Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
Γερμανία: Αποδυναμωμένοι πρωταγωνιστές σε ένα πρωτόγνωρο έργο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Γερμανία: Αποδυναμωμένοι πρωταγωνιστές σε ένα πρωτόγνωρο έργο

Μέσα στο θολό τοπίο που προέκυψε από την ανικανότητα σχηματισμού κυβέρνησης και που ταράζει τόσο πολύ τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και τη γερμανική κοινωνία, που πίστευε ότι ζούσε σε ένα “νησί σταθερότητας” μέσα στην ταραγμένη θάλασσα της Ευρώπης της κρίσης, έχει ενδιαφέρον να δει κανείς σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι πρωταγωνιστές της “δοκιμασίας”, όπως χαρακτήρισε την πρωτόγνωρη κρίση διακυβέρνησης ο πρόεδρος της γερμανικής Βουλής Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Κι αυτό, διότι από την ισχύ -ή την αδυναμία- αυτών των πολιτικών θα κριθεί και το πώς θα αντιμετωπίσουν τις πιέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας να “αναλάβουν τις ευθύνες τους” και να μην αφήσουν να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές. Μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι περισσότεροι αναλυτές πόνταραν στη δημιουργία ενός μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών- Σοσιαλδημοκρατών, με τους δεύτερους να πουλούν πολύ ακριβά τη συναίνεσή τους. Ωστόσο, τώρα που η Γερμανία προσγειώθηκε στην... κινούμενη άμμο της ευρωπαϊκής κανονικότητας, καμία εξέλιξη δεν θα μας κάνει να... πέσουμε από τα σύννεφα.

Μέρκελ: Κλονισμένη, αλλά αναντικατάστατη

Έφερε το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα στην Ιστορία των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και απέτυχε για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Ιστορία της Γερμανίας να δρομολογήσει την κυβέρνηση συνασπισμού που επέλεξε. Θεωρητικά, λοιπόν, το κόμμα έχει κάθε λόγο να αμφισβητήσει δυναμικά την αρχηγό του. Ωστόσο, για την ώρα τουλάχιστον, η Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει τίποτε να φοβηθεί, τουλάχιστον από την κοινοβουλευτική της ομάδα, ενώ φαίνεται να μην της χρεώνει κανείς δικός της το ναυάγιο με την “Τζαμάικα”. Αντίθετα, οι περισσότεροι κατηγορούν τους Φιλελεύθερους, άλλοι ρίχνουν την ευθύνη στους Πράσινους, κάποιοι ακόμη και στο αδελφό κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας.

Όχι ότι είναι στο απυρόβλητο, όχι ότι χαίρει της απόλυτης στήριξης του κόμματός της, όπως τα προηγούμενα χρόνια. Πολλοί της χρεώνουν ανοιχτά την... απομάκρυνση από τις συντηρητικές αξίες του CDU, κάποιες μεμονωμένες οργανώσεις τολμούν να ζητήσουν και την αποχώρησή της από την προεδρία. Ωστόσο, σ' αυτή τη φάση, η Μέρκελ είναι για το κόμμα της αναντικατάστατη και κανείς δελφίνος -όχι ότι υπάρχουν και πολλοί- δεν τολμά να την αμφισβητήσει, ούτε έχει τη διάθεση να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών αναλυτών, η κοινοβουλευτική ομάδα του CDU είναι έτοιμη για όλα. Θα προτιμούσε τη σιγουριά του μεγάλου συνασπισμού, αλλά θα τολμούσε, εάν ήταν απαραίτητο, να μπει και στην περιπέτεια μιας κυβέρνησης μειοψηφίας. Κι αν η μοναδική διέξοδος που απομένει είναι εκλογές, θα πάει στις εκλογές μετά φόβου ψυχής, αλλά με επικεφαλής τη Μέρκελ. Μπορεί η καγκελάριος να έχει κλονιστεί σοβαρά, μπορεί να έχουν δίκιο όσοι μιλούν για το “λυκόφως” της, αλλά κανείς στο CDU, μέχρι τώρα τουλάχιστον, δεν είναι έτοιμος να δοκιμάσει τις δυνάμεις του εναντίον της.

Σουλτς: Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης

Ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) Μάρτιν Σουλτς έχει να διαλέξει μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης: να μπει σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με τη Μέρκελ και να χάσει ή να μην μπει και πάλι να χάσει εάν η εναλλακτική είναι η προσφυγή σε νέες κάλπες. Μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ -και ομοϊδεάτη του, μέχρι να ασπαστεί την ουδετερότητα του θεσμού- και έπειτα από μια μαραθώνια συνεδρίαση της προεδρίας του κόμματος, ο Σουλτς δηλώνει ότι το κόμμα του έχει “πλήρη συναίσθηση των ευθυνών του” και “βεβαίως συζητά με όλους”, πλην όμως αυτή η δήλωση έχει τη στόφα ενός χρησμού του μαντείου των Δελφών. Αυτή θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως “ναι” στον μεγάλο συνασπισμό ή ως ο μαγικός -πλην, όμως, δύσκολος- τρόπος να δραπετεύσει από το καταστροφικό δίλημμα. Να αποφασίσει, δηλαδή, το SPD να δώσει ψήφο ανοχής σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας με καγκελάριο τη Μέρκελ.

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Σουλτς είναι και πολιτικό και προσωπικό. Πολιτικό, διότι την επομένη των εκλογών είχε κηρύξει την έναρξη μιας προσπάθειας αναγέννησης του λαβωμένου SPD στα έδρανα της αντιπολίτευσης, κάτι που επιβεβαίωσε και την επομένη του ναυαγίου των διερευνητικών επαφών για την “Τζαμάικα”. Μπορεί η δεξιά πτέρυγα του κόμματος -και όχι μόνο- να πιέζει για μια κωλοτούμπα, αλλά η βάση είχε εναποθέσει τις ελπίδες της σ' αυτή την προσπάθεια αναγέννησης. Προσωπικό, διότι εάν τελικά γίνουν εκλογές, θα είναι δύσκολο για τον Σουλτς να παραμείνει υποψήφιος καγκελάριος, αφού στις 24 Σεπτεμβρίου έφερε το χειρότερο αποτέλεσμα στην Ιστορία του SPD.

Ζέχοφερ, ο στριμωγμένος

Στην πιο δύσκολη θέση από όλους τους πολιτικούς αρχηγούς στη Γερμανία βρίσκεται ο πρόεδρος των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) Χορστ Ζέχοφερ, καθώς είναι ο μόνος που αμφισβητείται τόσο ανοιχτά από το ίδιο του το κόμμα.

Πέντε μέρες μετά το ναυάγιο των διερευνητικών επαφών, κυκλοφόρησε η είδηση ότι υποχρεώθηκε να εκχωρήσει την πρωθυπουργία της Βαυαρίας στον Μάρκους Ζέντερ, έως τότε υπουργό Οικονομικών - με ιδιαίτερο... μένος ενάντια στους τεμπέληδες του Νότου και της Ελλάδας ειδικότερα. Μπορεί η είδηση να διαψεύστηκε έπειτα από λίγες ώρες, ωστόσο θεωρείται σχεδόν δεδομένο ότι σύντομα ο Ζέχοφερ θα αποκαθηλωθεί.

Το πρόβλημα του Ζέχοφερ, ο οποίος συχνά ασκούσε δριμεία κριτική στη Μέρκελ, αν και τώρα, στην κρίση, εμφανίζεται ως ο καλύτερός της φίλος, δεν είναι μόνο προσωπικό. Είναι πρωτίστως πολιτικό. Για το CSU το σημαντικότερο είναι να διατηρεί την αυτοδυναμία στη Βαυαρία ό,τι κι αν συμβαίνει στην υπόλοιπη Γερμανία. Ωστόσο, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου έπεσε για πρώτη φορά στην Ιστορία του κάτω από το 40% και φοβάται ότι το φιάσκο θα επαναληφθεί το φθινόπωρο του 2018, στις τοπικές εκλογές.

Το CSU -με παραδοσιακό σύνθημα δια στόματος Φραντς Γιόζεφ Στράους “δεξιότερα ημών ο τοίχος”- είχε τεράστιες απώλειες προς τα δεξιά, όχι μόνο προς την “Εναλλακτική για τη Γερμανία”, αλλά και προς τους Φιλελεύθερους (FDP), που τοποθετούνται πλέον πολιτικά δεξιότερα της Χριστιανοδημοκρατίας, κατά τα αυστριακά και ολλανδικά πρότυπα. Γι’ αυτό προσπάθησε να κερδίσει το μάξιμουμ στις διαπραγματεύσεις για την “Τζαμάικα” στον τομέα του μεταναστευτικού και της -μη- επανένωσης των οικογενειών.

Τώρα, και ο CSU βρίσκεται ενώπιον ενός διλήμματος: θα στηρίξει οποιαδήποτε επιλογή της Μέρκελ, ακόμη και μια κυβέρνηση μειοψηφίας με τους Πράσινους, που ζορίζει πολύ τους Βαυαρούς; Ή θα παίξει το χαρτί “εάν δεν πετύχει ένας μεγάλος συνασπισμός, πρέπει να πάμε σε εκλογές”; Απάντηση ακόμη δεν υπάρχει.

Λίντνερ, ο τζογαδόρος

Σύμφωνα με τα υπόλοιπα κόμματα που επιδίωκαν τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνασπισμού τύπου “Τζαμάικα”, ο άνθρωπος που τίναξε τα πάντα στον αέρα, ενώ η συμφωνία ήταν “πολύ κοντά”, ήταν ο πρόεδρος των Φιλελευθέρων (FDP) Κρίστιαν Λίντνερ. Τον κατηγορούν, μάλιστα, ότι είχε προαποφασίσει να προκαλέσει το ναυάγιο πριν από εκείνο το “ιστορικό” βράδυ της Κυριακής. Μια κατηγορία που ώς έναν βαθμό επιβεβαιώνεται τόσο από τις κινήσεις του Λίντνερ τις τελευταίες μέρες των διερευνητικών επαφών, όσο και από τη δήλωσή του μετά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας -σε αντίθεση με τη γραμματέα του κόμματός του- ότι δεν σκοπεύει να συμμετάσχει ξανά σε καμία διαπραγμάτευση.

Ο Λίντνερ, όπως φαίνεται από τη βιογραφία του, ποντάρει πάντοτε ψηλά. Ανέλαβε την ηγεσία του FDP όταν αυτό είχε βγει εκτός Βουλής, μεταμόρφωσε το κόμμα σε έναν μηχανισμό προβολής του εαυτού του, δρομολόγησε μια έντονη στροφή προς τα δεξιά, πολύ μακριά από τις παραδόσεις της παλιάς φρουράς, εκμεταλλευόμενος την “αριστερή” στροφή των Χριστιανοδημοκρατών και την κρίση του προσφυγικού. Κατάφερε, λοιπόν, να κερδίσει την ψήφο και όσων συμφωνούν με τα βασικά συνθήματα της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία, αλλά ντρέπονται να ψηφίσουν ένα τέτοιο κόμμα. Το όνειρο του Λίντνερ δεν είναι να γίνει υπουργός υπό τη Μέρκελ, είναι να πρωταγωνιστήσει -και να γίνει καγκελάριος- σε μια... μεταμοντέρνα Γερμανία, με διαλυμένο το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα. Και τα παίζει όλα για όλα για να το πετύχει, έχοντας αλλάξει το βασικό χαρακτηριστικό του FDP, που ήταν να προσπαθεί να συγκυβερνά με τον οποιοδήποτε.

Ότζντεμιρ, ο κερδισμένος

Όσοι θυμούνται τα ιδρυτικά χρόνια των Πρασίνων και τους έχουν υποστηρίξει ακόμη και επί Γιόσκα Φίσερ δυσκολεύονται να ψηφίσουν το κόμμα “της Οικολογίας και της Ειρήνης”, όπως έχει γίνει σήμερα. Ωστόσο, ο Τζεμ Ότζντεμιρ, ο νυν επικεφαλής του -για την ακρίβεια ο ένας από το ηγετικό δίδυμο-, έχει συμβάλλει τα μέγιστα ώστε οι Πράσινοι του σήμερα να εκφράζουν τη μορφωμένη, καλά αμειβόμενη και με περιβαλλοντικές ανησυχίες αστική τάξη της χώρας. Η οποία δεν θέλει περιπέτειες, συμπαθεί την Άνγκελα Μέρκελ, ειδικά μετά την αρχική στάση της στο προσφυγικό, και δεν έχει πλέον αναστολές με ποιον θα κυβερνήσουν οι Πράσινοι, αρκεί να μείνει δεσμευμένη η χώρα στους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.

Αυτό το είδος των ψηφοφόρων, λοιπόν, επιβραβεύει τον Ότζντεμιρ για τη διάθεση συμβιβασμού που έδειξε στις διερευνητικές επαφές για τον σχηματισμό της “Τζαμάικα” και θα συνεχίσει να στηρίζει το κόμμα, εάν αυτό επιλέξει να μπει στην περιπέτεια μιας κυβέρνησης μειοψηφίας με τη Μέρκελ.

Βέβαια, οι Πράσινοι δεν έχουν πλέον την πρωτοβουλία των κινήσεων, είναι υποχρεωμένοι να αναμένουν να αποτύχει -εάν αποτύχει- η εκδοχή κυβερνητικού συνασπισμού που προτιμά η καγκελάριος. Με τους Σοσιαλδημοκράτες.

Και η Αριστερά;

Η Αριστερά είναι θεατής σ’ αυτό το παιχνίδι και -ένα μέρος της τουλάχιστον- ελπίζει να μην υπάρξει μεγάλος συνασπισμός, μήπως και το SPD στην αντιπολίτευση κάνει επιτέλους τη στροφή προς τα αριστερά και καταφέρει να ανακάμψει, ώστε σε μια επόμενη εκλογική αναμέτρηση να υπάρξει μια πραγματική πιθανότητα εναλλακτικής διακυβέρνησης της Γερμανίας. Επισήμως, τάσσεται υπέρ της νέας προσφυγής στις κάλπες, χωρίς να το πολυφωνάζει, καθώς μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα αυτή η εναλλακτική φαντάζει απίθανη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL