Η ισπανική κοινωνία αντιδρά με κάθε τρόπο στις κατασχέσεις κατοικιών, που τα τελευταία χρόνια έχουν αφήσει στη χώρα μια ανεξίτηλη διαχωριστή κόκκινη γραμμή από τις δεκάδες αυτοκτονίες απελπισμένων ανθρώπων ανάμεσα σε εκατομμύρια νοικοκυριά και τις κυβερνήσεις των σπεκουλαδόρων του τσιμέντου και τους τραπεζίτες.
Το κίνημα Πλατφόρμα Πληγέντων από Υποθήκες (ΡΗΑ) και η Ενωμένη Αριστερά αποτελούν τους δύο μεγάλους πρωταγωνιστές της αντίστασης και αυτοοργάνωσης της κοινωνίας εναντίον των τραπεζών και των κυβερνήσεων που τις στηρίζουν, δίνοντας αυτές τις ημέρες τη μεγάλη μάχη για την αντισυνταγματικότητα του νόμου της κυβέρνησης Ραχόι, που διευκολύνει τις κατασχέσεις πρώτης κατοικίας.
Η έκρηξη της φούσκας των ακινήτων δεν δημιούργησε μόνο ένα στρατό ανέργων στην Ισπανία και "εξανάγκασε" το κράτος του Σοσιαλιστικού και μετά του Λαϊκού Κόμματος να χαρίσουν εκατοντάδες δισεκατομμυρίων ευρώ στις τράπεζες και να οδηγήσουν τη χώρα σε ένα είδος Μνημονίου αξίας 100 δισ. ευρώ.
Η έκρηξη της φούσκας των ακινήτων και η οικονομική κρίση που πυροδότησε κατέστρεψε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, που από τη μια μέρα στην άλλη είδαν να στερούνται κάθε ίχνος αξιοπρέπειας και να κινδυνεύουν να βρεθούν στον δρόμο από τις τράπεζες, χωρίς καμία προστασία έναντι των αδηφάγων τραπεζών.
Τα στοιχεία της ντροπής
Μόνο το πρώτο τρίμηνο του έτους πραγματοποιήθηκαν 19.400 εξώσεις με δικαστική εντολή, εκ των οποίων 7.300 αφορούσαν την αδυναμία πληρωμής στεγαστικού δανείου και 11.200 του ενοικίου, με αποτέλεσμα κατά μέσο όρο να πετιούνται στον δρόμο 251 οικογένειες την ημέρα! Το ρεκόρ των εξώσεων κατέρριψαν οι περιφέρειες της Καταλονίας, της Βαλένθια και της Μαδρίτης.
Την ίδια περίοδο, κατατέθηκαν επίσης και 21.272 καταγγελίες από τράπεζες για εξώσεις εξαιτίας της αδυναμίας πληρωμής των στεγαστικών δανείων, αριθμός που κυμαίνεται μάλιστα κατά 13,8% σε χαμηλότερα επίπεδα από την αντίστοιχη περίοδο του 2012!
Γιατί όμως αυτό το ισπανικό success story;
Απλώς γιατί το 2012 άρχισε να εφαρμόζεται ο νέος νόμος του Ραχόι για τις κατασχέσεις κατοικιών! Η πολιτική του Ραχόι εκτίναξε τις κατασχέσεις κατοικιών, με αποτέλεσμα το 2012 να αποτελεί μέχρι στιγμής το χειρότερο έτος για τις κατασχέσεις κατοικιών λόγω αδυναμίας πληρωμής στεγαστικών δανείων, αφού έφθασαν στις 43.858 κατοικίες, αριθμός που θα ήταν πολύ μεγαλύτερος εάν οι δικαστικές αρχές δεν αντιμετώπιζαν τις περικοπές και η Ισπανία δεν είχε τόσο περιορισμένο αριθμό… δικαστηρίων!
Η επίσημη έκθεση του Γενικού Συμβουλίου Δικαστικής Εξουσίας με τίτλο «Η δικαιοσύνη στοιχείο με στοιχείο» αναφέρει ότι «ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με τον αριθμό των οικογενειών που βρέθηκαν στον δρόμο»! Οι κατασχέσεις κατοικιών είχαν φθάσει στο ρεκόρ των 526 την ημέρα το δεύτερο τρίμηνο του 2012!
Το μεγάλο έγκλημα της κυβέρνησης Ραχόι είναι ο νόμος που επιτρέπει στις τράπεζες να προτείνουν στους δανειολήπτες να εγκαταλείψουν την κατοικία που δεν μπορούν να αποπληρώσουν με την προϋπόθεση να διαγραφεί το δάνειό τους και η τράπεζα να μην έχει επιπλέον απαιτήσεις, αφού βεβαίως πάρει την πλήρη κυριότητα του ακινήτου! Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες άρχισαν να πιέζουν περισσότερο τα νοικοκυριά, στοιχηματίζοντας ή στην εκδίωξη των νοικοκυριών από τις «πρώην» πλέον κατοικίες τους ή στη μετατροπή των νοικοκυριών σε… ενοικιαστές κατοικιών που έχουν αποπληρώσει σημαντικό τμήμα του δανείου τους!
Με την εφαρμογή μόνο του συγκεκριμένου νόμου του Ραχόι οι συνολικές κατασχέσεις και εξώσεις από δικαστήρια και συναινετικά ανάμεσα σε δανειολήπτες και τράπεζες εκτινάχθηκαν σε επίπεδα - ρεκόρ, αφού το πρώτο εξάμηνο του 2012 έφθασαν στις 94.502. Από την έναρξη της κρίσης κατοικίας, το 2008, καταγράφονται κατά μέσο όρο τουλάχιστον 10.000 κατασχέσεις κατοικιών το τρίμηνο. Σύμφωνα με τις δικαστικές αρχές, πραγματοποιήθηκαν 247.188 κατασχέσεις κατοικιών και ακινήτων με την χρήση αστυνομικών αρχών από το 2008 έως το δεύτερο εξάμηνο του 2012, ενώ, σύμφωνα με την ΡΗΑ, αυτές ξεπερνούν τις 400.000 εάν συμπεριληφθούν και οι επιμέρους απευθείας συμφωνίες των δανειοληπτών με τις τράπεζες.
«Οι κατασχέσεις, συστηματική παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων»
«Οι κατασχέσεις στην Ισπανία αποτελούν συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», τόνισε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Άνα Κολάου, η εκπρόσωπος του κινήματος Πλατφόρμα Πληγέντων από Υποθήκες (ΡΗΑ), καταγγέλλοντας το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ραχόι απέρριψε την πρόταση νόμου λαϊκής πρωτοβουλίας για έναν δίκαιο νόμο για την προστασία των οικογενειών, που συνυπέγραψαν 1.400.000 πολίτες. Τουλάχιστον 50 δικαστές, καθηγητές νομικών σχολών, εισαγγελείς και δικηγόροι υπέγραψαν ανοικτή επιστολή με την οποία ζητούν από όλους όσοι ασχολούνται με το Δίκαιο να στηρίξουν την πρωτοβουλία της ΡΗΑ για έναν δίκαιο νόμο για την κατοικία εκτιμώντας πως αποτελεί «ηθική υποχρέωση» και «πρόβλημα ζωής ή θανάτου».
Σύμφωνα με την ΡΗΑ, στην Ισπανία πραγματοποιούνται καθημερινά 100 κατασχέσεις κατοικιών με τη χρήση της αστυνομίας, ενώ ενδεικτικό της κοινωνικής έκρηξης του φαινομένου είναι το γεγονός ότι οι πυροσβέστες και σύλλογοι κλειδαράδων μεγάλων πόλεων, όπως της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης, αρνούνται να συμμετάσχουν πλέον σε κατασχέσεις κατοικιών υπερασπίζοντας το δικαίωμα των ατόμων στην κατοικία. Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ισπανία τον Μάρτιο εκτιμώντας πως ο νόμος για τις κατασχέσεις κατοικιών δεν προστατεύει τα νοικοκυριά από τους αυθαίρετους όρους που θέτουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες.
Η ΡΗΑ, που αποτελεί τον πυρήνα του κινήματος αντίστασης στις εξώσεις και κατασχέσεις κατοικιών και είχε συναντήσει ο Αλέξης Τσίπρας στην πρόσφατη επίσκεψή του στη Μαδρίτη, βραβεύτηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το «Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη 2013». Το βραβείο θα δοθεί στις 16 και 17 Οκτωβρίου στην έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Αυγής», ανάμεσα στις 41 υποψηφιότητες από 21 ευρωπαϊκές χώρες βρίσκεται και αυτή του Μητροπολιτικού Ιατρείου του Ελληνικού.
Αθλιότητα μνημονιακής πολιτικής
Τι κερδίζουν όμως οι τράπεζες ή οι εταιρείες διαχείρισης ακινήτων από τις κατασχέσεις; Υπήρξε άλωση της ισπανικής αγοράς ακινήτων από ξένες εταιρείες;
Οι απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήσεις μπορεί να είναι μόνο ειρωνικές, αφού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, υπάρχουν στην Ισπανία τουλάχιστον 3,5 εκατ. άδεια σπίτια, εκ των οποίων τουλάχιστον 1,6 εκατ. κατοικίες είναι ολοκαίνουργιες, με αρκετές από αυτές να παραμένουν επί χρόνια στο στοκ των κατασκευαστικών εταιρειών και των τραπεζών, αποτελώντας τα «τοξικά» τους πάγια. Ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με τα ανεπίσημα στοιχεία, οι άδειες κατοικίες μπορεί να πλησιάζουν και τα 6 εκατ. ή το 20% του συνολικού αριθμού των κατοικιών της χώρας(!), γιατί εκατομμύρια κατοικίες είτε δεν δηλώνονται καθόλου, δηλώνονται ότι χρησιμοποιούνται για φορολογικούς ή άλλους λόγους είτε είχαν αγοραστεί ως επένδυση τα προηγούμενα χρόνια και παραμένουν σήμερα στα αζήτητα.
Η σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική του Ραχόι και των Βρυξελλών τροφοδοτούν έναν φαύλο κύκλο, που τελικά δεν διευκολύνει ούτε τις τόσο πολυπροστατευόμενες τράπεζές τους να ανακάμψουν από την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων. Η πολιτική αυτή απλώς καταστρέφει ότι αγγίξει, μαζί με τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, που βρέθηκαν στον δρόμο εξαιτίας της ίδιας αυτής πολιτικής. Είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Ενωμένη Αριστερά, που υπήρξε πρωταγωνιστής της δημιουργίας των κινημάτων των δανειοληπτών εναντίον των τραπεζών, ξεκινά από τον Οκτώβριο εκστρατεία ανατροπής της κυβέρνησης του Ραχόι και της μνημονιακής πολιτικής;
