημερίδα στα χέρια σας, μπορεί η γερμανική κυβέρνηση να έχει πάψει να υπάρχει. Μπορεί πάλι να συνεχίζεται επώδυνα η αντίστροφη μέτρηση μέχρι το βράδυ της Τετάρτης - και την είδηση της διάλυσης του κυβερνητικού συνασπισμού του Βερολίνου να τη μάθουμε την Πέμπτη το πρωί. Ή μπορεί να έχει βρεθεί ένας συμβιβασμός απελπισίας και η καγκελάριος Μέρκελ να συνεχίσει κανονικά την τέταρτη θητεία της. Όλα θα κριθούν από τη συνεδρίαση των ηγεσιών των τριών κομμάτων του συνασπισμού -Χριστιανοδημοκράτες (CDU), Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) και Σοσιαλδημοκράτες (SPD)- που ξεκίνησε χθες το βράδυ και μέχρι που πήγε η “Α” στο τυπογραφείο δεν έλεγε να τελειώσει.
Σόιμπλε, ο πυροσβέστης
Πριν από την έναρξη αυτής της συνεδρίασης, ο νυν πρόεδρος της Βουλής Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (CDU) έκανε μια ύστατη προσπάθεια να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα στη δεξιά οικογένεια. Κάλεσε στο γραφείο του την πρόεδρο της CDU και τον -ακόμη- πρόεδρο της CSU και υπουργό Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ για να τους πείσει να τα βρούνε στις λεπτομέρειες του μεταναστευτικού. Η προσπάθεια ήταν ναρκοθετημένη εκ των προτέρων, αφού ο Ζέεχοφερ είχε προλάβει να δηλώσει στην εφημερίδα "Sueddeutsche" του Μονάχου: “Δεν πρόκειται να αφήσω να με απολύσει μια καγκελάριος που έγινε καγκελάριος μόνο χάρη σ’ εμένα”. Ωστόσο, ο Σόιμπλε κατάφερε να πείσει τους Μέρκελ και Ζέεχοφερ να συζητήσουν για ακόμη μια φορά, με στόχο να μη διαλύσουν την εβδομηντάχρονη “αδελφική” σχέση των δύο κομμάτων - και κατ’ επέκταση τον υφιστάμενο κυβερνητικό συνασπισμό που μόλις έκλεισε εκατό μέρες στην εξουσία. Το τι είπαν μεταξύ τους έμεινε χθες επτασφράγιστο μυστικό.
Όλα, λοιπόν, είναι ανοιχτά. Κι όλα είναι εξαιρετικά ασυνήθιστα για την πολιτική κουλτούρα στη γη των μακαρίων του 21ου αιώνα. Ποτέ δεν ήταν τόσο εκρηκτικές οι σχέσεις μεταξύ των δύο αιώνια αδελφών κομμάτων - ούτε καν την εποχή του εμβληματικού Φραντς Γιόζεφ Στράους (CSU), που θεωρούσε τον Χέλμουτ Κολ (CDU) ολίγιστο και το έδειχνε. Ποτέ δεν διανοούνταν οι πολιτικοί αναλυτές να συζητήσουν για τα υπέρ και τα κατά ενός οριστικού διαζυγίου μεταξύ της ομοσπονδιακής και της βαυαρικής δεξιάς. Ποτέ δεν συνηθίζονταν οι ολονύχτιες κομματικές συνεδριάσεις, με τους δημοσιογράφους να την έχουν στήσει έξω από τα κομματικά γραφεία, λες και ήταν Eurogroup για την Ελλάδα ή κρίσιμοι σύνοδοι κορυφής της Ε.Ε. Αλλά, όπως σε όλη την Ευρώπη, τρίζει και στη Γερμανία το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Σήμερα, το μόνο βέβαιο είναι ότι στην - πιο πιθανή- περίπτωση που η Μέρκελ παραμείνει καγκελάριος θα είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένη και εντός και εκτός της χώρας της. Οι εποχές που χαρακτηριζόταν ως “η ισχυρότερη γυναίκα του κόσμου” έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Τα σενάρια
Αυτό που δεν μπορούσε κανείς να ξέρει μέχρι χτες το βράδυ ήταν επικεφαλής ποιας κυβέρνησης θα μείνει -αν μείνει- η Μέρκελ. Του σημερινού συνασπισμού με τη συμμετοχή της CSU και κάποιον άλλο στον υπουργικό θώκο του Ζέεχοφερ; Ή ενός άλλου συνασπισμού, χωρίς τους Βαυαρούς και με τους Πράσινους στη θέση τους; Οι τελευταίοι εμφανίζονται επιφυλακτικοί μεν απέναντι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά όχι απόλυτα αρνητικοί. Όπως είπε η συμπρόεδρος του κόμματος Αναλένα Μπέρμποκ, “εμείς πάντα αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας έναντι της χώρας, πλην όμως ξεπερνάει τα όρια της φαντασίας μου ο τρόπος που θα μας επιτρεπόταν να λειτουργήσουμε σ’ αυτό το χάος”. Όσο για τους Φιλελεύθερους (FDP), έχουν ξεκαθαρίσει ότι προτιμούν ως λύση τις πρόωρες εκλογές.
Θεωρητικά, βαρύνοντα λόγο στη συνέχιση της κυβέρνησης Μέρκελ -με ή χωρίς αλλαγές στο τρίτο κόμμα- έχουν οι Σοσιαλδημοκράτες. Οι οποίοι κάνουν ό,τι μπορούν για μη μπουν στο κάδρο αυτής της κρίσης, περιμένοντας από τα δύο χριστιανικά κόμματα να λύσουν τις διαφορές τους ή να αλληλοσπαραχθούν. Το κακό για το SPD είναι ότι δεν κερδίζει τίποτε -σε επίπεδο δημοσκοπήσεων τουλάχιστον- από την εσωτερική κρίση της Δεξιάς. Για την ώρα, οι μόνοι κερδισμένοι είναι οι ακροδεξιοί της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD).
Η κόντρα
Εν τάχει για όσους δεν έχουν παρακολουθήσει τη μείζονα κυβερνητική κρίση στη Γερμανία: Ο Ζέεχοφερ έβαλε τελεσίγραφο προ δεκαπενθημέρου στη Μέρκελ να βρει μια “ευρωπαϊκή” λύση για τη μείωση των προσφυγικών ροών -οι οποίες ούτως ή άλλως έχουν μειωθεί πολύ, -αλλιώς απείλησε ότι θα κλείσει τα σύνορα με “εθνική” απόφαση. Η Μέρκελ πλάσαρε την απόφαση της τελευταίας συνόδου κορυφής ως “δίκαιη και μακροχρόνια αποτελεσματική” λύση, “ισοδύναμη” ως προς τον έλεγχο των αφίξεων με αυτή που ζητούσε ο Ζέεχοφερ. Αυτός διαφώνησε και απείλησε -ή μήπως προσφέρθηκε;- να παραιτηθεί. Κι από τα ξημερώματα της Δευτέρας το παζάρι για την επιβίωση του κυβερνητικού συνασπισμού έχει... ανέβει πίστα.
Πίσω από αυτή την κόντρα για ελάχιστες χιλιάδες ανθρώπους -όπως παραδέχονται όλοι- κρύβονται πρώτον, η προσπάθεια του Ζέεχοφερ και των ακόμη πιο “προσφυγοφάγων” ομοϊδεατών του στην CSU να υπερασπιστούν την απόλυτη πλειοψηφία του κόμματός τους στις επικείμενες εκλογές της Βαυαρίας, που απειλείται από τους ορίτζιναλ ακροδεξιούς της AfD, και, δεύτερον, η επιθυμία ενός μεγάλου μέρους της γερμανικής Δεξιάς για μια “συντηρητική” επανάσταση, στα πρότυπα των Όρμπαν, Κουρτς και σία και κόντρα στη “σοσιαλδημοκρατικοποίηση” που επέβαλε στο κόμμα της η Μέρκελ.
